ਪੰਜਾਬ, ਭਾਰਤ ਦੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ
ਭਾਰਤ ਦੇ ਪੰਜਾਬ ਰਾਜ ਦਾ ਇੱਕ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਕੀ ਭੂਗੋਲਿਕ ਇਕਾਈ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਮੁਖੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਮੈਜਿਸਟ੍ਰੇਟ ਜਾਂ ਡਿਪਟੀ ਕਮਿਸ਼ਨਰ, ਭਾਰਤੀ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨਿਕ ਸੇਵਾ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਇੱਕ ਅਧਿਕਾਰੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਮੈਜਿਸਟਰੇਟ ਜਾਂ ਡਿਪਟੀ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪੰਜਾਬ ਸਿਵਲ ਸਰਵਿਸ ਅਤੇ ਹੋਰ ਰਾਜ ਸੇਵਾਵਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। 14 ਮਈ 2021 ਨੂੰ ਸੰਗਰੂਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਤੋਂ ਮਾਲੇਰਕੋਟਲਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਨੂੰ 23ਵੇਂ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਜੋਂ ਵੰਡਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ 23 ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਹਨ।[1]
ਸੰਖੇਪ ਜਾਣਕਾਰੀ
[ਸੋਧੋ]ਸੀਨੀਅਰ ਸੁਪਰਡੈਂਟ ਆਫ਼ ਪੁਲਿਸ, ਭਾਰਤੀ ਪੁਲਿਸ ਸੇਵਾ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਇੱਕ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੂੰ ਰਾਜ ਦੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕਾਨੂੰਨ ਅਤੇ ਵਿਵਸਥਾ ਅਤੇ ਸਬੰਧਤ ਮੁੱਦਿਆਂ ਨੂੰ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਸੌਂਪੀ ਗਈ ਹੈ। ਉਸ ਦੀ ਮਦਦ ਪੰਜਾਬ ਪੁਲਿਸ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਡਿਵੀਜ਼ਨ ਫੋਰੈਸਟ ਅਫਸਰ, ਭਾਰਤੀ ਜੰਗਲਾਤ ਸੇਵਾ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਇੱਕ ਅਧਿਕਾਰੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਦੇ ਜੰਗਲਾਂ, ਵਾਤਾਵਰਣ ਅਤੇ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵਣ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਮੁੱਦਿਆਂ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੈ। ਉਸ ਦੀ ਮਦਦ ਜੰਗਲਾਤ ਅਤੇ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਖੇਤਰੀ ਵਿਕਾਸ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਹਰੇਕ ਵਿਕਾਸ ਸੈਕਟਰ ਦੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਮੁਖੀ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸਿੰਚਾਈ, ਲੋਕ ਨਿਰਮਾਣ ਵਿਭਾਗ (ਲੋਕ ਨਿਰਮਾਣ ਵਿਭਾਗ), ਖੇਤੀਬਾੜੀ, ਸਿਹਤ, ਸਿੱਖਿਆ, ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਣ, ਆਦਿ। ਇਹ ਦਫ਼ਤਰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰਾਜ ਸੇਵਾਵਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹਨ।
ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ
[ਸੋਧੋ]| # | ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ | ਹੈੱਡਕੁਆਟਰ | ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ | ਬਣਨ ਦਾ ਸਮਾਂ | ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ_ਨੰਬਰ | ਖੇਤਰਫਲ (ਕਿਲੋਮੀਟਰ² 'ਚ) |
ਜਨਸੰਖਿਆ (2001 ਤੱਕ [update]) | ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦਾ ਨਕਸ਼ਾ |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1. | ਫ਼ਿਰੋਜ਼ਪੁਰ | ਫ਼ਿਰੋਜ਼ਪੁਰ | ਫ਼ਿਰੋਜ਼ਸ਼ਾਹ ਤੁਗਲਕ | 1833 | ਅੰਗਰੇਜ਼ ਰਾਜ | 5,334 | 20,26,831 | .svg)
|
| 2. | ਲੁਧਿਆਣਾ | ਲੁਧਿਆਣਾ | ਯੂਸਫ ਖ਼ਾਨ, ਨਿਹੰਗ ਖ਼ਾਨ ਲੋਧੀ | 3,577 | 34,87,882 | .svg)
| ||
| 3. | ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ | ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ | ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਰਾਮਦਾਸ ਜੀ | 2,673 | 24,90,891 | .svg)
| ||
| 4. | ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ | ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ | ਗੁਰਾਇਆ ਜੀ | 3,542 | 22,99,026 | .svg)
| ||
| 5. | ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ | ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ | 3,397 | 15,82,793 | .svg)
| |||
| 6. | ਜਲੰਧਰ | ਜਲੰਧਰ | ਨਕੋਦਰ ਖ਼ਾਨ | 2,625 | 21,81,783 | .svg)
| ||
| 7. | ਪਟਿਆਲਾ | ਪਟਿਆਲਾ | ਬਾਬਾ ਆਲਾ ਸਿੰਘ | 3,175 | 18,92,282 | .svg)
| ||
| 8. | ਬਠਿੰਡਾ | ਬਠਿੰਡਾ | ਬੀਨਾਈ ਪਾਲ, ਠੰਡਾ ਰਾਮ | 20 ਅਗਸਤ 1948 | ਪੈਪਸੂ | 3,355 | 13,88,859 | .svg)
|
| 9. | ਕਪੂਰਥਲਾ | ਕਪੂਰਥਲਾ | ਰਾਣਾ ਕਪੂਰ | 20 ਅਗਸਤ 1948 | 1,632 | 8,17,668 | .svg)
| |
| 10. | ਸੰਗਰੂਰ | ਸੰਗਰੂਰ | ਸੰਗੂ ਜੱਟ | 1948 | ਪੈਪਸੂ | 3,685 | 16,54,408 | .svg)
|
| 11. | ਰੂਪਨਗਰ | ਰੂਪਨਗਰ | ਰਾਜਾ ਰੋਕੇਸ਼ਰ | 1 ਨਵੰਬਰ 1966 | 11 ਵਾਂ | 1,400 | 6,83,349 | .svg)
|
| 12. | ਫਰੀਦਕੋਟ | ਫਰੀਦਕੋਟ | ਰਾਜਾ ਮੋਕਾਲਸੀ, ਸ਼ੇਖ ਫ਼ਰੀਦ ਜੀ | 1972 | 12 ਵਾਂ | 1,458 | 6,18,008 | .svg)
|
| 13. | ਫ਼ਤਹਿਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ | ਫ਼ਤਹਿਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ | ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਾ ਫ਼ਤਿਹ ਸਿੰਘ ਜੀ | 13 ਅਪ੍ਰੈਲ 1992 | 13 ਵਾਂ | 1,181 | 5,59,814 | .svg)
|
| 14. | ਮਾਨਸਾ | ਮਾਨਸਾ | ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਜੀ | 13 ਅਪ੍ਰੈਲ 1992 | 14 ਵਾਂ | 2,197 | 7,68,808 | .svg)
|
| 15. | ਮੁਕਤਸਰ | ਮੁਕਤਸਰ | 40 ਮੁਕਤੇ | 1995 | 15 ਵਾਂ | 2,594 | 9,02,702 | .svg)
|
| 16. | ਸ਼ਹੀਦ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਨਗਰ | ਸ਼ਹੀਦ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਨਗਰ | ਨੌਸ਼ੇਰ ਖ਼ਾਨ | 7 ਨਵੰਬਰ 1995 | 16 ਵਾਂ | 1,283 | 6,14,362 | .svg)
|
| 17. | ਮੋਗਾ | ਮੋਗਾ | ਮੋਗਾ ਸਿੰਘ ਗਿੱਲ | 23 ਨਵੰਬਰ 1995 | 17 ਵਾਂ | 2,235 | 9,92,289 | .svg)
|
| 18. | ਅਜੀਤਗੜ੍ਹ | ਐਸ. ਏ. ਐਸ. ਨਗਰ | 14 ਅਪ੍ਰੈਲ 2006 | 18 ਵਾਂ | 1,188 | 9,86,147 | .svg)
| |
| 19. | ਤਰਨਤਾਰਨ | ਤਰਨਤਾਰਨ | ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ | 2006 | 19 ਵਾਂ | 2414 | 1120070 | .svg)
|
| 20. | ਬਰਨਾਲਾ | ਬਰਨਾਲਾ | ਬਾਬਾ ਆਲਾ ਸਿੰਘ | 2006 | 20 ਵਾਂ | 1,423 | 5,96,294 | .svg)
|
| 21. | ਪਠਾਨਕੋਟ | ਪਠਾਨਕੋਟ | 27 ਜੁਲਾਈ 2011 | 21 ਵਾਂ | .svg)
| |||
| 22. | ਫ਼ਾਜ਼ਿਲਕਾ | ਫਾਜ਼ਿਲਕਾ | ਮੀਆਂ ਫ਼ਾਜ਼ਿਲ ਵੱਟੋ | 27 ਜੁਲਾਈ 2011 | 22 ਵਾਂ | 3983 | 1,537,117 | .svg)
|
| 23. | ਮਾਲੇਰਕੋਟਲਾ | ਮਾਲੇਰਕੋਟਲਾ | 23 ਵਾਂ | .svg)
|
ਇਹ ਵੀ ਦੇਖੋ
[ਸੋਧੋ]ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ "Malerkotla to be Punjab's 23rd district; Capt Amarinder's Eid gift". The Tribune (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 14 May 2021. Archived from the original on 16 ਅਕਤੂਬਰ 2021. Retrieved 24 January 2022.