ਬਠਿੰਡਾ

ਬਠਿੰਡਾ
—  ਸ਼ਹਿਰ  —
ਬਠਿੰਡਾ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਲੋਕੇਸ਼ਨ ਬਠਿੰਡਾ
ਕੋਆਰਡੀਨੇਟ	30°14′19"ਉ 74°58′58"ਪੂ
ਦੇਸ	ਭਾਰਤ
ਪੰਜਾਬ
ਸਥਾਪਨਾ	1211
ਬਠਿੰਡਾ
ਸ਼ਹਿਰ	ਬਠਿੰਡਾ
ਵਸੋਂ • ਵਸੋਂ ਘਣਤਾ	285813
ਐਚ ਡੀ ਆਈ	0.860 (ਬਹੁਤ ਉਚੀ)
ਸਾਖਰਤਾ ਦਰ	81.8.%
ਓਪਚਾਰਕ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ	ਪੰਜਾਬੀ ਹਿੰਦੀ ਅਤੇ ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ
ਟਾਈਮ ਜੋਨ	ਈ ਐੱਸ ਟੀ (ਯੂ ਟੀ ਸੀ+05:30)
ਖੇਤਰਫਲ • ਉਚਾਈ	25 ਵਰਗ ਕਿਲੋਮੀਟਰ 350 ਮੀਟਰ
ਕੋਡ • ਪਿਨਕੋਡ • 151106 • ਟੈਲੀਫੋਨ • +91-164-XXX XXXX • ਵਹੀਕਲ • ਪੀ ਬੀ 03
ਪੈਰ ਟਿੱਪਣੀਆਂ' ਸਹਿਰ
ਵੈੱਬਸਾਈਟ	http://bathinda.nic.in/index.html

Gate, Qila Mubarak ,Bathinda

ਬਠਿੰਡੇ ਦੇ ਕਿਲਾ ਮੁਬਾਰਕ ਦਾ ਅੰਦਰੌਂ ਦ੍ਰਿਸ਼

Qila Mubarak ,Bathinda

Qila Mubarak

ਬਠਿੰਡਾ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਇੱਕ ਸ਼ਹਿਰ ਹੈ। ਇਹ ਭਾਰਤ ਦੇ ਉੱਤਰ-ਦੱਖਣ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਇੱਕ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਜ਼ਿਲਾ ਹੈ। ਬਠਿੰਡੇ ਦੀ ਇੱਕ ਖਾਸੀਅਤ ਇਹ ਵੀ ਹੈ ਕਿ ਜ਼ਿਲਾ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ- ਨਾਲ ਜੰਕਸ਼ਨ ਵੀ ਹੈ।

ਇਤਿਹਾਸ

ਬਠਿੰਡੇ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸਕ ਕਿਲ੍ਹਾ ਆਪਣੇ ਗਰਭ ਵਿੱਚ ਸੈਂਕੜੇ ਸਾਲਾਂ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਸਮੋਈ ਬੈਠਾ ਹੈ। ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਐਨ ਵਿਚਕਾਰ ਸਥਿਤ ਇਸ ਕਿਲ੍ਹੇ ਨੂੰ ਦੇਖਦਿਆਂ ਹੀ ਪੁਰਾਣੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਯਾਦ ਤਾਜ਼ਾ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਦੇ ਕਹਿਣ ਅਨੁਸਾਰ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਨਾਲ ਦਰਿਆ ਵਗਦਾ ਸੀ। ਪ੍ਰਤੂੰ ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ ਉਸ ਦਾ ਵਜੂਦ ਖਤਮ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਬੇਗਮ ਰਜ਼ੀਆ ਸੁਲਤਾਨ ਦਾ ਵੀ ਇਸ ਕਿਲੇ ਤੇ ਰਾਜ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਸ ਦੀ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰੇਮੀ ਯਾਕੂਦ ਨਾਲ ਮਹੁੱਬਤ ਵੀ ਇੱਥੇ ਹੀ ਪ੍ਰਵਾਨ ਚੜ੍ਹੀ। ਰਾਜਸੱਤਾ ਦੀ ਕਸ਼ਮਕਸ਼ ‘ਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਹੁੱਬਤ ਦਾ ਅੰਤ ਵੀ ਇੱਥੇ ਹੀ ਹੋਇਆ ਤੇ ਰਜ਼ੀਆ ਸੁਲਤਾਨ ਨੂੰ ਇਸੇ ਹੀ ਕਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਕੈਦ ਕਰਕੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਦੋਨਾਂ ਨੂੰ ਇੱਥੇ ਹੀ ਕਤਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕਬਰਾਂ ਵੀ ਬਠਿੰਡਾ ਵਿੱਚ ਹੀ ਹਨ। ਇਸੇ ਕਿਲ੍ਹੇ ‘ਚ ਹੀ ਸੰਨ ੧੭੦੬ ਈ।ਵੀ ਵਿੱਚ ਦਸਮੇ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਦਮਦਮਾ ਸਾਹਿਬ ਤੋਂ ਚੱਕ ਫਤਿਹ ਸਿੰਘ ਜਾਂਦੇ ਹੋਏ ਕਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਚਰਨ ਪਾਏ ਸਨ। ਪੁਰਾਤਣ ਸਾਖੀ ਅਨੁਸਾਰ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਨੇ ਇੱਥੇ ਇੱਕ ਰਾਖਸ਼ਸ਼ ਦਾ ਉਧਾਰ ਵੀ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਤੋਂ ਲੋਕ ਬਹੁਤ ਦੁਖੀ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਹੀ ਕਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਅੰਦਰ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕਿਲ੍ਹਾ ਮੁਬਾਰਕ ਸ਼ੁਸ਼ੋਭਿਤ ਹੈ। ਇਤਿਹਾਸਕ ਪਲਾਂ ਦੀ ਯਾਦ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖਣ ਲਈ ਇਸ ਢਹਿ ਢੇਰੀ ਹੋ ਰਹੇ ਕਿਲ੍ਹੇ ਨੂੰ ਟੁੱਟਣੋਂ ਬਚਾਉਣ ਦੀ ਬਹੁਤ ਲੋੜ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੀ ਬਠਿੰਡਾ ਵਿਖੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਹਾਜੀਰਤਨ ਅਤੇ ਦਰਗਾਹ ਪੀਰ ਬਾਬਾ ਹਾਜੀਰਤਨ ਮੋਜੂਦ ਹੈ। ਜਿਸ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਵੀ ਸੈਂਕੜੇ ਸਾਲ ਪੁਰਾਣਾ ਹੈ। ਜਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਅੰਗਰੇਜ ਰਾਜ ਸਮੇਂ ਦੇ ਬਠਿੰਡਾ ‘ਚ ਗੋਰੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੇ ਠਹਿਰਾਓ ਲਈ ਰੇਲਵੇ ਲਾਈਨਾਂ ਤੋਂ ਪਾਰ ਠੰਡੀ ਸੜਕ ਵਜੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਏਰੀਏ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬੋਰਡ ਲੱਗਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ, ਜਿਸ ‘ਤੇ ਲਿਖਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਕਿ ਇਸ ਸੜਕ ਤੋਂ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨੀਆਂ ਦਾ ਲੰਘਣਾ ਸਖਤ ਮਨ੍ਹਾ ਹੈ।

ਬਜ਼ਾਰ

ਪੁਰਾਣਾ ਬਠਿੰਡਾ ਸ਼ਹਿਰ ਜਿੱਥੇ ਕਿਸੇ ਸਮੇਂ ਚੰਦ ਕੁ ਬਜ਼ਾਰ ਕਿੱਕਰ ਬਜ਼ਾਰ, ਸਿਰਕੀ ਬਜ਼ਾਰ, ਚੋਰ ਬਜ਼ਾਰ ਜਿੱਥੇ ਕੰਗੇ ਸ਼ੀਸ਼ੇ, ਮੋਚਣੇ ਤੇ ਜਾਂਘੀਏ ਵੇਚਣ ਦੀਆਂ ਦੁਕਾਨਾਂ ਸਨ। ਜੋ ਅੱਜ ਰੇਲਵੇ ਬਜ਼ਾਰ ਨਾਲ ਵਿਕਾਸਤ ਹੈ ਸਿਰਕੀ ਬਜ਼ਾਰ ਦੇ ਨਾਲ ਅਫੀਮ ਵਾਲੀ ਗਲੀ ਜਿੱਥੇ ਅਫੀਮ ਦੇ ਠੇਕੇ ਚਲਦੇ ਸਨ ਜੋ ਅੱਜ ਵੀ ਇਸ ਨਾਮ ਨਾਲ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ।

ਮਨੋਰੰਜਰਨ

ਪੰਜ-ਛੇ ਦਹਾਕੇ ਪਹਿਲਾਂ ਇਸ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਨਾਵਲਟੀ ਸਿਨੇਮਾ ਜਿਸ ਦੀ ਛੱਤਤਰਪਾਲ ਨਾਲ ਢੱਕੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀ। ਰਜੇਸ਼ ਸਿਨੇਮਾ ਅਤੇ ਕਮਲ ਸਿਨੇਮਾ ਮਸ਼ਹੂਰ ਸਨ, ਪ੍ਰਤੂੰ ਅੱਜ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਹੋਂਦ ਹੀ ਖਤਮ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਹੋਟਲਾਂ ਦੇ ਨਾ ‘ਤੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਮੈਟਰੋ, ਰੋਜ਼ੀਲਾ ਤੇ ਸ਼ਬੀਨਾ ਹੋਟਲ ਮਸ਼ਹੂਰ ਸਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਹੋਂਦ ਨੂੰ ਅੱਜ ਵੀ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਭਾਂਵੇ ਕਿ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਵੀ ਕਈ ਵੱਡੇ – ਵੱਡੇ ਆਧੁਨਿਕ ਸਹੂਲਤਾਂ ਨਾਲ ਲੈਸ ਹੋਟਲ ਅਤੇ ਰੈਸਟੋਰੈਂਟ ਬਣ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।

ਸਿੱਖਿਆ ਸੰਸਥਾਂ

ਰਜਿੰਦਰਾ ਕਾਲਜ 1760 ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਜਿੱਥੇ ਪੜ੍ਹੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਵੱਡੇ-ਵੱਡੇ ਅਹੁਦਿਆਂ ਤੇ ਪੁੱਜੇ ਜੋ ਅੱਜ ਵੀ ਵਿਦਿਆ ਦੇ ਖੇਤਰ ‘ਚ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪੁਰਾਤਣ ਬਠਿੰਡੇ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਕਰਮ ਸਿੰਘ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਨਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਗੱਲ ਅਧੂਰੀ ਜਿਹੀ ਜਾਪਦੀ ਹੈ। ਪਹਿਲਵਾਨ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਕਰਮ ਸਿੰਘ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਲਗਾਤਾਰ ਤਿੰਨ ਪੀੜੀਆਂ ਨੂੰ ਬਠਿੰਡਾ ਦੇ ਰਜਿੰਦਰਾ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਪੜਾਇਆ ਅਤੇ ਬਠਿੰਡੇ ਵਿੱਚ ਵਿਰਾਸਤ ਮੇਲੇ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰਵਾਈ ਕਈ ਪਹਿਲਵਾਨਾਂ ਦੇ ਅਖਾੜੇ ਚਲਾਏ ਅਤੇ ‘ਸੋਹਣੀ’ ਮਹਾਨ ਗ੍ਰੰਥ ਦੀ ਰਚਨਾ ਕੀਤੀ। ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਕਰਮ ਸਿੰਘ ਦਾ ਬੁੱਤ ਵਿਰਾਸਤ ਪਿੰਡ ਜੈ ਪਾਲਗੜ੍ਹ ਵਿਖੇ ਸਥਿੱਤ ਹੈ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਹਰ ਸਾਲ ਵਿਰਾਸਤ ਮੇਲਾ ਕਰਵਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪੁਰਾਤਣ ਬਠਿੰਡਾ ਜਿਸ ਨੂੰ ਹਰ ਪੱਖੋਂ ਪਛੜਿਆ ਕਰਕੇ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਅੱਜ ਤਰੱਕੀਆਂ ਦੀਆਂ ਸ਼ਿਖਰਾਂ ਨੂੰ ਛੂ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਵਿਦਿਅਕ ਖੇਤਰ ‘ਚ ਵੀ ਬਠਿੰਡਾ ਨਾਮਣਾ ਖੱਟ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਕਾਲਜਾਂ, ਆਈ।ਟੀ।ਆਈ। ਰਜਿੰਦਰਾ ਕਾਲਜ ਸਮੇਤ ਬਠਿੰਡਾ ਤੋਂ ਕੁਝ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਸਥਿਤ ਆਦੇਸ਼ ਮੈਡੀਕਲ ਐਂਡ ਰਿਸਰਚ ਕਾਲਜ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਬਾਬਾ ਫਰੀਦ ਕਾਲਜ ਜਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਪਿੰਡ ਘੁੱਦਾ ਵਿਖੇ ਸੈਂਟਰਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਅਤੇ ਤਲਵੰਡੀ ਸਾਬੋ ਵਿਖੇ ਗੁਰੂ ਕਾਸ਼ੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਜਿੱਥੇ ਪੰਜਾਬ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਦੂਜੇ ਰਾਜਾਂ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਪੜਾਈ ਕਰਨ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਦਰਜਨਾਂ ਨਿੱਜੀ ਵਿਦਿੱਅਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ, ਇੰਸੀਚਿਊਟਾਂ ਦੀ ਭਰਮਾਰ ਹੈ। ਅੱਜ ਬਠਿੰਡਾ ਵਿਦਿੱਅਕ ਸਫਾਂ ‘ਚ ਵੀ ਮੋਹਰੀ ਬਣ ਨਿਖਰਿਆ ਹੈ।

ਬਿਜਲੀ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ

ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਥਰਮਲਪਂਲਾਟ ਹੈ,ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਿਜਲੀ ਸਪਲਾਈ ਹੁੰਦੀ ਹੈ,ਇਸ ਤੌਂ ਇਲਾਵਾ ਖਾਦ ਕਾਰਖਾਨਾ ਤੇ ਨਵਾਂ ਬਣ ਰਿਹਾ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਤੇਲ ਸ਼ੋਧਕ ਕਾਰਖਾਨਾ ਵੀ ਮੁੱਖ ਸਨਅਤਾਂ ਹਨ।ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬਠਿੰਡੇ ਵਿਖੇ ਅਨਾਜ ਤੇ ਕਪਾਹ ਦੀ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਮੰਡੀ ਹੈ।

ਅੱਜ ਦਾ ਬਠਿੰਡਾ

ਸ਼ਹਿਰ ਬਠਿੰਡਾ ਵਿਕਾਸ ਪੱਖੋਂ ਅੱਜ ਇਸ ਮੁਕਾਮ ਤੇ ਪੁੱਜ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਤ ਖਾਦ ਕਾਰਖਾਨਾ, ਮਾਲ ਸੈਂਟਰਾਂ, ਆਧੁਨਿਕ ਤਰਜ਼ ਤੇ ਬਣੀਆਂ ਵਿਸ਼ਾਲ ਕਲੋਨੀਆਂ, ਥਰਮਲ, ਝੀਲਾਂ, ਡੀਅਰ ਪਾਰਕ, ਹਵਾਈ ਅੱਡਾ, ਚੋੜੀਆਂ ਸੜਕਾਂ, ਫਲਾਈ ਓਵਰ ਪੁਲ ਅਤੇ ਬਿੱਗ ਬਜ਼ਾਰਾਂ ਦੇ ਝਾਤ ਮਾਰਦਿਆਂ ਭੁਲੇਖਾ ਜਿਹਾ ਖੜ੍ਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ‘ਚ ਜਿੱਥੇ ਦੁਆਬਾ, ਮਾਝਾ ਇਲਾਕੇ ਦੀ ਚੜ੍ਹਤ ਅਤੇ ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸ਼ਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਸ਼ਹਿਰ ਨੂੰ ਆਧੁਨਿਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਉਥੇ ਅੱਜ ਬਠਿੰਡੇ ਸ਼ਹਿਰ ਨੂੰ ਨਮੂਨੇ ਦਾ ਵਿਕਾਸਤ ਸ਼ਹਿਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ

ਛਾਉਣੀ ਤੇ ਵੱਡਾ ਤੇਲ ਡਿੱਪੂ

ਬਠਿੰਡਾ ‘ਚ ਹੀ ਸਥਾਪਿਤ ਏਸ਼ੀਆ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਫ਼ੌਜੀ ਛਾਉਣੀ ਤੇ ਵੱਡੇ ਤੇਲ ਡਿੱਪੂ ਅਤੇ ਰਾਮਾਂ ‘ਚ ਬਣੇ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਤੇਲ ਸੋਧ ਕਾਰਕਾਨੇ ਨੇ ਬਠਿੰਡਾ ਦੀ ਚਕਾ-ਚੋਂਧ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵੀ ਨਿਖਾਰਿਆ ਹੈ। ਇੰਡਸੀਟ੍ਰੀਆਂ ‘ਚੋਂ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹੁਨਰਮੰਦ ਕਾਮਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਮੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਆਮਦ ਹੋਣ ਅਤੇ ਇੱਥੇ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਦੀ ਦਿਨੋ ਦਿਨ ਵੱਧਦੀ ਆਮਦ ਨਾਲ ਇਸ ਗੱਲ ‘ਚ ਕੋਈ ਭੁਲੇਖਾ ਨਹੀਂ ਲੱਗ ਰਿਹਾ ਕਿ ਆਉਂਦੇ ਸਮੇਂ ਬਠਿੰਡਾ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ਰੋਣਕ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵੀ ਚਾਰ ਚੰਨ ਲੱਗਣਗੇ। ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਆਵਾਜਾਈ ਨੂੰ ਸੁਚਾਰੂ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕੰਟਰੋਲ ਵਿੱਚ ਰੱਖਣ ਅਤੇ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਲਈ ਨਵੇਂ ਬਣੇ ਫਲਾਈ ਓਵਰ ਪੁਲਾਂ, ਜ਼ਮੀਨ ਦੋਜ਼ ਪੁਲਾਂ ਅਤੇ ਝੀਲਾਂ ਵਿੱਚ ਚਲਦੇ ਸ਼ਿਕਾਰੇ ਆਦਿ ਨਾਲ ਬਠਿੰਡੇ ਦਾ ਨਕਸ਼ਾ ਹੀ ਬਦਲ ਗਿਆ ਹੈ।

ਹੋਰ ਸਹਿਰਾ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ

ਮਿਲਟਰੀ ਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਵੀ ਬਠਿੰਡਾ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈ.ਮਾਲਵੇ ਦਾ ਇਹ ਸ਼ਹਿਰ ਉੱਤਰ ਵਿੱਚ ਸਰਸਾ ਅਤੇ ਫਤਿਹਬਾਦ,ਪੁਰਬ ਵਿੱਚ ਸੰਗਰੁਰ ਅਤੇ ਮਾਨਸਾ ਜ਼ਿਲੇ ਨਾਲ, ਦੱਖਣ -ਪੁਰਬ ਵਿੱਚ ਮੋਗਾ ਅਤੇ ਦੱਖਣ- ਪੱਛਮ ਵਿੱਚ ਫ਼ਰੀਦਕੋਟ ਅਤੇ ਮਾਨਸਾ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।

ਜਲਵਾਯੂ

ਗਰਮੀਆਂ ਵਿੱਚ ਇਥੇ ਦਰਜਾ ਹਰਾਰਤ (ਤਾਪਮਾਨ) 50 °C (122 °F), ਅਤੇ ਸਰਦੀਆਂ ਵਿੱਚ 0 °C (32 °F) ਤੱਕ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਥੇ ਮੌਸਮ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਖ਼ੁਸ਼ਕ, ਪਰ ਮਈ ਤੋਂ ਅਗਸਤ ਤੱਕ ਬਹੁਤ ਸਿਲ੍ਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਮੀਂਹ ਦੱਖਣੀ-ਪੱਛਮੀ ਦਿਸ਼ਾ ਤੋਂ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਜੁਲਾਈ ਦੇ ਅੱਧ ਤੋ ਸਤੰਬਰ ਦੇ ਅੱਧ ਤੱਕ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।

ਸਿੱਖਿਆ ਅਦਾਰੇ

1. ਸਰਕਾਰੀ ਰਜਿੰਦਰਾ ਕਾਲਜ
2. ਡੀ.ਏ.ਵੀ. ਕਾਲਜ
3. ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਗੁਰੂ ਕਾਸ਼ੀ ਰੀਜਨਲ ਸੈਂਟਰ
4. ਮਾਲਵਾ ਕਾਲਜ
5. ਐੱਸ.ਐੱਸ.ਡੀ. ਗਰਲਜ਼ ਕਾਲਜ
6. ਪੰਜਾਬ ਕੇਂਦਰੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ
7. ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਖ਼ਾਲਸਾ ਗਰਲਜ਼ ਕਾਲਜ
8. ਆਦੇਸ਼ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ
9. ਐੱਮ.ਐੱਸ.ਡੀ. ਕਾਲਜ
10. ਗਿਆਨੀ ਜ਼ੈਲ ਸਿੰਘ ਪੰਜਾਬ ਟੈਕਨੀਕਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਕੈਂਪਸ

ਖ਼ਾਸ ਸਕੂਲ

1. ਮਹੰਤ ਗੁਰਬੰਤਾ ਦਾਸ ਸਕੂਲ ਫ਼ਾਰ ਡੈੱਫ਼ & ਡਮ

ਦੇਖਣਯੋਗ ਥਾਂਵਾਂ

1. ਕਿਲਾ ਮੁਬਾਰਕ
2. ਬਾਹੀਆ ਫੋਰਡ
3. ਲੱਖੀ ਜੰਗਲ
4. ਗੁਲਾਬ ਦਾ ਬਾਗ
5. ਜ਼ਿਉਲੋਜੀਕਲ ਬਾਗ
6. ਚੇਤਕ ਪਾਰਕ
7. ਫੋਜੀ ਛਾਉਣੀ
8. ਵੱਡੇ ਤੇਲ ਡਿੱਪੂ
9. ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਤੇਲ ਸੋਧ ਕਾਰਖ਼ਾਨੇ
10. ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਹਾਜੀ ਰਤਨ ਸਾਹਿਬ
11. ਮਿੱਤਲ ਮਾਲ, ਸਿੱਟੀ ਸੈਂਟਰ, ਪਨੈਨਸੁਲਾ ਮਾਲ
12. ਧੋਬੀ ਬਜ਼ਾਰ, ਬੈਂਕ ਬਜ਼ਾਰ, ਕਿੱਕਰ ਬਜ਼ਾਰ, ਸਿਰਕੀ ਬਜ਼ਾਰ, ਚੋਰ ਬਜ਼ਾਰ, ਬਿੱਗ ਬਜ਼ਾਰ
13. ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਥਰਮਲ ਪਲਾਂਟ ਅਤੇ ਝੀਲਾਂ
14. ਨੈਸ਼ਨਲ ਫ਼ਰਟੀਲਾਈਜ਼ਰ ਲਿਮਟਿਡ
15. ਮਿਲਕ ਪਲਾਂਟ
16. ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦਾ ਖੋਜ ਕੇਂਦਰ
17. ਪ੍ਰਬੰਧਕੀ ਕੰਪਲੈਕਸ
18. ਡੀਅਰ ਪਾਰਕ
19. ਹਵਾਈ ਅੱਡਾ (ਭੀਸੀਆਣਾ)

ਲੋਕ

ਬਠਿੰਡੇ ਵਿੱਚ ਜੱਟਾਂ ਦੇ ਗੋਤ ਸੰਧੂ,ਸਿੱਧੂ,ਢਿੱਲ਼ੋਂ,ਸੀੜੇ,ਅੋਲਖ,ਗੌਂਦਾਰੇ,ਵਹਿਣੀਵਾਲ, ਪੁਰਾਣੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਵਸਦੇ ਹਨ।ਪੁਰਾਣੀ ਵਸੋਂ ਮੁਹੱਲਾ ਝੁੱਟੀਕਾ,ਮੁਹੱਲਾ ਸੀੜੇਆਂ ਵਾਲਾ,ਮਹਿਣਾ ਮੁਹੱਲਾ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੀ ਸੀ। ਜੱਟਾਂ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਰਾਮਗੜੀਆ,ਰਾਜੇ ਸਿੱਖ,ਰਾਜਪੂਤ,ਪੰਡਤ,ਅਗਰਵਾਲ ਭਾੲੀਚਾਰੇ ਵੀ ਬਠਿੰਡੇ ਵਿੱਚ ਪੁਰਾਣੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਵਸਦੇ ਹਨ। ਬਠਿੰਡੇ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀਆਂ ਦੋ ਪੱਤੀਆਂ ਹਨ-ਮਹਿਣਾ ਪੱਤੀ,ਝੁੱਟੀ ਪੱਤੀ