ਗੋਆ ਦਾ ਸੰਗੀਤ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ
ਗੋਆ ਸੰਗੀਤ ਪੂਰਬ ਅਤੇ ਪੱਛਮ ਦਾ ਸੰਯੋਜਨ ਹੈ।

ਗੋਆ ਦਾ ਸੰਗੀਤ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪੱਛਮੀ ਤੱਟ 'ਤੇ ਗੋਆ ਰਾਜ ਦੇ ਸੰਗੀਤ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਗੋਆ ਵਿੱਚ ਪੱਛਮੀ ਕਲਾ ਸੰਗੀਤ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਭਾਰਤੀ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਸੰਗੀਤ ਤੱਕ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਸੰਗੀਤ ਸ਼ੈਲੀਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।[1] ਕੋਂਕਣੀ ਸੰਗੀਤ ਵੀ ਇਸ ਛੋਟੇ ਜਿਹੇ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈ। ਪੁਰਤਗਾਲ ਦਾ ਇੱਕ ਸਾਬਕਾ ਖੇਤਰ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ, ਗੋਆ ਵਿੱਚ ਵਾਇਲਨ, ਡਰੱਮ, ਗਿਟਾਰ, ਟਰੰਪ ਅਤੇ ਪਿਆਨੋ ਵਰਗੇ ਸਾਜ਼ਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਇੱਕ ਪ੍ਰਭਾਵੀ ਪੱਛਮੀ ਸੰਗੀਤਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਹੈ। ਇਸ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਸੰਗੀਤ ਦੀ ਦੁਨੀਆ ਲਈ ਕਈ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਅਤੇ ਗਾਇਕ ਵੀ ਪੈਦਾ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਗੋਆ ਵਿੱਚ ਪੁਰਤਗਾਲੀ ਫਾਡੋ ਦੀ ਵੀ ਮਹੱਤਤਾ ਹੈ।

ਲੋਰਨਾ ਕੋਰਡੇਰੋ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਗਾਇਕਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ "ਗੋਆ ਦੀ ਨਾਈਟਿੰਗੇਲ" ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਅਤੇ ਕੋਂਕਣੀ ਦੋਵਾਂ ਵਿੱਚ ਗਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਉਸਦੀਆਂ ਕੁਝ ਮਸ਼ਹੂਰ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਪਿਸੋ, ਬੇਬਡੋ, ਰੈੱਡ ਰੋਜ਼, ਟੂਜ਼ੋ ਮੋਗ ਅਤੇ ਨੌਕਸੀਬਾਕ ਰੋਡਟਾ ਹਨ। ਹੋਰ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸੰਗੀਤਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਗਾਇਕਾਂ ਵਿੱਚ ਐਂਥਨੀ ਗੋਂਸਾਲਵੇਸ (ਵਾਇਲਿਨਵਾਦਕ), ਐਂਟੋਨੀਓ ਫੋਰਟੂਨਾਟੋ ਡੀ ਫਿਗੁਏਰੇਡੋ (ਕੰਡਕਟਰ ਅਤੇ ਵਾਇਲਨਵਾਦਕ), ਕ੍ਰਿਸ ਪੇਰੀ (ਅਕਸਰ ਗੋਆ ਸੰਗੀਤ ਦਾ ਰਾਜਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ), ਹੇਮਾ ਸਰਦੇਸਾਈ (ਪਲੇਬੈਕ ਗਾਇਕ), ਇਆਨ ਡੀਸਾ, (ਸਾਬਕਾ ਗਿਟਾਰਿਸਟ) ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਗੋਆ ਮੂਲ ਦੇ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਬੈਂਡ ਬਿਲੀ ਟੇਲੇਂਟ, ਰੇਮੋ ਫਰਨਾਂਡਿਸ (ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਅਤੇ ਪਲੇਬੈਕ ਗਾਇਕ), ਕਿਸ਼ੋਰੀ ਅਮੋਨਕਰ (ਕਲਾਸੀਕਲ ਗਾਇਕ), ਦੀਨਾਨਾਥ ਮੰਗੇਸ਼ਕਰ (ਨਾਟਕਕਾਰ ਅਤੇ ਕਲਾਸੀਕਲ ਗਾਇਕ), ਅਤੇ ਓਲੀਵਰ ਸੀਨ (ਗਾਇਕ/ਗੀਤਕਾਰ)। ਗੋਆ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਸੰਗੀਤ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕਲਾਕਾਰ ਪੈਦਾ ਕੀਤੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਗਾਇਕਾ ਕੇਸਰਬਾਈ ਕੇਰਕਰ, ਲਤਾ ਮੰਗੇਸ਼ਕਰ ਅਤੇ ਆਸ਼ਾ ਭੌਂਸਲੇ

ਗੋਆ ਦੇ ਸਥਾਨਕ ਬੈਂਡ ਪੱਛਮੀ ਸੰਗੀਤ ਸ਼ੈਲੀਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਲਈ ਵੀ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਜਨਤਕ ਅਤੇ ਨਿੱਜੀ ਸਮਾਰੋਹਾਂ ਦੋਵਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹਨ। ਗੋਆ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕ ਸੰਗੀਤ, ਟ੍ਰਾਂਸ ਸੰਗੀਤ ਦੀ ਸ਼ੈਲੀ ਦਾ ਘਰ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਗੋਆ ਵਿੱਚ ਸਾਲਾਨਾ ਆਯੋਜਿਤ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕ ਸੰਗੀਤ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈ ਜੋ 50 ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਕ੍ਰਿਸਮਸ-ਨਵੇਂ ਸਾਲ ਦੀ ਮਿਆਦ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਸਿਖਰ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਨੂੰ ਜਾਂ ਤਾਂ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਜਾਂ ਹੋਰ ਤਾਰੀਖਾਂ 'ਤੇ ਮੁੜ ਤਹਿ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।[2]

ਦੇਸੀ ਪਰੰਪਰਾਗਤ ਸੰਗੀਤ[ਸੋਧੋ]

ਕੋਡਿਸ ਕੈਸਾਨਾਟੈਂਸ (ਸੀ. 1540) ਤੋਂ ਇੱਕ ਹਿੰਦੂ ਵਿਆਹ ਸਮਾਰੋਹ ਵਿੱਚ ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਅਤੇ ਨ੍ਰਿਤਕਾਰ

ਗੋਆ ਦੇ ਪਰੰਪਰਾਗਤ ਸੰਗੀਤ ਯੰਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਢੋਲ, ਮ੍ਰਿਦੰਗਾ, ਤਬਲਾ, ਘੁਮਟ, ਢੋਲਕ, ਕੰਸਲੇਮ, ਮੁਹਾਦਲੇਮ, ਸ਼ਹਿਨਾਈ, ਸੁਰਤ, ਤੱਸੋ, ਨਗਡੋ , ਚੌਗੁਡੋ ਅਤੇ ਤੰਬੂਰਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਘੁਮਾਟ ਇੱਕ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਭਾਂਡੇ ਵਰਗਾ ਭਾਂਡਾ ਹੈ ਜੋ ਗੋਆ ਦੇ ਘੁਮਿਆਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਦੇ ਦੋ ਉਲਟ ਪਾਸੇ ਖੁੱਲੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਵਿਆਸ ਵਿੱਚ ਛੋਟਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਵਿਚਕਾਰਲਾ ਹਿੱਸਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਬਾਹਰ ਵੱਲ ਉਭਰਦਾ ਹੈ। ਕਿਨਾਰੇ ਦੇ ਨਾਲ ਵੱਡੇ ਖੁੱਲਣ 'ਤੇ ਫਿਟਿੰਗ ਲਈ ਸੁਵਿਧਾਜਨਕ ਢੰਗ ਨਾਲ ਢਾਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇੱਕ ਕਿਰਲੀ ਦੀ ਇੱਕ ਗਿੱਲੀ ਚਮੜੀ (ਲੇਸਰਟਾ ਓਸੇਲਾਟਾ), ਜਿਸ ਨੂੰ ਕੋਂਕਣੀ ਵਿੱਚ ਸੇਪ ਜਾਂ ਗਾਰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਖੁੱਲਣ ਦੀ ਪੂਰੀ ਸਤ੍ਹਾ ਨੂੰ ਢੱਕਣ ਲਈ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਖਿੱਚਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਘੁਮਤ ਹਿੰਦੂ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ, ਕੁਝ ਮੰਦਰ ਦੀਆਂ ਰਸਮਾਂ ਜਿਵੇਂ ਸੁਵਰੀ ਵਦਨ, ਭੀਵਰੀ ਅਤੇ ਮੈਂਡੋ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ। ਇੱਕ ਮੁਦਲੇਮ ਇੱਕ ਬੇਲਨਾਕਾਰ ਮਿੱਟੀ ਦਾ ਭਾਂਡਾ ਹੈ ਜੋ ਕਿਰਲੀ ਦੀ ਚਮੜੀ ਨਾਲ ਢੱਕਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਜਿਆਦਾਤਰ ਕੁਨਬੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਖੇਡਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਚੌਗੁਡੋ ਵਿੱਚ ਦੋ 'ਢੋਬੇ' ਅਤੇ 'ਜ਼ਿਲ' ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ਸਾਮ੍ਹਣੇ, ਇੱਕ ਕਰਾਸ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਰੱਖੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਦੋਹਾਂ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਡੰਡਿਆਂ ਨਾਲ ਖੇਡਦੇ ਹਨ।   ਸੁਰਪਾਵੋ ਅਤੇ ਕੋਨਪਾਵੋ ਗੋਆ ਦੇ ਧਨਗਰ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀਆਂ ਬੰਸਰੀ ਹਨ। ਸੁਰਪਾਵੋ ਚਰਵਾਹਿਆਂ ਦੀ ਇੱਕ ਲੰਬੀ ਬਾਂਸ ਦੀ ਬੰਸਰੀ ਹੈ। ਯੰਤਰ ਇੱਕ ਸਟਾਫ ਵਰਗਾ ਹੈ ਅਤੇ ਲਗਭਗ 60-70 ਹੈ ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਲੰਬਾ।[3] ਇਸ ਦੀ ਧੁਨੀ ਨੂੰ ‘ਮਿੱਠਾ ਤੇ ਮਿੱਠਾ’ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।[4] ਕੋਨਪਾਵੋ 20-30 ਹੈ ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਲੰਬਾ।[5] ਇਸ ਦੀ ਧੁਨ ਨੂੰ 'ਚਮਕਦਾਰ ਅਤੇ ਉੱਚੀ-ਉੱਚੀ' ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।[4] ਇਹ ਸਿੱਧੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਖੇਡਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਕਾਨੇ ਨਾਲ ਬਾਂਸ ਦਾ ਬਣਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਯੰਤਰ ਨੂੰ ਹਮਲਾਵਰ ਜਾਂ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਪਸ਼ੂਆਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[6]

ਸੂਰਤ (ਕੋਣਕਣੀ: सूर्त ) ਇੱਕ ਲੰਮੀ ਲੱਕੜ ਦੀ ਨਲੀ ਹੈ ਜੋ ਤਿੰਨ ਛੇਕਾਂ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਫਨਲ ਦੇ ਆਕਾਰ ਦੀ ਘੰਟੀ ਨਾਲ ਸਥਿਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।[4] ਇਹ ਸ਼ਹਿਨਾਈ ਦੇ ਨਾਲ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[7] ਸ਼ਿੰਗ ਇੱਕ ਤਿੱਖੀ, ਉੱਚੀ ਆਵਾਜ਼ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਭਾਰੀ ਕਰਵਡ ਪਿੱਤਲ ਦਾ ਤੁਰ੍ਹੀ ਹੈ। ਕੋਰਨੋ (ਕੋਣਕਣੀ: कोरनो) ਇੱਕ ਲੱਕੜ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਤੁਰ੍ਹੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਫਨਲ ਦੇ ਆਕਾਰ ਦੀ ਘੰਟੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਬੈਂਕੋ ਇੱਕ ਕਰਵ ਪਿੱਤਲ ਦਾ ਪਾਈਪ ਯੰਤਰ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਚਾਰ ਪਾਈਪਾਂ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਵਿੱਚ ਫਿੱਟ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।[4] ਇਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕਠੋਰ ਅਤੇ ਉੱਚੀ ਆਵਾਜ਼ ਹੈ।[8]

450 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪੁਰਤਗਾਲ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਗੋਆ ਵਿੱਚ ਪਿਆਨੋ, ਮੈਂਡੋਲਿਨ ਅਤੇ ਵਾਇਲਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹੋਈ। ਡਰੱਮ, ਗਿਟਾਰ ਅਤੇ ਟਰੰਪ ਵਰਗੇ ਹੋਰ ਸਾਜ਼ ਵੀ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਰਤੇ ਗਏ ਸਨ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਯੰਤਰ ਸਿਖਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਇਹ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਗੋਆ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਖੂਨ ਵਿੱਚ ਸੰਗੀਤ ਹੈ, ਇੱਕ ਬਿਆਨ ਗੋਆ ਦੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਵਿੱਚ ਸੰਗੀਤ ਅਤੇ ਨ੍ਰਿਤ ਨਾਟਕਾਂ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਦੁਆਰਾ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਲੋਕ ਨਾਚ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪੁਰਤਗਾਲੀ ਕੋਰੀਡੀਨਹੋ ਅਜੇ ਵੀ ਕੈਥੋਲਿਕ ਵਿਆਹਾਂ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹਨ।

ਕੋਂਕਣੀ ਗੀਤ ਨੂੰ ਚਾਰ ਸਮੂਹਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼੍ਰੇਣੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ: ਇੱਕ ਜੋ ਸੰਗੀਤ ਅਤੇ ਕਵਿਤਾ ਵਿੱਚ ਵਧੇਰੇ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਰੂਪ ਨੂੰ ਖਿੱਚਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਫੁਗਦੀ ਜਾਂ ਢਲੋ ਵਿੱਚ; ਦੂਜਾ ਜੋ ਪੱਛਮੀ ਅਤੇ ਦੇਸੀ ਸੰਗੀਤ ਨੂੰ ਮਿਲਾਉਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਕੋਂਕਣੀ ਬੋਲਾਂ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਦਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਡੇਕਨਿਸ ਵਿੱਚ; ਤੀਜਾ ਜੋ ਦੇਸੀ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਸੰਗੀਤ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਡੁਲਪੌਡ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਿਲਾਉਂਦਾ ਹੈ; ਅਤੇ ਚੌਥਾ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪੱਛਮੀ ਸੰਗੀਤ ਅਤੇ ਬੋਲ (ਕੋਣਕਣੀ ਵਿੱਚ) ਦਾ ਉਧਾਰ ਪੁਰਤਗਾਲੀ ਸ਼ਬਦਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮੈਂਡੋ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਖਾਸ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੈ।

ਕੋਂਕਣੀ ਗੀਤ ਦੀਆਂ 35[9] ਕਿਸਮਾਂ ਦਾ ਵਰਗੀਕਰਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਬਨਵਾਰ, ਦਿਖਣੀ, ਢਲੋ, ਦੁਲਪੋੜ, ਦੁਵਾਲੋ, ਡਿੱਗਿਆ ਗੀਤ, ਫੁਗੜੀ, ਕੁੰਨਬੀ ਗੀਤ, ਲਉਨੀਮ, ਮੰਡੋ, ਓਵੀ, ਪਲੰਨਮ, ਤਾਲਘੜੀ, ਤਿੱਤਰ ਗੀਤ, ਜਾਗੋਰ ਗੀਤ ਅਤੇ ਝੋਟੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਈਸਾਈ ਭਜਨ ਅਤੇ ਹਿੰਦੂ ਧਾਰਮਿਕ ਗੀਤ ਵੀ ਸਮਕਾਲੀ ਪੱਛਮੀ ਸ਼ੈਲੀਆਂ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਪੁਰਾਣੇ ਨਾਲ ਵੱਖਰੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਰੱਖਦੇ ਹਨ।

  • ਬਨਵਰਹ ਇੱਕ ਸੋਗ ਗੀਤ ਹੈ, ਜੋ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹਿੰਦੂਆਂ ਦੁਆਰਾ ਸਸਕਾਰ ਦੇ ਦਿਨ ਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
  • Deknni ਇੱਕ ਗੀਤ ਹੈ ਜੋ ਬਾਰਦੇਜ਼, ਇਲਹਾਸ ਅਤੇ ਸਾਲਸੇਟ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਹੈ।
  • ਢਲੋ ਇੱਕ ਵਿਆਹ ਦਾ ਗੀਤ ਹੈ।
  • ਡੁਲਪੌਡ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਗੋਆ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਤੇਜ਼ ਤਾਲ ਅਤੇ ਥੀਮਾਂ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਡਾਂਸ ਗੀਤ ਹੈ।
  • ਡੁਵਾਲੋ ਇੱਕ ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ ਦਾ ਗੀਤ ਹੈ।
  • ਫੈਲ ਭਾਰਤੀ ਮਹਾਂਕਾਵਿ ਜਾਂ ਭਾਰਤੀ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਥੀਮ ਵਾਲਾ ਲੋਕ ਨਾਟਕ ਹੈ। ਇਹ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬਾਰਸ਼ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਟਕਦੇ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਜੂਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਗਸਤ ਜਾਂ ਸਤੰਬਰ ਵਿੱਚ ਖਤਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਡਿੱਗਿਆ ਗੀਤ ਇੱਕ ਡਾਂਸ ਗੀਤ ਹੈ।
  • ਫੁਗਰੀ ਇੱਕ ਨਾਚ ਗੀਤ ਹੈ ਜੋ ਧਾਰਮਿਕ ਮੌਕਿਆਂ 'ਤੇ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਦੇਵਤਾ ਗਣੇਸ਼ ਦੇ ਸਨਮਾਨ ਵਿੱਚ।
  • ਕੁੰਨਬੀ, ਜੋ ਸ਼ਾਇਦ ਗੋਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੇ ਨਿਵਾਸੀ ਗੌਡੇ ਦੇ ਨਾਲ ਹਨ, ਕਿਸਾਨ ਵਰਗ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹਨ। ਕੁਨਬੀ ਗੀਤ ਫੁਗਰੀ ਸ਼ੈਲੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਾਚ ਗੀਤ ਹੈ ਜੋ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇੱਕ ਸੂਖਮ ਢੰਗ ਨਾਲ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਤਕਰੇ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਵੀ ਕਰਦਾ ਹੈ।
  • ਲੌਨਿਮ ਧਾਰਮਿਕ ਅਤੇ ਮਹਾਨ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਗੀਤ ਹੈ।
  • ਮੰਡੋ ਇੱਕ ਡਾਂਸ ਗੀਤ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਮੁੱਖ ਵਿਸ਼ਾ ਪਿਆਰ ਹੈ, ਨਾਬਾਲਗ ਇਤਿਹਾਸਕ ਬਿਰਤਾਂਤ ਹਨ, ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਬੇਇਨਸਾਫ਼ੀ ਵਿਰੁੱਧ ਸ਼ਿਕਾਇਤ, ਅਤੇ ਗੋਆ ਵਿੱਚ ਪੁਰਤਗਾਲੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਦੌਰਾਨ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਵਿਰੋਧ।
  • ਓਵੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਪੁਰਤਗਾਲੀ ਵਰਸੋਸ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਵਿਆਹ ਦੇ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਗੀਤ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਰੂਟ vri ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ "ਚੋਣ ਕਰਨਾ, ਚੁਣਨਾ"। ਓਵੀ ਦੀਆਂ ਤਿੰਨ ਤੁਕਾਂਤ ਵਾਲੀਆਂ ਲਾਈਨਾਂ ਹਨ ਅਤੇ ਇੱਕ ਤੁਕਾਂਤ ਰਹਿਤ। ਪਹਿਲੇ ਵਿੱਚ ਹਰੇਕ ਤਿੰਨ ਜਾਂ ਚਾਰ ਸ਼ਬਦ ਅਤੇ ਚੌਥੀ ਲਾਈਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ, ਦੋ ਅਤੇ ਬੇਮਿਸਾਲ ਤਿੰਨ ਸ਼ਬਦ ਹਨ। ਤੁਕਾਂਤ ਵਾਲੀਆਂ ਲਾਈਨਾਂ ਲਈ ਅੱਖਰਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਨੌਂ ਹੈ ਅਤੇ ਆਖਰੀ ਪੰਗਤੀ ਲਈ ਚਾਰ ਜਾਂ ਪੰਜ। ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਪੁਰਤਗਾਲੀ ਈਸਾਈ ਮਿਸ਼ਨਰੀਆਂ ਨੇ ਧਾਰਮਿਕ ਅਤੇ ਭਗਤੀ ਦੇ ਭਜਨਾਂ ਲਈ ਓਵੀ-ਰੂਪ ਨੂੰ ਅਪਣਾਇਆ।
  • ਪਲੰਨਮ ਇੱਕ ਪੰਘੂੜਾ ਗੀਤ ਹੈ, ਇੱਕ ਲੋਰੀ ਹੈ।
  • ਤਾਲਗੜ੍ਹੀ ਗੌੜੇ ਦਾ ਗੀਤ ਹੈ। ਥੀਏਟਰ ਗੀਤ ਸਟੇਜ ਨਾਟਕ ਦੌਰਾਨ ਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਖੁਸ਼ਕ ਮੌਸਮ ਦੌਰਾਨ ਭਟਕਦੇ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਛੂਹਦੇ ਹੋਏ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਮਨੋਰੰਜਨ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਸਥਾਨਕ ਰਾਜਨੀਤੀ ਅਤੇ ਗੋਆ ਦੀਆਂ ਕਮੀਆਂ 'ਤੇ ਸੂਖਮ ਵਿਅੰਗ ਵੀ ਗਾਉਂਦੇ ਹਨ।
  • ਜ਼ਗੋਰ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ "ਘੜੀ"। ਜਾਗੋਰ ਗੀਤ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਕੁੰਨਬੀ ਲੋਕ ਨਾਟਕਾਂ ਵਿੱਚ ਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਰਾਤ ਨੂੰ ਸਟੇਜ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ.
  • ਵਿਆਹ ਦੇ ਸਮੇਂ ਜ਼ੋਤੀ ਗਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਪੂਜਾ ਪਾਠ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸ਼ਰਧਾ ਲਈ ਈਸਾਈ ਭਜਨ ਅਤੇ ਹਿੰਦੂ ਗੀਤ ਗੋਆ ਦੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਜੀਵਨ ਦਾ ਇੱਕ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਿੱਸਾ ਬਣਦੇ ਹਨ। ਰਾਹਗੀਰਾਂ ਵੱਲੋਂ ਸ਼ਾਮ ਸਮੇਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਾਜ਼ ਵਜਾਉਂਦੇ ਸੁਣਨਾ ਆਮ ਗੱਲ ਹੈ।

ਪੱਛਮੀ ਰਵਾਇਤੀ ਸੰਗੀਤ[ਸੋਧੋ]

Local musician performing at Martins Corner in Betalbatim
Portuguese music and dance on cruise, Mandovi River in Panjim

ਗੋਆ, 1961 ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ, 450 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪੁਰਤਗਾਲ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਪੱਛਮੀ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸੰਗੀਤ ਨਾਲ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਸਬੰਧ ਹਨ। ਪੁਰਤਗਾਲੀ ਸੰਗੀਤ ਅਤੇ ਹੋਰ ਪੱਛਮੀ ਸੰਗੀਤ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਕੈਥੋਲਿਕ ਵਿਆਹਾਂ ਅਤੇ ਜਸ਼ਨਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈ। ਲਾਈਵ ਬੈਂਡ ਅਜਿਹੇ ਵਿਆਹਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਜਸ਼ਨ ਮਨਾਉਣ ਵਾਲੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਹਨ, ਕਈ ਵਾਰ ਇਸਦੀ ਬਜਾਏ ਇੱਕ ਡਿਸਕ ਜੌਕੀ ਦੁਆਰਾ ਬਦਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ, ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਗੋਆ ਸੰਗੀਤ ਨੂੰ ਯੂਰਪੀਅਨ ਸੰਗੀਤ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਪੁਰਤਗਾਲ ਦੇ ਸੰਗੀਤ ਨਾਲ ਮਿਲਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ ਗੋਆ ਸੰਗੀਤ ਖੇਤਰੀ ਏਸ਼ੀਆਈ ਰੂਪਾਂ ਨਾਲੋਂ ਪੱਛਮੀ ਸ਼ੈਲੀਆਂ, ਨੋਟਸ ਅਤੇ ਸੰਗੀਤ ਯੰਤਰਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਗੋਆ ਸਿੰਫਨੀ ਆਰਕੈਸਟਰਾ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ 1952 ਵਿੱਚ ਐਂਟੋਨੀਓ ਫੋਰਟੂਨਾਟੋ ਡੀ ਫਿਗੁਏਰੇਡੋ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ[10] ਅਤੇ ਗੋਆ ਫਿਲਹਾਰਮੋਨਿਕ ਕੋਇਰ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਲੋਰਡੀਨੋ ਬੈਰੇਟੋ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। [11]

ਲਿਸਬਨ-ਹੈੱਡਕੁਆਰਟਰ ਫੰਡਾਓ ਓਰੀਐਂਟ ਦੁਆਰਾ ਆਯੋਜਿਤ ਮੋਂਟੇ ਸੰਗੀਤ ਫੈਸਟੀਵਲ, ਹੋਟਲ ਸਿਡੇਡ ਡੀ ਗੋਆ ਦੇ ਨਾਲ ਸਾਂਝੇਦਾਰੀ ਵਿੱਚ, ਗੋਆ ਦੇ ਭੀੜ-ਭੜੱਕੇ ਵਾਲੇ ਕੈਲੰਡਰ 'ਤੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਸਮਾਗਮਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਹਰ ਸਾਲ, ਤਿੰਨ-ਰੋਜ਼ਾ ਸਮਾਰੋਹ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਸੰਗੀਤ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਕੈਪੇਲਾ ਡੋ ਮੋਂਟੇ ਵਿਖੇ ਆਯੋਜਿਤ ਡਾਂਸ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਾਂ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਐਸਟਾਡੋ ਦਾ ਇੰਡੀਆ (ਸਾਬਕਾ ਪੁਰਤਗਾਲੀ ਰਾਜ ) ਦੀ ਪੁਰਾਣੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਤੋਂ ਉੱਚਾ ਹੈ।[12] ਇਹ ਇਲਾਕਾ ਯੂਨੈਸਕੋ ਦੀ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਰਾਸਤ ਸਾਈਟ ਹੈ

ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸਲਾਨਾ ਦੋ-ਰੋਜ਼ਾ ਕੇਤੇਵਨ ਵਿਸ਼ਵ ਪਵਿੱਤਰ ਸੰਗੀਤ ਉਤਸਵ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੀਆਂ ਕਈ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਦੇ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਨਾਲ ਸੰਗੀਤ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ, ਕੋਰਸ ਅਤੇ ਕਾਨਫਰੰਸਾਂ ਪੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਾਰਨਾਟਿਕ, ਈਸਾਈ, ਸੂਫੀ, ਹਿੰਦੁਸਤਾਨੀ, ਯਹੂਦੀ, ਆਰਥੋਡਾਕਸ ਅਤੇ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਸੈਂਟਿਯਾਂਗੋ ਗਿਰੇਲੀ (ਅਰਜਨਟੀਨਾ ਤੋਂ ਆਰਕੈਸਟਰਾ ਕੰਡਕਟਰ), ਰੋਸੀਓ ਡੀ ਫਰੂਟੋਸ (ਸਪੇਨ ਤੋਂ ਸੋਪ੍ਰਾਨੋ) ਅਤੇ ਲੀਓ ਰੋਸੀ (ਅਰਜਨਟੀਨਾ ਤੋਂ ਵਾਇਲਨਵਾਦਕ) ਵਰਗੇ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਸਮਾਗਮਾਂ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਹੈ।[12][13][14]

ਤਿਯਾਤ੍ਰ[ਸੋਧੋ]

ਗੋਆ ਦੇ ਸੰਗੀਤ ਉਦਯੋਗ ਦਾ ਇੱਕ ਹੋਰ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਆਕਰਸ਼ਣ ਪੁਰਤਗਾਲੀ ਸ਼ਬਦ 'ਟਿਏਟਰੋ' ਤੋਂ ਲਿਆ ਗਿਆ ਤਿਯਾਟਰ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਥੀਏਟਰ। ਇਹ ਇੱਕ ਕਿਸਮ ਦਾ ਸੰਗੀਤਕ ਥੀਏਟਰ ਹੈ ਜੋ ਗੋਆ, ਗੋਆ ਜਾਂ ਬੰਬਈ ਦੇ ਨਿਵਾਸੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਮੱਧ ਪੂਰਬ, ਲੰਡਨ ਅਤੇ ਹੋਰ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਪੱਛਮੀ ਸ਼ਹਿਰਾਂ (ਜਿੱਥੇ ਕੋਂਕਣੀ ਬੋਲਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਕਾਫ਼ੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਹੈ) ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਵਾਸੀਆਂ ਅਤੇ ਨਿਵਾਸੀ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਅਜੇ ਵੀ ਬਹੁਤ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ। ਨਾਟਕ ਰੋਮਨ ਕੋਂਕਣੀ ਉਪਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਸੰਗੀਤ, ਨੱਚਣਾ ਅਤੇ ਗਾਉਣਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਤਿਯਾਟਰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਟਾਇਟ੍ਰਿਸਟ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਨਾਟਕਾਂ ਦੇ ਅਨਿੱਖੜਵੇਂ ਗੀਤਾਂ ਨੂੰ ‘ਕਾਂਤ’ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹੋਰ ਗਾਣੇ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਾਂਤਾਰਾਮ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜਾਂ ਤਾਂ ਹਾਸਰਸ ਜਾਂ ਟੌਪੀਕਲ, ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਅਤੇ ਵਿਵਾਦਪੂਰਨ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਦੁਆਰਾ ਅੰਤਰਮੁਖੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਸੰਗੀਤਕ ਅੰਤਰਾਲ ਨਾਟਕ ਦੇ ਮੁੱਖ ਥੀਮ ਤੋਂ ਸੁਤੰਤਰ ਹਨ। ਗੀਤ ਅਕਸਰ ਗੋਆ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਅਤੇ ਸਿਆਸਤਦਾਨਾਂ 'ਤੇ ਵਿਅੰਗ ਅਤੇ ਬੇਪਰਵਾਹ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਸੰਗੀਤ ਲਾਈਵ ਬੈਂਡ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕੀਬੋਰਡ, ਟਰੰਪ, ਸੈਕਸੋਫੋਨ, ਬਾਸ ਗਿਟਾਰ ਅਤੇ ਡਰੱਮ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਗੋਆ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸਦੀ ਪੁਰਾਣਾ ਥੀਏਟਰ ਉਦਯੋਗ ਅਜੇ ਵੀ ਸਰਕਾਰੀ ਨਿਯੰਤਰਣ ਤੋਂ ਸੁਤੰਤਰ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਅਜਿਹੇ ਨਿਯੰਤਰਣ ਵਿੱਚ ਲਿਆਉਣ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਪ੍ਰਕਿਰਤੀ ਦੀ ਸਮੱਗਰੀ ਉੱਤੇ ਸਰਕਾਰੀ ਨਿਯਮਾਂ ਦੇ ਡਰੋਂ ਸਥਾਨਕ ਲੋਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਭਾਰੀ ਵਿਰੋਧ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ ਹੈ।

ਕੋਂਕਣੀ ਧਾਰਮਿਕ ਸੰਗੀਤ ਅਤੇ ਕੋਆਇਰ[ਸੋਧੋ]

ਗੋਆ ਕੋਲ ਕੋਂਕਣੀ ਧਾਰਮਿਕ ਸੰਗੀਤ ਅਤੇ ਭਜਨਾਂ ਦੀ ਅਮੀਰ ਵਿਰਾਸਤ ਹੈ। ਗੋਆ ਅਤੇ ਦਮਨ ਦੇ ਆਰਕਡਾਇਓਸੀਜ਼ ਦੇ ਮਿਆਰੀ ਭਜਨ ਨੂੰ ਗਾਇਓਨਾਚੋ ਜੇਲੋ (ਭਜਨਾਂ ਦੀ ਮਾਲਾ) ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਡਾਇਓਸੀਸ ਕੋਂਕਣੀ ਧਾਰਮਿਕ ਭਜਨਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਨਿਯਮਿਤ ਸ਼ੀਟ ਸੰਗੀਤ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਵੀ ਲਿਆਉਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਦੇਵਚਮ ਭੂਰਗੇਨਚਿਮ ਗੀਤਮ (ਰੱਬ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਗੀਤ) ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਲੀਟੁਰਜੀ ਦੇ ਨਾਲ, ਗੋਆ ਵਿੱਚ ਕੈਥੋਲਿਕ ਚਰਚ ਦਾ ਸਾਰਾ ਸੰਗੀਤ ਲਾਤੀਨੀ ਲਿਪੀ ਵਿੱਚ ਹੈ।

ਮੇਸਟ੍ਰੋ ਲੋਰਡੀਨੋ ਬੈਰੇਟੋ ਨੂੰ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਵਜੋਂ ਕਲਾਸੀਕਲ ਸੰਗੀਤ ਦਾ ਸਮਾਰੋਹ, ਸਾਂਤਾ ਸੇਸੀਲੀਆ ਕੋਇਰ ਦੁਆਰਾ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਸਦਾ ਸੰਚਾਲਨ ਰੇਵ. ਰੋਮੀਓ ਮੋਂਟੇਰੀਓ, ਗੋਆ ਵਿਖੇ (ਅਪ੍ਰੈਲ 2008)।

ਗੋਆ ਭਰ ਦੇ ਚਰਚਾਂ ਵਿੱਚ ਹਮੇਸ਼ਾ ਗੀਤ-ਸੰਗੀਤ ਕਾਇਮ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਕੈਥੋਲਿਕ ਚਰਚਾਂ ਵਾਂਗ, ਬਾਲਗਾਂ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਵੱਖਰੇ ਕੋਇਰ ਹਨ। ਕੁਝ ਇਤਿਹਾਸਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸੈਮੀਨਾਰ ਵੀ ਆਪਣੇ ਖੁਦ ਦੇ ਗੀਤਾਂ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਗੋਆ ਦੇ 400 ਸਾਲ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪੁਰਾਣੇ ਰਾਚੋਲ ਸੈਮੀਨਰੀ ( ਸੈਮੀਨਰੀਓ ਡੀ ਰਾਚੋਲ) ਦਾ ਹਿੱਸਾ, ਸਾਂਤਾ ਸੇਸੀਲੀਆ ਕੋਇਰ (ਕੋਰੋ ਡੀ ਸੈਂਟਾ ਸੇਸੀਲੀਆ) ਦੇ ਸਾਰੇ-ਪੁਰਸ਼ ਸੈਮੀਨਾਰੀਅਨ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਕੋਇਰ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸੰਗੀਤ ਸਮਾਰੋਹਾਂ ਲਈ 16ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਬਹਾਲ ਕੀਤੇ ਪਾਈਪ ਅੰਗ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਲਈ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਗੋਆ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸਦੀਆਂ ਪੁਰਾਣੇ ਚਰਚਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਪਾਈਪ ਦੇ ਅੰਗ ਹਨ, ਪਰ ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਸਾਂਭ-ਸੰਭਾਲ ਕਰਕੇ ਹੁਣ ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਲਈ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉਹ ਅਜੇ ਵੀ ਗਿਰਜਾਘਰਾਂ ਦੀ ਅੰਦਰੂਨੀ ਸਜਾਵਟ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਲਗਭਗ ਸਾਰੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਦੁਆਰ ਦੇ ਉੱਪਰਲੇ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹਨ ਜੋ ਕਿ ਵੇਦੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।

ਪੌਪ[ਸੋਧੋ]

ਪੱਛਮੀ ਸੰਗੀਤ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪੌਪ ਸਿਤਾਰੇ ਹਨ, ਉਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਰੇਮੋ ਫਰਨਾਂਡੀਜ਼ (ਜਨਮ 1953)। ਗੋਆ ਦਾ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸੰਗੀਤ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੋਂਕਣੀ ਭਾਸ਼ਾ ਅਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਗੋਆ ਸੰਗੀਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਹੋਰ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਣ ਵਾਲਾ ਕੈਨੇਡੀਅਨ -ਗੋਆਨ ਬੈਂਡ ਗੋਆ ਅਮੀਗੋਸ ਹੈ, ਜਿਸਨੇ ਉੱਤਰੀ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆਈ ਤਿਉਹਾਰ ਵਿੱਚ ਗੋਆ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕੀਤੀ ਹੈ।

ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕ ਸੰਗੀਤ[ਸੋਧੋ]

ਗੋਆ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕ ਸੰਗੀਤ ਦਾ ਘਰ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗੋਆ ਟ੍ਰਾਂਸ ਨਾਮਕ ਸ਼ੈਲੀ। ਇਸ ਸ਼ੈਲੀ ਨੇ 1960 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਵਿਕਾਸ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਜਦੋਂ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ, ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਕਿੰਗਡਮ ਅਤੇ ਹੋਰ ਥਾਵਾਂ ਤੋਂ ਹਿੱਪੀਆਂ ਨੇ ਗੋਆ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਸਥਾਨ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ। ਜਦੋਂ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਖ਼ਤਮ ਹੋਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ, ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਰੁਕੇ, ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸ਼ੈਲੀ ਦੇ ਟ੍ਰਾਂਸ ਸੰਗੀਤ ਦਾ ਪਿੱਛਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ। ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਪਾਇਨੀਅਰਾਂ ਵਿੱਚ ਮਾਰਕ ਐਲਨ, ਗੋਆ ਗਿਲ ਅਤੇ ਫਰੇਡ ਡਿਸਕੋ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ।

ਗੋਆ ਟ੍ਰਾਂਸ[ਸੋਧੋ]

ਗੋਆ ਟਰਾਂਸ (ਕਈ ਵਾਰ ਗੋਆ ਜਾਂ ਨੰਬਰ 604 ਦੁਆਰਾ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕ ਸੰਗੀਤ ਦਾ ਇੱਕ ਰੂਪ ਹੈ ਜੋ ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ ਟਰਾਂਸ ਸੰਗੀਤ ਦੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਵਿਕਸਤ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਹ ਭਾਰਤ ਦੇ ਗੋਆ ਰਾਜ ਵਿੱਚ 1980 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਅਖੀਰ ਅਤੇ 1990 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਲਾਜ਼ਮੀ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਟਰਾਂਸ ਸੰਗੀਤ ਗੋਆ ਦੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਤੱਟਾਂ 'ਤੇ ਗੋਆ ਟ੍ਰਾਂਸ ਸੰਗੀਤ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਦਾ ਪੌਪ ਸਭਿਆਚਾਰ ਦਾ ਜਵਾਬ ਸੀ ਜਿੱਥੇ ਯਾਤਰੀ ਦਾ ਸੰਗੀਤ ਸੀਨ ਬੀਟਲਜ਼ ਦੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਗੋਆ ਟਰਾਂਸ ਨੇ 1994-1998 ਦੇ ਆਸ-ਪਾਸ ਆਪਣੀ ਸਫਲਤਾ ਦਾ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਮਾਣਿਆ, ਅਤੇ ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਉਤਪਾਦਨ ਅਤੇ ਖਪਤ ਦੋਵਾਂ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗਿਰਾਵਟ ਆਈ ਹੈ, ਜਿਸਦੀ ਥਾਂ ਇਸਦੇ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ, ਸਾਈਕੇਡੇਲਿਕ ਟਰਾਂਸ (ਜਿਸ ਨੂੰ ਸਾਈਟ੍ਰਾਂਸ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) ਦੁਆਰਾ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮੂਲ ਗੋਆ ਟਰਾਂਸ ਕਲਾਕਾਰ: ਹੈਲੁਸੀਨੋਜਨ, ਸਲਿੰਕੀ ਵਿਜ਼ਾਰਡ, ਅਤੇ ਟੋਟਲ ਇਕਲਿਪਸ ਅਜੇ ਵੀ ਸੰਗੀਤ ਬਣਾ ਰਹੇ ਹਨ, ਪਰ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਸੰਗੀਤ ਦੀ ਸ਼ੈਲੀ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ "PSY" ਵਜੋਂ ਵੇਖੋ। ਟੀਆਈਪੀ ਰਿਕਾਰਡ, ਫਲਾਇੰਗ ਰਾਈਨੋ ਰਿਕਾਰਡ, ਡਰੈਗਨਫਲਾਈ ਰਿਕਾਰਡ, ਅਸਥਾਈ ਰਿਕਾਰਡ, ਫੈਂਟਾਸਮ ਰਿਕਾਰਡ, ਸਿਮਬਾਇਓਸਿਸ ਰਿਕਾਰਡਸ, ਬਲੂ ਰੂਮ ਰੀਲੀਜ਼ ਕੀਤੇ ਸਾਰੇ ਬੀਚ ਅਤੇ ਸੀਨ ਦੇ ਮੁੱਖ ਖਿਡਾਰੀ ਸਨ।

ਗੋਆ ਟਰਾਂਸ 1990 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਅਖੀਰਲੇ ਅੱਧ ਅਤੇ 2000 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਅਰੰਭ ਵਿੱਚ ਸਾਈਟ੍ਰੈਂਸ ਦੇ ਉਭਾਰ ਨਾਲ ਨੇੜਿਓਂ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਦੋ ਸ਼ੈਲੀਆਂ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਰਲ ਗਈਆਂ ਸਨ। ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਦੋ ਸ਼ੈਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਅੰਤਰ ਅਕਸਰ ਰਾਏ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਬਣਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ (ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸਮਾਨਾਰਥੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ; ਦੂਸਰੇ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸਾਈਟ੍ਰਾਂਸ ਵਧੇਰੇ "ਸਾਈਕੈਡੇਲਿਕ/ਸਾਈਬਰਨੇਟਿਕ" ਹੈ ਅਤੇ ਗੋਆ ਟ੍ਰਾਂਸ ਵਧੇਰੇ "ਜੈਵਿਕ" ਹੈ, ਅਤੇ ਅਜੇ ਵੀ ਦੂਸਰੇ ਇਹ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕਿ ਦੋਵਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਸਪਸ਼ਟ ਅੰਤਰ ਹੈ)। ਜੇ ਕੁਝ ਵੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਮੱਧ ਅਤੇ ਪੂਰਬੀ ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ ਸਟਾਈਲ ਨੂੰ ਵੱਖ ਕਰਨਾ ਆਸਾਨ ਹੈ (ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ ਆਸਟਰੀਆ, ਹੰਗਰੀ, ਰੋਮਾਨੀਆ) ਜਿੱਥੇ ਗੋਆ ਟਰਾਂਸ ਪਾਰਟੀਆਂ ਸਾਈ-ਟ੍ਰਾਂਸ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨਾਲੋਂ ਵਧੇਰੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹਨ - ਯੂਕੇ, ਬੈਲਜੀਅਮ ਅਤੇ ਜਰਮਨੀ ਵਿੱਚ ਇਸਦੇ ਉਲਟ ਸੱਚ ਹੈ। Psy Trance ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਧੇਰੇ ਹਮਲਾਵਰ ਬਾਸ ਲਾਈਨ ਹੈ ਅਤੇ ਗੋਆ ਤੀਹਰੀ-ਸ਼ੈਲੀ ਦੀਆਂ ਬਾਸ ਲਾਈਨਾਂ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਰੁਝਾਨ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਸਾਈਸ- ਅਤੇ ਗੋਆ ਟ੍ਰਾਂਸ ਦੋਵੇਂ ਧੁਨੀ ਗੁਣਵੱਤਾ, ਬਣਤਰ ਅਤੇ ਮਹਿਸੂਸ ਦੋਵਾਂ ਵਿੱਚ ਟ੍ਰਾਂਸ ਦੇ ਦੂਜੇ ਰੂਪਾਂ ਤੋਂ ਵੱਖਰੇ ਹਨ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਉਹ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲ ਅਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ, ਟ੍ਰਾਂਸ ਦੇ ਹੋਰ ਰੂਪਾਂ ਨਾਲੋਂ ਵਧੇਰੇ ਭੂਮੀਗਤ ਅਤੇ ਘੱਟ ਵਪਾਰਕ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ 2000 ਦੇ ਸਾਲ ਤੋਂ ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਦੇਸ਼ ਆਮ ਪਾਰਟੀ ਸੀਨ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਕਿਸਮ ਦਾ ਸੰਗੀਤ ਬਣ ਗਏ ਹਨ। ਯੂਕੇ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਯੂਰਪ ਦੇ ਹੋਰ ਹਿੱਸਿਆਂ ਤੋਂ ਚੋਟੀ ਦੇ ਡੀਜੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਪਾਰਟੀਆਂ ਲਈ ਗੋਆ ਲਈ ਉਡਾਣ ਭਰਦੇ ਹਨ, ਅਕਸਰ ਬੀਚਾਂ 'ਤੇ ਜਾਂ ਚੌਲਾਂ ਦੇ ਪੈਡੀਜ਼ ਵਿੱਚ। ਉੱਤਰੀ ਗੋਆ ਦੇ ਅੰਜੁਨਾ ਬੀਚ 'ਤੇ "ਸ਼ੋਰਬਾਰ " ਨੂੰ ਰਵਾਇਤੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗੋਆ ਦੇ ਟਰਾਂਸ ਸੀਨ ਦੇ ਜਨਮ ਸਥਾਨ ਅਤੇ ਕੇਂਦਰ ਵਜੋਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ[ਸੋਧੋ]

  • ਬੈਲਾ - ਪੁਰਤਗਾਲੀ ਸ਼ੈਲੀ ਗੋਆ ਦੇ ਗੀਤਾਂ ਦੇ ਸਮਾਨ ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾਈ ਗੀਤਾਂ ਦੀ ਸ਼ੈਲੀ।
  • ਅਮਾਨਸੀਓ ਡੀ ਸਿਲਵਾ - ਗੋਆ ਦਾ ਗਿਟਾਰਿਸਟ ਜੋ 1960 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਪੱਛਮ ਵਿੱਚ ਜੈਜ਼ ਵਿੱਚ ਕਾਰਨਾਟਿਕ ਸਟਾਈਲਿੰਗ ਲਿਆਇਆ।

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

  1. Arnold, Alison (ed.). The Garland Encyclopedia of World Music: South Asia. Vol. 5. United States: Garland Publishing, Inc.
  2. Rubinstein, Peter (2016-08-31). "Two Of The Biggest EDM Festivals In The World Might Be Getting Banned". Youredm.com. Retrieved 2017-03-14.
  3. "M.A.D: Are Goan musical instruments extinct? By Revllone". Musicartsdance.blogspot.com. 12 March 2013.
  4. 4.0 4.1 4.2 4.3 "Appendices" (PDF). Shodhganga.inflibnet.ac.in. Retrieved 23 March 2022.
  5. Kheḍekara, Vināyaka Vishṇu (2010). "Folk Dances of Goa".
  6. "Goa Chitra: Research". Goachitra.com.
  7. Rajhauns New Generation Konkani English dictionary
  8. "Fairs and Festival of Goa". Digitalgoa.com. 17 February 2016. Archived from the original on 3 ਮਾਰਚ 2022. Retrieved 1 ਫ਼ਰਵਰੀ 2023.
  9. Pereira, José/ Martins, Micael. 1984: Nr. 145, p. 62. Refer also to Rodrigues, Manuel C. 1957. “Folk Songs of Goa “, in : Goan Tribune of 6.10.1957, pp. 9-10.
  10. Antao, Ben (18 August 1963). "Round & About Goa: Maestro Figueiredo". Navhind Times. Archived from the original on 23 October 2007. Retrieved 8 December 2022.
  11. "Archived copy". Archived from the original on 2005-01-07. Retrieved 2005-01-07.{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link)
  12. 12.0 12.1 Menezes, Vivek. "Goa's Western classical music tradition is witnessing a revival, 500 years after its birth". Scroll.in (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2017-03-14.
  13. "The fourth annual Ketevan World Sacred Music Festival delights audiences - Times of India". The Times of India (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ).
  14. "6th Ketevan Sacred Music Festival to begin on April 6". The Goan EveryDay (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ).

ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ[ਸੋਧੋ]