ਸਮੱਗਰੀ 'ਤੇ ਜਾਓ

ਚਾਰੁਕੇਸੀ (ਚਾਰੁਕੇਸ਼ੀ)

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਆਜ਼ਾਦ ਵਿਸ਼ਵਕੋਸ਼ ਤੋਂ

  

ਚਾਰੁਕੇਸੀ (ਬੋਲਣ ਵਿੱਚ ਚਾਰੁਕੇਸ਼ੀ) ਕਰਨਾਟਕ ਸੰਗੀਤ (ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤੀ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਸੰਗੀਤ ਦਾ ਸੰਗੀਤਕ ਪੈਮਾਨਾ) ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਰਾਗ ਹੈ। ਇਹ ਕਰਨਾਟਕ ਸੰਗੀਤ ਦੀ 72ਵੀਂ ਮੇਲਾਕਾਰਤਾ ਰਾਗ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ 26ਵਾਂ ਮੇਲਾਕਾਰਤਾ ਰਾਗਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਕਰਨਾਟਕ ਸੰਗੀਤ ਦੇ ਮੁਥੂਸਵਾਮੀ ਦੀਕਸ਼ਿਤਰ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਤਰੰਗਿਨੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਚਾਰੁਕੇਸੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਭਗਤੀ ਸੰਗੀਤ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਇਸ ਰਾਗ ਦਾ ਅਸਰ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸੰਜੀਦਾ ਅਤੇ ਦਿਲ ਨੂੰ ਝਿੰਝੋੜਨ ਵਾਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਰਾਗ ਦੀ ਪਛਾਣ ਆਮ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਅਸਾਨੀ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਬਣਤਰ ਅਤੇ ਲਕਸ਼ਨ

[ਸੋਧੋ]
ਸੀ 'ਤੇ ਸ਼ਡਜਮ ਨਾਲ ਚਾਰੁਕੇਸੀ ਸਕੇਲ

ਇਹ 5ਵੇਂ ਚੱਚੱਕਰ ਬਾਨਾ ਵਿੱਚ ਦੂਜਾ ਰਾਗ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਨਾਮ ਬਨਾ-ਸ਼੍ਰੀ ਹੈ। ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਸੁਰ ਸੰਗਤੀ ਸਾ ਰੀ ਗੁ ਮ ਪ ਧ ਨੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਆਰੋਹਣ-ਅਵਰੋਹਣ ਬਣਤਰ (ਚਡ਼੍ਹਦੇ ਅਤੇ ਉਤਰਦੇ ਪੈਮਾਨੇ)ਹੇਠ ਦਿੱਤੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹੈ (ਹੇਠਾਂ ਸੰਕੇਤ ਅਤੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਵੇਰਵਿਆਂ ਲਈ ਕਰਨਾਟਕ ਸੰਗੀਤ ਵਿੱਚ ਸਵਰ ਵੇਖੋ):

  • ਅਰੋਹਣਃ ਸ ਰੇ2 ਗ3 ਮ1 ਪ ਧ1 ਨੀ2 ਸ[a]
  • ਅਵਰੋਹਣਃ ਸੰ ਨੀ2 ਧ1 ਪ ਮ1 ਗ3 ਰੇ2 ਸ[b]

(ਚੱਥੂਸ਼ਰੁਤੀ ਰਿਸ਼ਭਮ, ਅੰਤਰ ਗੰਧਾਰਮ, ਸ਼ੁੱਧ ਮੱਧਯਮ, ਸ਼ੁੱਧ ਧੈਵਤਮ, ਕੈਸੀਕੀ ਨਿਸ਼ਾਦਮ)

ਇਹ ਇੱਕ ਸੰਪੂਰਨਾ ਰਾਗ (ਇੱਕ ਰਾਗ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸੱਤ ਸੁਰ ਲਗਦੇ ਹਨ) ਹੈ। ਇਹ ਰਿਸ਼ਭਪ੍ਰਿਆ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਸ਼ੁੱਧ ਮੱਧਯਮ ਹੈ, ਜਿਹੜਾ ਕਿ 62ਵਾਂ ਮੇਲਾਕਾਰਤਾ ਹੈ।

ਇਸ ਦੀ ਬਣਤਰ ਇੱਕ ਏਓਲੀਅਨ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਪੈਮਾਨੇ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਮਿਕਸੋਲੀਡੀਅਨ ਬੀ-6 ਸਕੇਲ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਜਨਯਾ ਰਾਗਮ

[ਸੋਧੋ]

ਚਾਰੁਕੇਸੀ ਨਾਲ ਜੁਡ਼ੇ ਸਿਰਫ ਕੁਝ ਛੋਟੇ ਜਨਯ ਰਾਗਮ (ਉਤਪੰਨ ਸਕੇਲ) ਹਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਜੁਡ਼ੇ ਜਨਯ ਰਾਗਾਂ ਦੀ ਪੂਰੀ ਸੂਚੀ ਵੇਖੋ।

ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਰਚਨਾਵਾਂ

[ਸੋਧੋ]
  • ਤਿਆਗਰਾਜ ਦੁਆਰਾ ਅਦਾਮੋਦੀ ਗਲਾਡੇ
  • ਕਰੁਣਈ ਵਰੁਮੋ-ਪਾਪਨਾਸਾਮ ਸਿਵਨ
  • ਕ੍ਰਿਪਯਾ ਪਲਾਇਆ ਅਤੇ ਕਰੁਣਾਨਿਧਨ, ਸਵਾਤੀ ਤਿਰੂਨਲ ਦੁਆਰਾ
  • ਓਂਦੇ ਮੰਡਲੀ, ਪੁਰੰਦਰਾ ਦਾਸਰ ਦੁਆਰਾ
  • ਇਨਮ ਐਨ ਮਾਨਮ ਲਾਲਗੁਡੀ ਜੈਰਾਮਨ ਦੁਆਰਾ
  • ਪਲਾਯਮਮ ਪਰਮੇਸ਼ਵਰੀ, ਮਾਯੇ ਤ੍ਵਮ ਯਹੀ by ਮੁਥੁਸਵਾਮੀ ਦੀਕਸ਼ਾਦਰਮੁਥੂਸਵਾਮੀ ਦੀਕਸ਼ਾਦਰ
  • ਸਮਨਿਆਵਾਲਾ ਸ਼੍ਰੀਹਰੀਆ ਸੇਵ ਪੁਰੰਦਰਾ ਦਾਸਾ ਦੁਆਰਾਪੁਰੰਦਰ ਦਾਸਾ
  • ਵਾਦੀਰਾਜਾ ਤੀਰਥ ਦੁਆਰਾ ਨੀਲੇ ਤੋਰੇਲ

ਚਾਰੁਕੇਸੀ ਦੇ ਆਧੁਨਿਕ ਰੂਪਾਂਤਰਣਾਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਮੌਜੂਦ ਹਨ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਭਾਰਤੀ ਫਿਲਮਾਂ ਵਿੱਚ, ਫਿਲਮੀ ਗੀਤਾਂ ਵਿੱਚ। ਇਸ ਦੀਆਂ ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਹਨ ਕਰੂਪੂ ਪਨਾਮ ਤੋਂ ਅੰਮਾਮਾ ਕੇਲਾਡੀ ਥੋਝੀ, ਕਦਲਾਰ ਧੀਨਾਮ ਫਿਲਮ ਤੋਂ ਧੰਡਿਆ ਆਤਮ, ਸਾਰੰਗਦਾਰਾ ਫਿਲਮ ਤੋਂ ਵਸੰਤਾ ਮੁੱਲਾਈ ਪੋਲੇ, ਏਨਾਕੂ ਇਰੂਵਥੂ ਫਿਲਮ ਤੋਂ ਏਧੋ ਏਧੋ ਓਂਦਰੂ, ਉਨਾੱਕੂ ਪਧੀਨੇਤੂ, ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਘਵੇਂਦਰ ਤੋਂ 'ਆਦਲ ਕਲਾਯੇ' ਅਤੇ ਇੱਕ ਹੋਰ ਊਧਿਆ ਤੋਂ ਉਦੈ ਉਦੈ ਹਿੰਦੀ ਫਿਲਮਾਂ ਵਿੱਚ 'ਸਵਦੇਸ "ਫਿਲਮ ਦੀ' ਅਹਿੱਸਤਾ ਅਹਿੱਸਟਾ", 'ਦੀਵਾਨਾ "ਫਿਲਮ ਦੀ" ਤੇਰੀ ਉਮੀਦ ਤੇਰਾ ਇੰਤਜਾਰ ",' ਮੋਹਰਾ" ਫਿਲਮ ਦੀ-'ਆਏ ਕਾਸ਼ ਕਵੀ ਐਸਾ ਹੋਤਾ "ਚਾਰੁਕੇਸੀ ਵਿੱਚ ਹਨ। ਇਸ ਰਾਗ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਹੋਰ ਰਚਨਾ ਰਾਜਕੁਮਾਰ ਸਟਾਰਰ ਕੰਨਡ਼ ਫਿਲਮ ਸ਼ਰੁਤੀ ਸੇਰੀਦਾਗਾ ਦਾ ਗੀਤ ਬੰਬੇ ਆਤਵੈਯਾ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਹਿੰਦੀ ਫ਼ਿਲਮ ਵਿੱਚ ਚਾਰੁਕੇਸੀ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਲਤਾ ਮੰਗੇਸ਼ਕਰ ਦੁਆਰਾ ਗਾਈ ਗਈ ਬੈਯਾ ਨਾ ਧਰੋ ਹੈ ਅਤੇ ਫਿਲਮ ਦਸਤਕ ਵਿੱਚ ਮਦਨ ਮੋਹਨ ਦੁਆਰਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਚਾਰੁਕੇਸੀ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨੀ ਸੰਗੀਤ ਵਿੱਚ ਵੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈ।

ਪੰਡਿਤ ਜਿਤੇਂਦਰ ਅਭਿਸ਼ੇਕੀ ਦੁਆਰਾ ਰਚਿਤ ਭਾਵਗੀਤ ਹੇ ਸੁਰਾਨੋ ਚੰਦਰ ਵਾ ਅਤੇ ਮਹਿਦੀ ਹਸਨ ਦੁਆਰਾ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਗ਼ਜ਼ਲ ਮੈਂ ਹੋਸ਼ ਮੇਂ ਥਾ ਚਾਰੁਕੇਸੀ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਹਨ।

ਮਲਿਆਲਮ ਵਿੱਚ, ਸਭ ਤੋਂ ਮਹਾਨ ਗੀਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਚਾਰੁਕੇਸੀ ਵਿੱਚ ਹੈਃ 'ਅਕੇਲੇ ਅਕਲੇ ਨੀਲਕਾਸਮ' (ਫਿਲਮ 'ਮਿਡੁਮਿਡੁਕੀ' ਤੋਂ, 1968) । ਇਸ ਨੂੰ ਬਾਬੂਰਾਜ ਨੇ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਯਸੂਦਾਸ ਅਤੇ ਐੱਸ. ਜਾਨਕੀ ਨੇ ਗਾਇਆ ਸੀ। ਇਹ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਰਾਗ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਚਾਰੁਕੇਸੀ, ਊਸ਼ਾਭਰਣਮ (ਸ ਗ ਮ ਧ ਪ ਮਧ ਗ ਨੀ ਸੰ /ਸੰ ਧ ਪ ਮ ਗ ਰੇ ਸ ਸ ) ਦਾ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਦੁਰਲੱਭ ਜਨਯਾ ਰਾਗ ਹੈ। ਮਲਿਆਲਮ ਫਿਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਮਹਾਨ ਚਾਰੁਕੇਸੀ ਰਚਨਾਵਾਂ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸਰਗਮ ਤੋਂ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਕ੍ਰਿਪਾ ਸਾਗਰਮ ਜਿਸ ਨੂੰ ਯੇਸੂਦਾਸ ਅਤੇ ਚਿਤਰਾ ਨੇ ਗਾਇਆ ਹੈ। ਯੇਸੂਦਾਸ ਦੁਆਰਾ 'ਆਯੀਰਾਮ ਪਾਰਾ' ਤੋਂ 'ਯਥਰਾਈ', ਯੇਸੂਦਾਸ ਅਤੇ ਚਿਤਰਾ ਦੁਆਰਾ 'ਹਰੀਕ੍ਰਿਸ਼ਨ' ਤੋਂ 'ਪੂਜਾ ਬਿੰਬਮ ਮਿਜ਼ੀ' ਅਤੇ ਯੇਸੂਦਾਸ ਵੱਲੋਂ 'ਰਕਸ਼ਾ ਰਾਜਾਵੌ' ਤੋਂ 'ਸਵਪਨਮ ਥੇਜੀਚਲ' ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰਨ ਲਈ ਕੁਝ ਹਨ।

2012 ਵਿੱਚ ਭਗਵਾਨ ਅਯੱਪਨ ਸਬਰੀਮਲਈ ਵਾ ਚਰਣਮ ਸੋਲੀ ਵਾ 'ਤੇ ਆਪਣੀ ਭਗਤੀ ਐਲਬਮ ਦੀ ਰਿਲੀਜ਼ ਵਿੱਚ, ਉੱਘੇ ਗਾਇਕ ਪੀ. ਉੱਨੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਨ ਨੇ ਰਾਗ ਚਾਰੁਕੇਸੀ, ਉਥਿਰਥਿਲ ਉਧਿਥਵਾਨੇ ਸੋਲ' ਤੇ ਇੱਕ ਗੀਤ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ, ਜੋ ਭਗਵਾਨ ਦੇ ਜਨਮ ਤਾਰਾ ਉਥਿਰਮ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਐਲਬਮ ਨੂੰ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਦੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸੰਗੀਤ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਮਨਾਚਨਲੂਰ ਗਿਰੀਧਰਨ ਨੇ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਸੀ।

ਫ਼ਿਲਮੀ ਗੀਤ

[ਸੋਧੋ]

ਭਾਸ਼ਾਃ ਤਮਿਲ

[ਸੋਧੋ]
ਗੀਤ. ਫ਼ਿਲਮ ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਗਾਇਕ
ਮਨਮਾਧਾ ਲੀਲਾਈ ਵੈਂਡਰਾਰ ਅੰਡੋ ਹਰਿਦਾਸ ਪਾਪਨਾਸਾਮ ਸਿਵਨ ਐਮ. ਕੇ. ਤਿਆਗਰਾਜ ਭਾਗਵਤਰ
ਨੀਯਗਡ਼ੀ ਈਸਵਾਰੀ ਅੰਨਈਅਨ ਅਨਾਇ ਐੱਸ. ਐੱਮ. ਸੁਬੱਈਆ ਨਾਇਡੂ ਪੀ. ਲੀਲਾ
ਵਸੰਧਾ ਮੁੱਲਾਈ ਪੋਲੇ ਸਾਰੰਗਾਧਰਾ ਜੀ. ਰਾਮਨਾਥਨ ਟੀ. ਐਮ. ਸੁੰਦਰਰਾਜਨ
ਆਦਲ ਕਨੀਰੋ ਮਦੁਰਾਈ ਵੀਰਨ (1956 ਫ਼ਿਲਮ) ਐਮ. ਐਲ. ਵਸੰਤਕੁਮਾਰੀ
ਅੰਮਾਮਾ ਕੇਲਾਡੀ ਕਰੂਪੂ ਪਨਾਮ ਵਿਸ਼ਵਨਾਥਨ-ਰਾਮਮੂਰਤੀ ਐਲ. ਆਰ. ਈਸਵਾਰੀ
ਵੇਲਿਮਲਾਈ ਮਨਵਾ ਕੰਧਨ ਕਰੁਣਾਈ ਕੇ. ਵੀ. ਮਹਾਦੇਵਨ ਐੱਸ. ਵਰਲਕਸ਼ਮੀ
ਤੁੰਗਾਧਾ ਕੰਨੇਂਦਰੂ ਕੁੰਗੁਮਮ (ਫ਼ਿਲਮ) ਟੀ. ਐਮ. ਸੁੰਦਰਰਾਜਨ, ਪੀ. ਸੁਸ਼ੀਲਾ
ਅਜ਼ਾਗੀਆ ਥਮਿਜ਼ ਮਗਲ ਰਿਕਸ਼ਾਕਰਨ ਐਮ. ਐਸ. ਵਿਸ਼ਵਨਾਥਨ
ਮੂੰਡਰੂ ਤਮੀਜ਼ ਥੋਂਡਰੀਆਧੂ ਪਿਲਾਈਓ ਪਿਲਾਈ
ਮੁਥੁਕੁਲੀਕਾ ਵਾਰੇਰਗਲਾ ਅਨੁਬਵੀ ਰਾਜਾ ਅਨੁਬਵੀ ਟੀ. ਐਮ. ਸੁੰਦਰਰਾਜਨ, ਐਲ. ਆਰ. ਈਸਵਾਰੀ, ਐਮ. ਐਸ. ਵਿਸ਼ਵਨਾਥਨ
ਅੰਮਾ ਥੰਬੀ ਰਾਜਪਾਰਤ ਰੰਗਦੁਰਾਈ ਟੀ. ਐਮ. ਸੁੰਦਰਰਾਜਨ
ਪਾਲ ਪੋਲਾਵੇ (ਰਾਗਮ ਸਰਸੰਗੀ ਵੀ) ਉਯਾਰੰਧਾ ਮਨੀਥਨ ਪੀ. ਸੁਸ਼ੀਲਾ (ਪਹਿਲੇ ਗੀਤ ਲਈ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਜਿੱਤਿਆ)
ਵਰਾਸੋਲਾਦੀ ਪਾਧੁਕਾੱਪੂ
ਮੰਗਲਾ ਮੰਗਈਅਮ ਨੀਲਾ ਵਾਨਮ ਪੀ. ਸੁਸ਼ੀਲਾ, ਐਲ. ਆਰ. ਈਸਵਾਰੀ
ਮੁਥੂ ਥਰਾਗਈ ਓਰੂ ਕਾਈ ਓਸਾਈ ਐੱਸ. ਪੀ. ਬਾਲਾਸੁਬਰਾਮਨੀਅਮ, ਪੀ. ਸੁਸ਼ੀਲਾ
ਨੰਭਕਾਈ ਵੈਥੁਵਿਡੂ ਸਿਲੰਬੂ ਕੇ. ਜੇ. ਯੇਸੂਦਾਸ
ਕੈਟਰੀਨਾਇਲ ਤੁਲਾਭਾਰਮ ਜੀ. ਦੇਵਰਾਜਨ
ਨੀਲਾਈਮਾਰਮ ਉਲਾਗਿਲ ਊਮਾਈ ਵਿਜ਼ੀਗਲ ਮਨੋਜ-ਗਿਆਨ
ਚੰਦਿਰਨੇ ਸੂਰੀਆਨੇ ਅਮਰਾਨ ਅਦਿੱਤਿਆ
ਆਦਲ ਕਲਾਇਏ ਸ੍ਰੀ ਰਾਘਵੇਂਦਰਾਰ ਇਲਯਾਰਾਜਾ
ਸਿਰੀਆ ਪਰਵਈ ਅੰਧਾ ਓਰੂ ਨਿਮੀਡਮ ਐੱਸ. ਪੀ. ਬਾਲਾਸੁਬਰਾਮਨੀਅਮ, ਐੱਸ ਜਾਨਕੀਐੱਸ. ਜਾਨਕੀ
ਸਾਕਰਾਕੱਟੀ ਉਲਲੇ ਵੇਲਿਏ
ਵਾਨਥੁਲਾ ਵੇਲਲੀ ਐਂਗਾ ਉਰੂ ਮੈਪਿੱਲਈ ਮਨੋ, ਕੇ. ਐਸ. ਚਿਤਰਾ
ਐਨਾ ਮਾਰਾਂਥਾ ਪੰਡਿਤੁਰਾਈ
ਪੋਥੁਕਿੱਟੂ ਊਥੂਥਾਡੀ ਪਾਈਮ ਪੁਲੀ ਮਲੇਸ਼ੀਆ ਵਾਸੁਦੇਵਨ, ਪੀ. ਸੁਸ਼ੀਲਾ
ਚਿੰਨਾ ਪੋਨੂ ਅਰੁਵਾਦਾਈ ਨਾਲ ਮਲੇਸ਼ੀਆ ਵਾਸੁਦੇਵਨ, ਐੱਸ. ਜਾਨਕੀ, ਵਾਣੀ ਜੈਰਾਮ
ਪੇਠਾ ਮਨਸੂ ਐਨੇ ਪੇਠਾ ਰਾਸਾ ਇਲਯਾਰਾਜਾ
ਅਰੁੰਭਾਗੀ ਮੋਟਾਗੀ ਐਂਗਾ ਉਰੂ ਕਵਲਕਰਨ ਦੀਪਨ ਚੱਕਰਵਰਤੀ, ਪੀ. ਸੁਸ਼ੀਲਾ
ਮਾਇਆਜੀਨੇਨ ਸੋਲਾ ਨਾਨੇ ਰਾਜਾ ਨਾਨੇ ਮੰਧਿਰੀ ਪੀ. ਜੈਚੰਦਰਨ, ਪੀ. ਸੁਸ਼ੀਲਾ
ਵੱਤੀ ਐਡੁਥਾ ਗ੍ਰਾਮੱਥੂ ਮਿਨਨਾਲ ਇਲੈਅਰਾਜਾ, ਕੇ. ਐਸ. ਚਿਤਰਾ
ਵਨੀਲ ਵੇਡੀਵੇਲੀ ਇਮਾਨਦਾਰ ਰਾਜ ਮਾਨੋ, ਐਸ. ਜਾਨਕੀਐੱਸ. ਜਾਨਕੀ
ਤੂਧੂ ਸੇਲਵਾਧਾਰਦੀ ਸਿੰਗਾਰਾਵੇਲਨ ਐੱਸ. ਜਾਨਕੀ
ਯੂਰੀ ਉਈਰੀਨ ਐਨ ਬੋਮੁਕੁੱਟੀ ਅਮਾਵੁਕ੍ਕੂ ਕੇ. ਜੇ. ਯੇਸੂਦਾਸ, ਕੇ. ਐਸ. ਚਿਤਰਾ
ਮਾਨਾਮਲਾਯਮ ਮੰਜਲਮ ਵਥਿਆਰ ਵੀਟੂ ਪਿਲਾਈ ਐੱਸ. ਪੀ. ਬਾਲਾਸੁਬਰਾਮਨੀਅਮ
ਸੰਸਾਰਾਮ ਅਧੂ ਸੰਸਾਰਾਮ ਅਧੂ ਮਿਨਸਾਰਾਮ ਸ਼ੰਕਰ-ਗਣੇਸ਼
ਊਧਿਆ ਊਧਿਆ ਊਧਿਆ ਏ. ਆਰ. ਰਹਿਮਾਨ ਹਰੀਹਰਨ, ਸਾਧਨਾ ਸਰਗਮ
ਯੇਦੋ ਯੇਦੋ ਏਨਾਕੂ 20 ਉਨਾਕੂ 18 ਕਾਰਤਿਕ, ਗੋਪਿਕਾ ਪੂਰਣਿਮਾ
ਥਾਈ ਸੋਨਾ ਦੇਸਮਾ ਕੇ. ਜੇ. ਯੇਸੂਦਾਸ, ਮਧੂਸ੍ਰੀਮਧੂਸ਼੍ਰੀ
ਰਾਸੀਗਾ ਰਾਸੀਗਾ ਸਟਾਰ ਐਸ. ਪੀ. ਬਾਲਾਸੁਬਰਾਮਨੀਅਮ, ਸੁਜਾਤਾ ਮੋਹਨ
ਯੂਈਰੇ ਯੂਈਰੇ (ਕੇਵਲ ਚਰਣਮ) ਬੰਬਈ ਹਰੀਹਰਨ, ਕੇ. ਐਸ. ਚਿਤਰਾ
ਕੰਨ ਇਮੈੱਕਮਾਲ ਰਾਗਸੀਆ ਪੁਲਿਸ ਲਕਸ਼ਮੀਕਾਂਤ-ਪਿਆਰੇਲਾਲ ਮਨੋ, ਸਵਰਨਲਤਾਸਵਰਨਾਲਥਾ
ਐਨ ਰਸਾਥੀ ਨੀ ਵਾਜ਼ਾਨਮ ਊਮਾਈ ਕੁਇਲ ਚੰਦਰਬੋਸ ਐਸ. ਪੀ. ਬਾਲਾਸੁਬਰਾਮਨੀਅਮ, ਕੇ. ਐਸ. ਚਿਤਰਾ
ਸੈਂਥੂਰਾ ਪਾਂਡਿਕੂ ਸੇਂਥੂਰਪਾਂਡੀ ਦੇਵਾ
ਕਧਲਾ ਕਧਲਾ ਅਵਵਈ ਸ਼ਨਮੁਗੀ ਹਰੀਹਰਨ, ਸੁਜਾਤਾ ਮੋਹਨ
ਚਿੰਨਾ ਚਿੰਨਾ ਮੁੰਧੀਰੀਆ ਨਟਪੁਕਾਗਾ ਮਨੋ, ਕੇ. ਐਸ. ਚਿਤਰਾ
ਮੀਸਾਈਕਾਰਾ ਨੰਬਾ ਦੇਵਾ, ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਰਾਜ (ਪਾਠੋਸ)
ਪੋਰਾਵਲੇ ਪੋਨੂਥਾਈ ਰਾਇਲੂੱਕੂ ਨੇਰਾਮਾਚੂ ਐਸ. ਏ. ਰਾਜਕੁਮਾਰ ਐੱਸ. ਪੀ. ਬਾਲਾਸੁਬਰਾਮਨੀਅਮ, ਸਵਰਨਲਤਾਸਵਰਨਾਲਥਾ
ਪੋਲਾਚੀ ਐਲੇਨੇਅਰ ਅਟਾਹਸਮ ਭਾਰਦਵਾਜ ਅਨੁਰਾਧਾ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮ, ਕਾਰਤਿਕ
ਥਾਈਯਾਥਾ ਥਾਈਯਾਥਾ ਥਿਰੂੱਟੂ ਪਾਇਲ ਸਾਧਨਾ ਸਰਗਮ, ਰੇਸ਼ਮੀ, ਅਮਲਰਾਜ
ਥਲੈੱਟਮ ਕਾਤਰੇ ਵਾ

(ਮਥਾਇਮਵਤੀ ਨੇ ਵੀ ਛੋਹਿਆ

ਪੂਵੇਲਮ ਉਨ ਵਾਸਮ ਵਿਦਿਆਸਾਗਰ ਸ਼ੰਕਰ ਮਹਾਦੇਵਨ
ਕਾਧਲ ਵੰਡਾਲ ਈਯਾਰਕਾਈ ਟਿੱਪੂ, ਮਣੀਕਾ ਵਿਨਾਇਗਮਮਾਨਿਕਕਾ ਵਿਨਾਇਗਮ
ਨੇਜਲ ਨੇਜਲ ਐਂਗਯੂਮ ਕਦਲ ਹੈਰਿਸ ਜੈਰਾਜ ਹਰੀਸ਼ ਰਾਘਵੇਂਦਰ, ਚਿਨਮਈ
ਅਰੁਆਇਰ ਅਰੁਆਇਰ ਮਦਰਾਸਾਪੱਟਿਨਮ ਜੀ. ਵੀ. ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਕੁਮਾਰ ਸੋਨੂੰ ਨਿਗਮ, ਸੈਂਧਵੀ
ਈਦੂ ਐਨਾ ਵਾਲੀਓ ਨੰਦਨਮ ਗੋਪੀ ਸੁੰਦਰ ਹਰੀਚਰਣ, ਚਿਨਮਈ
ਵੀਨਾ ਵੀਨਾ ਪਾਪਨਾਸਾਮ ਗਿਬਰਨ ਹਰੀਹਰਨ
ਨੀਲੰਗਰਾਇਇਲ ਪੁਲਿਵਾਲ ਐੱਨ. ਆਰ. ਰਘੂਨੰਥਨ ਕਾਰਤਿਕ, ਸੈਂਧਵੀ
ਯੁਸੁਰੇ ਯੁਸੁਰੇ ਕਰੁੱਪਨ ਡੀ. ਇਮਾਨ ਅਨਨਿਆ ਭੱਟ

ਭਾਸ਼ਾਃ ਹਿੰਦੀ

[ਸੋਧੋ]
ਗੀਤ. ਫ਼ਿਲਮ ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਗਾਇਕ
ਬੇਦਰਦੀ ਬਾਲਮਾ ਆਰਜ਼ੂ (1965 ਫ਼ਿਲਮ) ਸ਼ੰਕਰ-ਜੈਕਿਸ਼ਨ ਲਤਾ ਮੰਗੇਸ਼ਕਰ
ਬੈਯਾਂ ਨਾ ਧਰੋ ਦਸਤਕ (1970 ਫ਼ਿਲਮ) ਮਦਨ ਮੋਹਨ (ਸੰਗੀਤਕਾਰ) ਲਤਾ ਮੰਗੇਸ਼ਕਰ
ਅਕੇਲੇ ਹੈਂ ਚਲੇ ਆਓ ਰਾਜ਼ (1967 ਫ਼ਿਲਮ) ਕਲਿਆਣਜੀ-ਆਨੰਦਜੀ ਲਤਾ ਮੰਗੇਸ਼ਕਰ ਅਤੇ ਮੁਹੰਮਦ ਰਫੀ
ਬੇਖੁਦੀ ਮੇਂ ਸਨਮ ਹਸੀਨਾ ਮਾਨ ਜਾਏਗੀ ਕਲਿਆਣਜੀ-ਆਨੰਦਜੀ ਲਤਾ ਮੰਗੇਸ਼ਕਰ ਅਤੇ ਮੁਹੰਮਦ ਰਫੀ
ਛੋੜ ਦੇ ਸਾਰੀ ਦੁਨੀਆ ਕਿਸੀ ਕੇ ਲਿਯੇ ਸਰਸਵਤੀਚੰਦਰ (ਫ਼ਿਲਮ) ਕਲਿਆਣਜੀ-ਆਨੰਦਜੀ ਲਤਾ ਮੰਗੇਸ਼ਕਰ
ਏਕ ਤੂੰ ਨਾ ਮਿਲਾ ਹਿਮਾਲਿਆ ਕੀ ਗੋਦ ਮੈਂ ਕਲਿਆਣਜੀ-ਆਨੰਦਜੀ ਲਤਾ ਮੰਗੇਸ਼ਕਰ
ਜਾਨ-ਏ-ਜਾਨਾ ਜਨਾਬਾਜ਼ ਕਲਿਆਣਜੀ-ਆਨੰਦਜੀ ਸਪਨਾ ਮੁਖਰਜੀ ਅਤੇ ਮਹੇਸ਼ ਗਾਧਵਈ
ਮੇਰੇ ਹਮਸਫਰ ਮੇਰੇ ਹਮਸਫਰ ਕਲਿਆਣਜੀ-ਆਨੰਦਜੀ ਲਤਾ ਮੰਗੇਸ਼ਕਰ ਅਤੇ ਮੁਕੇਸ਼
ਕੋਈ ਜਬ ਤੁਮਹਾਰਾ ਹਿਰਦੇ ਤੋੜ ਦੇ ਪੂਰਬ ਅਤੇ ਪੱਛਮ ਕਲਿਆਣਜੀ-ਆਨੰਦਜੀ ਮੁਕੇਸ਼
ਮੁਹੱਬਤ ਕੇ ਸੁਹਾਨੇ ਦਿਨ ਮਰਿਆਦਾ (1971 ਫ਼ਿਲਮ) ਕਲਿਆਣਜੀ-ਆਨੰਦਜੀ ਮੁਹੰਮਦ ਰਫੀ
ਚਲੋ ਸਜਨਾ ਜਹਾਂ ਤਕ ਮੇਰੇ ਹਮਦਮ ਮੇਰੇ ਦੋਸਤ ਲਕਸ਼ਮੀਕਾਂਤ-ਪਿਆਰੇਲਾਲ ਲਤਾ ਮੰਗੇਸ਼ਕਰ
ਮੇਘਾ ਰੇ ਮੇਘਾ ਰੇ ਪਿਆਸਾ ਸਾਵਨ ਲਕਸ਼ਮੀਕਾਂਤ-ਪਿਆਰੇਲਾਲ ਲਤਾ ਮੰਗੇਸ਼ਕਰ ਅਤੇ ਸੁਰੇਸ਼ ਵਾਡਕਰ
ਸ਼ਿਆਮ ਤੇਰੀ ਬੰਸੀ ਪੁਕਾਰੇ ਰਾਧਾ ਨਾਮ ਗੀਤ ਗਾਤਾ ਚਲ ਰਵਿੰਦਰ ਜੈਨ ਆਰਤੀ ਮੁਖਰਜੀ ਅਤੇ ਜਸਪਾਲ ਸਿੰਘ
ਤੇਰੀ ਉਮੀਦ ਤੇਰਾ ਇੰਤਜਾਰ ਕਰਤੇ ਹੈ ਦੀਵਾਨਾ (1992 ਫ਼ਿਲਮ) ਨਦੀਮ-ਸ਼ਰਵਣ ਕੁਮਾਰ ਸਾਨੂ ਅਤੇ ਸਾਧਨਾ ਸਰਗਮ

ਭਾਸ਼ਾਃ ਕੰਨਡ਼

[ਸੋਧੋ]
ਗੀਤ. ਫ਼ਿਲਮ ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਗਾਇਕ
"ਬਲੇਗਾਰਾ ਚੇਨਈਆ" ਮੈਸੂਰ ਮੱਲੀਗੇ (1992 ਫ਼ਿਲਮ) ਸੀ. ਅਸ਼ਵਥ ਐੱਸ. ਪੀ. ਬਾਲਾਸੁਬਰਾਮਨੀਅਮ

ਭਾਸ਼ਾਃ ਤੇਲਗੂ

[ਸੋਧੋ]
ਗੀਤ. ਫ਼ਿਲਮ ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਗਾਇਕ
"ਵ੍ਰੇਪਲੇ ਵੇਚੇਨੂ ਵੇਚੇਨੂ" ਸ਼ਾਰਦਾ (1973 ਫ਼ਿਲਮ) ਕੇ. ਚੱਕਰਵਰਤੀ ਪੀ. ਸੁਸ਼ੀਲਾ

ਗ਼ੈਰ-ਫ਼ਿਲਮੀ ਗੀਤ

[ਸੋਧੋ]
ਗੀਤ. ਭਾਸ਼ਾ ਐਲਬਮ ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਗੀਤਕਾਰ ਗਾਇਕ ਆਡੀਓ ਲੇਬਲ
ਓ ਨੰਨਾ ਚੇਥਾਨਾ ਕੰਨਡ਼ ਭਵ ਤਰੰਗਾ ਮਹੇਸ਼ ਮਹਾਦੇਵ ਕੁਵੇਮਪੂ ਪ੍ਰਿਯਦਰਸ਼ਿਨੀ ਪੀ. ਐੱਮ. ਆਡੀਓਜ਼
ਗੀਤ. ਭਾਸ਼ਾ ਐਲਬਮ ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਗੀਤਕਾਰ ਗਾਇਕ ਆਡੀਓ ਲੇਬਲ
ਹੇ ਸੁਰੰਨੋ ਚੰਦਰ ਵਾ ਮਰਾਠੀ - ਪੰਡਿਤ. ਜੀਤੇਂਦਰ ਅਭਿਸ਼ੇਕ ਜੀ ਕੁਸੁਮਾਗ੍ਰਾਜ਼ ਮਹੇਸ਼ ਕਾਲੇ -
ਗੀਤ. ਭਾਸ਼ਾ ਐਲਬਮ ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਗਾਇਕ ਆਡੀਓ ਲੇਬਲ
ਯਾਰ ਅਵਲ ਯੰਤਰਿਕ ਕਨਵੁਗਲ ਤਾਰਿਕ ਯੂਟੋਪੀਆ NH7 ਸੰਗੀਤ

ਸਬੰਧਤ ਰਾਗਮ

[ਸੋਧੋ]

ਇਹ ਭਾਗ ਇਸ ਰਾਗ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤਕ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨਕ ਪਹਿਲੂ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਚਾਰੁਕੇਸੀ ਦੇ ਸੁਰ ਜਦੋਂ ਗ੍ਰਹਿ ਭੇਦਮ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਤਬਦੀਲ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ 3 ਹੋਰ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਮੇਲਾਕਾਰਤਾ ਰਾਗਮ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਅਰਥਾਤ, ਵਾਵਾਚਾਸਪਤੀ, ਨਾਟਕਪ੍ਰਿਆ ਅਤੇ ਗੌਰੀਮਨੋਹਰੀ ਗ੍ਰਹਿ ਭੇਦਮ, ਰਾਗ ਵਿੱਚ ਸ਼ਡਜਮ ਨੂੰ ਅਗਲੇ ਸੁਰ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਅਨੁਸਾਰੀ ਨੋਟ ਆਵਿਰਤੀ ਨੂੰ ਇੱਕੋ ਜਿਹਾ ਰੱਖਣ ਲਈ ਚੁੱਕਿਆ ਗਿਆ ਕਦਮ ਹੈ। ਹੋਰ ਵੇਰਵਿਆਂ ਅਤੇ ਇੱਕ ਉਦਾਹਰਣ ਲਈ, ਵਾਚਾਸਪਤੀ ਉੱਤੇ ਗ੍ਰਹਿ ਭੇਦਮ ਵੇਖੋ।

ਨੋਟਸ

[ਸੋਧੋ]

ਹਵਾਲੇ

[ਸੋਧੋ]

 

ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ

[ਸੋਧੋ]