ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਚੋਣਾਂ (ਲੋਕ ਸਭਾ ਤੇ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ)
ਭਾਰਤ ਦੇ ਰਾਜ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਚੋਣਾਂ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਕਰਵਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਅਸੈਂਬਲੀ ਸਥਾਨਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਨੂੰ ਇਕਪਾਸੜ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਕਰਵਾਉਣ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਵਿਚ ਕਾਨੂੰਨ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿ ਰਾਜ ਪੱਧਰੀ ਚੋਣਾਂ ਦੇ ਆਯੋਜਨ ਵਿਚ ਰਾਜ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੇ ਗਏ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਬਦੀਲੀ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੰਸਦ ਦੁਆਰਾ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦੇਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਰਾਜ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਨੂੰ ਸੰਸਦ ਦੁਆਰਾ ਭਾਰਤੀ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੀ ਧਾਰਾ 356 ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਖਾਰਜ ਵੀ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸ਼ਾਸਨ ਵੀ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।[1]
ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਪਾਰਟੀਆਂ
[ਸੋਧੋ]ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪਾਰਟੀਆਂ
[ਸੋਧੋ]ਭਾਰਤੀ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ (ਮਾਰਕਸਵਾਦੀ)
ਖੇਤਰੀ ਪਾਰਟੀਆਂ
[ਸੋਧੋ]ਰਜਿਸਟਰਡ ਅਣਜਾਣ ਪਾਰਟੀਆਂ
[ਸੋਧੋ]ਸੰਯੁਕਤ ਸਮਾਜ ਮੋਰਚਾ
ਲੋਕਸਭਾ ਚੋਣਾਂ
[ਸੋਧੋ]| Year | ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ | ਕੁੱਲ ਸੀਟਾਂ | ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ | ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ | ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ | ਹੋਰ/ ਆਜਾਦ | ਜੇਤੂ ਪਾਰਟੀ/ਗਠਜੋੜ |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1951 | ਪਹਿਲੀ ਲੋਕਸਭਾ | 18 | 16 | 2 | 0 | ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ | |
| 1957 | ਦੂਜੀ ਲੋਕਸਭਾ | 22 | 21 | 1(ਸੀਪੀਆਈ) | ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ | ||
| 1962 | ਤੀਜੀ ਲੋਕਸਭਾ | 22 | 14 | 3 | JS3
HLS1 SOC1 |
ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ | |
| 1967 | ਚੌਥੀ ਲੋਕਸਭਾ | 13 | 9 | 3 | 1(ਬੀਜੇਐੱਸ) | ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ | |
| 1971 | ਪੰਜਵੀਂ ਲੋਕਸਭਾ | 13 | 10 | 1 | 2(ਸੀਪੀਆਈ) | ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ | |
| 1977 | ਛੇਵੀਂ ਲੋਕਸਭਾ | 13 | 0 | 9 | 1(ਸੀਪੀਐਮ)
3BLD |
ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ | |
| 1980 | ਸੱਤਵੀਂ ਲੋਕਸਭਾ | 13 | 10 | 1 | 2(ਸੀਪੀਆਈ) | ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ | |
| 1985 | ਅੱਠਵੀਂ ਲੋਕਸਭਾ | 13 | 6 | 7 | 0 | ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ | |
| 1989 | ਨੌਵੀਂ ਲੋਕਸਭਾ | 13 | 2 | 6 | 3 (ਆਜਾਦ)
1 (ਬਸਪਾ) 1(ਜਨਤਾਦਲ) |
ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ (ਮਾਨ) | |
| 1991 | ਦੱਸਵੀਂ ਲੋਕਸਭਾ | 13 | 12 | 0 | 1 (ਬਸਪਾ) | ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ | |
| 1996 | ਗਿਆਰਵੀਂ ਲੋਕਸਭਾ | 13 | 2 | 8 | 3 (ਬਸਪਾ) | ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ | |
| 1998 | ਬਾਰਵ੍ਹੀਂ ਲੋਕਸਭਾ | 13 | 0 | 8 | 1 (ਆਜਾਦ)
1(ਜਨਤਾਦਲ) 3 (ਭਾਜਪਾ) |
ਕੌਮੀ ਜਮਹੂਰੀ ਗਠਜੋੜ | |
| 1999 | ਤੇਰ੍ਹਵੀਂ ਲੋਕਸਭਾ | 13 | 8 | 2 | 1SAD(M)
1 CPI 1 (ਭਾਜਪਾ) |
ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ | |
| 2004 | ਚੌਦਵੀਂ ਲੋਕਸਭਾ | 13 | 2 | 8 | 3 (ਭਾਜਪਾ) | ਕੌਮੀ ਜਮਹੂਰੀ ਗਠਜੋੜ | |
| 2009 | ਪੰਦਰਵੀਂ ਲੋਕਸਭਾ | 13 | 8 | 4 | 1 (ਭਾਜਪਾ) | ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ | |
| 2014 | ਸੋਹਲਵੀ ਲੋਕਸਭਾ | 13 | 3 | 4 | 4 | 2 (ਭਾਜਪਾ) | ਕੌਮੀ ਜਮਹੂਰੀ ਗਠਜੋੜ |
| 2019 | ਸਤਾਰਵੀਂ ਲੋਕਸਭਾ | 13 | 8 | 2 | 1 | 2 (ਭਾਜਪਾ) | ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ |
ਵਿਧਾਨਸਭਾ ਚੋਣਾਂ
[ਸੋਧੋ]ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ
| Year | UoP | ਕਾਂਗਰਸ | ਸ਼੍ਰੋਅਦ | AIML | ਆਜਾਦ | ਹੋਰ | ਕੁੱਲ |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1937 | 95 | 18 | 10 | 1 | 20 | 30 | 175 |
| 1946 | 20 | 51 | 22 | 73 | 7 | 2 |
ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ
| Years | ਕਾਂਗਰਸ | ਸ਼੍ਰੋਅਦ | ਆਪ | ਭਾਜਪਾ | ਆਜਾਦ | ਹੋਰ | ਕੁੱਲ |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1952 | 96 | 13 | ~ | ~ | 9 | 8 | 126 |
| 1957 | 120 | ^ | 13 | 21 | 154 | ||
| 1962 | 90 | 19 | 18 | 27 | |||
| 1967 | 48 | ^ | 9 | 47 | 104 | ||
| 1969 | 38 | 43 | 4 | 17 | |||
| 1972 | 66 | 24 | 3 | 11 | |||
| 1977 | 17 | 58 | 2 | 40 | 117 | ||
| 1980 | 63 | 37 | 1 | 2 | 14 | ||
| 1985 | 32 | 73 | 6 | 4 | 2 | ||
| 1992 | 87 | ^ | 6 | 4 | 20 | ||
| 1997 | 14 | 75 | 18 | 6 | 4 | ||
| 2002 | 62 | 41 | 3 | 9 | 2 | ||
| 2007 | 44 | 48 | 19 | 5 | 0 | 116 | |
| 2012 | 46 | 56 | 12 | 3 | 0 | 117 | |
| 2017 | 77 | 15 | 20 | 3 | 0 | 2 | |
| 2022 | 18 | 3 | 92 | 2 | 1 | 1 |
- ^ - ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਚੋਣਾਂ ਦਾ ਬਾਈਕਾਟ ਕੀਤਾ
- ~ - ਪਾਰਟੀ ਮੌਜੂਦ ਨਹੀਂ ਸੀ
- - ਹਰੇ ਰੰਗ ਦੇ ਡੱਬੇ ਸਰਕਾਰ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੀ ਪਾਰਟੀ/ਪਾਰਟੀਆਂ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ
ਅਗਲੀਆਂ ਪੰਜਾਬ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ 2027 ਵਿੱਚ ਹੋਣੀਆਂ ਤੈਅ ਹਨ।
ਇਹ ਵੀ ਦੇਖੋ
[ਸੋਧੋ]ਪੰਜਾਬ ਵਿਧਾਨ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ (ਅਬੋਲਿਸ਼ਨ) ਐਕਟ, 1969