ਇੰਡੀਅਨ ਪ੍ਰੀਮੀਅਰ ਲੀਗ
 | |
| ਦੇਸ਼ | ਭਾਰਤ |
|---|---|
| ਪ੍ਰਬੰਧਕ | ਭਾਰਤੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਕੰਟਰੋਲ ਬੋਰਡ (ਬੀਸੀਸੀਆਈ) |
| ਫਾਰਮੈਟ | ਟਵੰਟੀ20 |
| ਪਹਿਲਾ ਐਡੀਸ਼ਨ | 2008 |
| ਨਵੀਨਤਮ ਐਡੀਸ਼ਨ | 2024 |
| ਅਗਲਾ ਐਡੀਸ਼ਨ | 2025 |
| ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਫਾਰਮੈਟ | ਰਾਊਂਡ-ਰਾਬਿਨ ਅਤੇ ਨਾਕ-ਆਊਟ ਫਾਈਨਲਜ਼ |
| ਟੀਮਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ | 10 |
| ਮੌਜੂਦਾ ਜੇਤੂ | ਕੋਲਕਾਤਾ ਨਾਇਟ ਰਾਈਡਰਜ਼ (ਤੀਜ ਖ਼ਿਤਾਬ) |
| ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਜੇਤੂ | ਚੇਨਈ ਸੁਪਰ ਕਿੰਗਜ਼ ਮੁੰਬਈ ਇਨਡੀਅਨਜ਼ (5 ਖ਼ਿਤਾਬ) |
| ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੌੜ੍ਹਾਂ | ਵਿਰਾਟ ਕੋਹਲੀ (8,004) |
| ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਿਕਟਾਂ | ਯੁਜ਼ਵੇਂਦਰ ਚਾਹਲ (205) |
| ਵੈੱਬਸਾਈਟ | iplt20.com |
| ਸੀਜ਼ਨ | |
|---|---|
ਇੰਡੀਅਨ ਪ੍ਰੀਮੀਅਰ ਲੀਗ (ਆਈ.ਪੀ.ਐੱਲ.) ਇੱਕ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਘਰੇਲੂ ਕ੍ਰਿਕਟ ਪ੍ਰਤੀਯੋਗਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦੀਆਂ ਨਾਮਜ਼ਦ ਟੀਮਾਂ ਭਾਗ ਲੈਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਲੀਗ ਭਾਰਤੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਕੰਟਰੋਲ ਬੋਰਡ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਲਲਿਤ ਮੋਦੀ ਦੁਆਰਾ 2007 ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਹਰ ਸਾਲ ਅਪ੍ਰੈਲ-ਮਈ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਕਰਵਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।[1] ਇੰਡੀਅਨ ਪ੍ਰੀਮੀਅਰ ਲੀਗ ਦੁਨੀਆ ਦੀਆਂ ਬਿਹਤਰੀਨ ਕ੍ਰਿਕਟ ਲੀਗਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ ਅਤੇ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਖੇਡ ਲੀਗ ਹੈ। 2010 ਵਿੱਚ, ਆਈਪੀਐਲ ਯੂਟਿਊਬ 'ਤੇ ਲਾਈਵ ਪ੍ਰਸਾਰਿਤ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਪਹਿਲਾ ਖੇਡ ਸਮਾਗਮ ਬਣ ਗਿਆ[2]। 2022 ਵਿੱਚ ਆਈਪੀਐਲ ਦਾ ਬ੍ਰਾਂਡ ਮੁੱਲ 90,038 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ(US$11 ਬਿਲੀਅਨ) ਸੀ।[3]
2023 ਤੱਕ, ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਦੇ ਪੰਦਰਾਂ ਸੀਜ਼ਨ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਮੌਜੂਦਾ ਖਿਤਾਬਧਾਰਕ ਗੁਜਰਾਤ ਟਾਈਟਨਜ਼ ਹਨ, ਜਿਸ ਨੇ ਫਾਈਨਲ ਵਿੱਚ ਰਾਜਸਥਾਨ ਰਾਇਲਜ਼ ਨੂੰ ਹਰਾ ਕੇ 2022 ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਜਿੱਤਿਆ ਸੀ।
ਟਵੰਟੀ-20 ਕ੍ਰਿਕਟ ਨੂੰ ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਅੰਦਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕਰਕੇ, ਫਿਲਮੀ ਸਿਤਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਕ੍ਰਿਕਟ ਦੇ ਨਾਲ ਜੋੜ ਕੇ ਅਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਇਕੱਠਾ ਕਰਕੇ ਬਣਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਟੀਮਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਮੈਚ ਕਰਾਉਣੇ ਆਈ. ਪੀ.ਐਲ. ਦਾ ਵੱਡਾ ਕਾਰਜ ਹੈ। ਇਕੋ ਦੇਸ਼ ਵਿਚਲੀਆਂ ਕਲੱਬ ਟੀਮਾਂ ਦਰਮਿਆਨ ਮੈਚ ਕਰਾਉਣੇ, ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕ੍ਰਿਕਟ ਅਤੇ ਟਵੰਟੀ-20 ਦੇ ਜਨਮਦਾਤਾ ਦੇਸ਼ ਇੰਗਲੈਂਡ ਨੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੇ ਸਨ, ਜਿੱਥੇ ਕਿ ਗਰਮੀਆਂ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੇ ਸਾਰ ਹੀ ਕਾਊਂਟੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਹੇਠ ਅਲੱਗ-ਅਲੱਗ ਕਾਊਂਟੀ ਟੀਮਾਂ ਯਾਨੀ ਕਲੱਬਾਂ ਦੇ ਕ੍ਰਿਕਟ ਮੈਚ ਹੋਇਆ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਉਸੇ ਤਰਜ਼ ਉਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਅਲੱਗ-ਅਲੱਗ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਅਤੇ ਸੂਬਿਆਂ ਦੀਆਂ ਟੀਮਾਂ ਬਣਾ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਭਿੜਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਲੀਗ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ
[ਸੋਧੋ]13 ਸਤੰਬਰ 2007 ਨੂੰ 2007 ਦੇ ਟੀ-20 ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਜਿੱਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਬੀਸੀਸੀਆਈ ਨੇ ਇੰਡੀਅਨ ਪ੍ਰੀਮੀਅਰ ਲੀਗ ਨਾਮਕ ਇੱਕ ਫਰੈਂਚਾਈਜ਼ੀ-ਅਧਾਰਤ ਟਵੰਟੀ20 ਕ੍ਰਿਕਟ (ਟੀ20) ਮੁਕਾਬਲੇ ਦੀ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕੀਤੀ। ਪਹਿਲਾ ਸੀਜ਼ਨ ਅਪ੍ਰੈਲ 2008 ਵਿੱਚ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਬੀਸੀਸੀਆਈ ਦੇ ਉਪ-ਪ੍ਰਧਾਨ ਲਲਿਤ ਮੋਦੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਆਈਪੀਐਲ ਯਤਨਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ, ਨੇ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਦਾ ਵੇਰਵਾ ਦਿੱਤਾ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇਸਦੇ ਫਾਰਮੈਟ, ਇਨਾਮੀ ਰਾਸ਼ੀ, ਫਰੈਂਚਾਈਜ਼ੀ ਮਾਲੀਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਅਤੇ ਟੀਮ ਦੀ ਰਚਨਾ ਦੇ ਨਿਯਮਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਹ ਵੀ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਕਿ ਆਈਪੀਐਲ ਨੂੰ ਸਾਬਕਾ ਭਾਰਤੀ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਬੀਸੀਸੀਆਈ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੀ ਬਣੀ ਸੱਤ ਮੈਂਬਰੀ ਗਵਰਨਿੰਗ ਕੌਂਸਲ ਦੁਆਰਾ ਚਲਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ।
ਮੌਜੂਦਾ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਕਮੇਟੀ
[ਸੋਧੋ]ਆਈਪੀਐਲ ਦਾ ਮੁੱਖ ਦਫ਼ਤਰ ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ ਵਾਨਖੇੜੇ ਸਟੇਡੀਅਮ ਦੇ ਕੋਲ ਕ੍ਰਿਕਟ ਸੈਂਟਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਮੈਂਬਰਾ ਦਾ ਵੇਰਵਾ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹੈ
- ਅਰੁਣ ਸਿੰਘ ਧੁੂਮਲ (ਚੇਅਰਮੈਨ)
- ਜੈ ਸ਼ਾਹ (ਬੀਸੀਸੀਆਈ ਸੈਕਰੇਟਰੀ)
- ਅਸ਼ੀਸ਼ ਸ਼ੇਲਾਰ (ਖਜਾਨਚੀ)
- ਅਭਿਸ਼ੇਕ ਡਾਲਮੀਆ
- ਪ੍ਰਗਿਆਨ ਓਝਾ
- ਅਲਕਾ ਰਿਹਾਨੀ ਭਾਰਦਵਾਜ
ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਦੀ ਚੋਣ ਦਾ ਢੰਗ
[ਸੋਧੋ]ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਦੀ ਚੋਣ ਅਤੇ ਭਰਤੀ ਦਾ ਢੰਗ ਨਿਰਾਲਾ ਹੈ। ਆਈ.ਪੀ.ਐਲ. ਦਾ ਸੀਜ਼ਨ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਦੀ ਬੋਲੀ ਲੱਗਦੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਖਿਡਾਰੀ ਦਾ ਮੁੱਲ ਉਸ ਦੀ ਆਪਣੀ ਖੇਡ ਤੈਅ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ ਬਲਕਿ ਬੀ.ਸੀ.ਸੀ.ਆਈ. ਅਤੇ ਆਈ.ਪੀ.ਐਲ. ਅਧਿਕਾਰੀ ਤੈਅ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਟੀਮਾਂ
[ਸੋਧੋ]
- ਸਨਰਾਈਜ਼ਰਜ ਹੈਦਰਾਬਾਦ
- ਗੁਜਰਾਤ ਟਾਈਟਨਜ਼
- ਪੰਜਾਬ ਕਿੰਗਜ਼
- ਦਿੱਲੀ ਕੈਪੀਟਲਜ਼
- ਮੁੰਬਈ ਇਨਡੀਅਨਜ਼
- ਕੋਲਕਾਤਾ ਨਾਇਟ ਰਾਈਡੱਰਜ਼
- ਰੌਇਲ ਚੈਲੇਂਜਰਜ਼ ਬੰਗਲੌਰ
- ਚੇਨਈ ਸੁਪਰ ਕਿੰਗਜ਼
- ਲਖਨਊ ਸੁਪਰ ਜਾਇੰਟਸ
- ਰਾਜਸਥਾਨ ਰਾਇਲਜ਼
ਇਨਾਮ ਰਾਸ਼ੀ
[ਸੋਧੋ]IPL ਦੇ 2022 ਸੀਜ਼ਨ ਨੇ ਕੁੱਲ 46.5 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ (US$5.8 ਮਿਲੀਅਨ) ਦੀ ਇਨਾਮੀ ਰਾਸ਼ੀ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਜੇਤੂ ਟੀਮ ਨੂੰ 20 ਕਰੋੜ (US$2.5 ਮਿਲੀਅਨ) ਦੀ ਕਮਾਈ ਹੋਈ। ਦੂਜੇ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਰਹੀ ਟੀਮ ਨੂੰ 13 ਕਰੋੜ (US$1.6 ਮਿਲੀਅਨ), ਤੀਜੇ ਸਥਾਨ ਵਾਲੀ ਟੀਮ ਨੂੰ 7 ਕਰੋੜ (US$880,000) ਅਤੇ ਚੌਥੇ ਸਥਾਨ ਵਾਲੀ ਟੀਮ ਨੇ 6.5 ਕਰੋੜ (US$810,000) ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੇ।[4] ਦੂਜੀਆਂ ਟੀਮਾਂ ਨੂੰ ਕੋਈ ਇਨਾਮੀ ਰਾਸ਼ੀ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ। ਆਈਪੀਐਲ ਦੇ ਨਿਯਮਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਇਨਾਮੀ ਰਾਸ਼ੀ ਦਾ ਅੱਧਾ ਹਿੱਸਾ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਖੇਡ ਦੇ ਨਿਯਮ
[ਸੋਧੋ]- ਹਰੇਕ ਟੀਮ ਨੂੰ ਹਰ ਪਾਰੀ ਦੌਰਾਨ ਢਾਈ ਮਿੰਟ ਦਾ "ਰਣਨੀਤਕ ਸਮਾਂ ਸਮਾਪਤ" ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ; ਇੱਕ ਗੇਂਦਬਾਜ਼ ਟੀਮ ਦੁਆਰਾ ਛੇਵੇਂ ਅਤੇ ਨੌਵੇਂ ਓਵਰਾਂ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਲਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਇੱਕ ਨੂੰ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ੀ ਟੀਮ ਦੁਆਰਾ 13ਵੇਂ ਅਤੇ 16ਵੇਂ ਓਵਰਾਂ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਲਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਰਣਨੀਤਕ ਸਮਾਂ ਸਮਾਪਤੀ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਣ ਲਈ, ਮੈਦਾਨ 'ਤੇ ਅੰਪਾਇਰ ਆਪਣਾ ਹੱਥ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਉਠਾਏਗਾ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਗੁੱਟ ਨੂੰ ਟੈਪ ਕਰੇਗਾ।
- ਜੇਕਰ ਗੇਂਦਬਾਜ਼ੀ ਟੀਮ ਨਿਰਧਾਰਤ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਓਵਰਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹ ਬਾਕੀ ਦੀ ਪਾਰੀ ਲਈ ਸਿਰਫ ਚਾਰ ਫੀਲਡਰਾਂ ਨੂੰ 30 ਗਜ਼ ਦੇ ਘੇਰੇ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਰੱਖ ਸਕਦੀ ਹੈ।
- ਖੇਡ ਰਹੀ ਟੀਮ ਵਿੱਚ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਚਾਰ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਟੀਮਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ
[ਸੋਧੋ]| ਸਾਲ
(ਟੀਮਾਂ) |
2008
(8) |
2009
(8) |
2010
(8) |
2011
(10) |
2012
(9) |
2013
(9) |
2014
(8) |
2015
(8) |
2016
(8) |
2017
(8) |
2018
(8) |
2019
(8) |
2020
(8) |
2021
(8) |
2022
(10) |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ਰਾਜਸਥਾਨ ਰਾਇਲਜ਼ | 1st | 6th | 7th | 6th | 7th | 3rd | 5th | 4th | Suspended | 4th | 7th | 8th | 7th | 2nd | |
| ਚੇਨਈ ਸੁਪਰ ਕਿੰਗਜ਼ | 2nd | 4th | 1st | 2nd | 3rd | 2nd | Suspended | 1st | 2nd | 7th | 1st | 9th | |||
| ਕੋਲਕਾਤਾ ਨਾਇਟ ਰਾਈਡੱਰਜ਼ | 6th | 8th | 6th | 4th | 1st | 7th | 1st | 5th | 4th | 3rd | 5th | 2nd | 7th | ||
| ਮੁੰਬਈ ਇਨਡੀਅਨਜ਼ | 5th | 7th | 2nd | 3rd | 4th | 1st | 4th | 1st | 5th | 1st | 5th | 1st | 5th | 10th | |
| ਦਿੱਲੀ ਕੈਪੀਟਲਜ਼ | 4th | 3rd | 5th | 10th | 3rd | 9th | 8th | 7th | 6th | 8th | 3rd | 2nd | 3rd | 5th | |
| ਪੰਜਾਬ ਕਿੰਗਜ਼ | 3rd | 5th | 8th | 5th | 6th | 2nd | 8th | 5th | 7th | 6th | |||||
| ਰੌਇਲ ਚੈਲੇਂਜਰਜ਼ ਬੰਗਲੌਰ | 7th | 2nd | 3rd | 2nd | 5th | 7th | 3rd | 2nd | 8th | 6th | 8th | 4th | 4th | 3rd | |
| ਸਨਰਾਈਜ਼ਰਜ ਹੈਦਰਾਬਾਦ | - | 4th | 6th | 1st | 4th | 2nd | 4th | 3rd | 8th | 8th | |||||
| ਗੁਜਰਾਤ ਟਾਈਟਨਜ਼ | - | 1st | |||||||||||||
| ਲਖਨਊ ਸੁਪਰ ਜਾਇੰਟਸ | - | 4th | |||||||||||||
| ਡੈਕਨ ਚਾਰਜ਼ਰਸ | 8th | 1st | 4th | 7th | 8th | - | |||||||||
| ਪੂਨੇ ਵਾਰੀਅਰਜ਼ | - | 9th | 8th | - | |||||||||||
| ਕੋਚੀ ਟਸਕਰਜ਼ਸ ਕੇਰਲਾ | - | 8th | - | ||||||||||||
| ਗੁਜਰਾਤ ਲਾਇਨਜ | - | 3rd | 7th | - | |||||||||||
| ਰਾਇਜ਼ਿੰਗ ਪੂਨੇ ਸੁਪਰਜਾਇੰਟਸ | - | 7th | 2nd | - | |||||||||||
ਸਨਮਾਨ
[ਸੋਧੋ]ਔਰੇਂਜ ਕੈਪ
[ਸੋਧੋ]ਔਰੇਂਜ ਕੈਪ, 2008 ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਇਹ ਇੱਕ ਸੀਜ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ਆਈਪੀਐਲ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੌੜਾਂ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੇ ਖਿਡਾਰੀ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਹੈ; ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਕੋਰ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਖਿਡਾਰੀ ਪੂਰੇ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਦੌਰਾਨ ਫੀਲਡਿੰਗ ਦੌਰਾਨ ਕੈਪ ਪਹਿਨਦਾ ਹੈ। ਅੰਤਮ ਵਿਜੇਤਾ ਸੀਜ਼ਨ ਲਈ ਕੈਪ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਬ੍ਰੈਂਡਨ ਮੈਕੁਲਮ ਓਰੇਂਜ ਕੈਪ ਪਹਿਨਣ ਵਾਲੇ ਪਹਿਲੇ ਖਿਡਾਰੀ ਸਨ ਅਤੇ ਸ਼ਾਨ ਮਾਰਸ਼ ਇਸ ਪੁਰਸਕਾਰ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਜੇਤੂ ਸਨ। ਡੇਵਿਡ ਵਾਰਨਰ ਨੇ 2015, 2017 ਅਤੇ 2019 ਵਿੱਚ ਕੈਪ ਜਿੱਤੀ ਹੈ। ਔਰੇਂਜ ਕੈਪ ਦਾ ਹਾਲੀਆ ਜੇਤੂ ਜੋਸ ਬਟਲਰ 863 ਦੌੜਾਂ (2022) ਹੈ।
ਪਰਪਲ ਕੈਪ
[ਸੋਧੋ]ਪਰਪਲ ਕੈਪ ਇੱਕ ਸੀਜ਼ਨ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਿਕਟ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਉਸ ਗੇਂਦਬਾਜ਼ ਨੂੰ ਟ੍ਰਾਂਸਫਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਵਿਕਟ ਲੈਣ ਦੀ ਸਾਰਣੀ ਵਿੱਚ ਮੋਹਰੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਜੇਤੂ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਸੀਜ਼ਨ ਲਈ ਕੈਪ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। 2023 ਤੱਕ, ਸਿਰਫ ਭੁਵਨੇਸ਼ਵਰ ਕੁਮਾਰ ਅਤੇ ਡਵੇਨ ਬ੍ਰਾਵੋ ਨੇ ਦੋ ਵਾਰ ਪਰਪਲ ਕੈਪ ਜਿੱਤੀ ਹੈ। 2022 ਦਾ ਜੇਤੂ ਯੁਜਵੇਂਦਰ ਚਾਹਲ (27 ਵਿਕਟਾਂ) ਸੀ।
ਮੋਸਟ ਵੈਲਯੂਬਲ ਪਲੇਅਰ
[ਸੋਧੋ]ਇਸ ਪੁਰਸਕਾਰ ਨੂੰ 2012 ਦੇ ਸੀਜ਼ਨ ਤੱਕ "ਮੈਨ ਆਫ਼ ਦਾ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ" ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਆਈਪੀਐਲ ਨੇ 2013 ਵਿੱਚ ਰੇਟਿੰਗ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ, ਜਿਸਦਾ ਮੋਹਰੀ ਸੀਜ਼ਨ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਮੋਸਟ ਵੈਲਯੂਬਲ ਪਲੇਅਰ ਵਜੋਂ ਚੁਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੋਸ ਬਟਲਰ ਨੇ 2022 ਵਿੱਚ ਇਹ ਪੁਰਸਕਾਰ ਜਿੱਤਿਆ ਸੀ।
ਇਮਰਜਿੰਗ ਪਲੇਅਰ
[ਸੋਧੋ]2011 ਅਤੇ 2012 ਵਿੱਚ, ਇਹ ਪੁਰਸਕਾਰ "ਰਾਈਜ਼ਿੰਗ ਸਟਾਰ ਆਫ ਦਿ ਈਅਰ" ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਅਤੇ 2013 ਵਿੱਚ, ਇਸਨੂੰ "ਸੀਜ਼ਨ ਦਾ ਸਰਵੋਤਮ ਨੌਜਵਾਨ ਖਿਡਾਰੀ" ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। 2014 ਤੋਂ, ਪੁਰਸਕਾਰ ਨੂੰ ਵਰਤਮਾਨ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। 2016 ਵਿੱਚ, ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੇ ਮੁਸਤਫਿਜ਼ੁਰ ਰਹਿਮਾਨ ਇਹ ਪੁਰਸਕਾਰ ਜਿੱਤਣ ਵਾਲਾ ਪਹਿਲਾ ਅਤੇ ਇਕਲੌਤਾ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਖਿਡਾਰੀ ਸੀ। 2022 ਦਾ ਜੇਤੂ ਉਮਰਾਨ ਮਲਿਕ ਸੀ।
ਮੋਜੂਦਾ ਟੀਮਾਂ (2022)
[ਸੋਧੋ]| ਟੀਮ | ਸ਼ਹਿਰ | ਘਰੇਲੂ ਮੈਦਾਨ | |
|---|---|---|---|
| ਚੇਨਈ ਸੁਪਰ ਕਿੰਗਜ਼ | ਚੇਨਈ, ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ | ਐਮ ਏ ਚਿਦੰਬਰਮ ਸਟੇਡੀਅਮ | |
| ਦਿੱਲੀ ਕੈਪੀਟਲਜ਼ | ਦਿੱਲੀ | ਫਿਰੋਜ਼ਸ਼ਾਹ ਕੋਟਲਾ | |
| ਪੰਜਾਬ ਕਿੰਗਜ਼ | ਮੋਹਾਲੀ, ਪੰਜਾਬ | ਪੰਜਾਬ ਕ੍ਰਿਕਟ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਸਟੇਡੀਅਮ ਬਿੰਦਰਾ | |
| ਕੋਲਕਾਤਾ ਨਾਈਟ ਰਾਈਡਰਜ਼ | ਕੋਲਕਾਤਾ, ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ | ਈਡਨ ਗਾਰਡਨ | |
| ਮੁੰਬਈ ਇੰਡੀਅਨਜ਼ | ਮੁੰਬਈ, ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ | ਵਾਨਖੇੜੇ ਸਟੇਡੀਅਮ | |
| ਰਾਜਸਥਾਨ ਰਾਇਲਜ਼ | ਜੈਪੁਰ, ਰਾਜਸਥਾਨ | ਸਵਾਈ ਮਾਨ ਸਿੰਘ ਸਟੇਡੀਅਮ | |
| ਰਾਇਲ ਚੈਲੰਜਰਜ਼ ਬੰਗਲੌਰ | ਬੰਗਲੌਰ, ਕਰਨਾਟਕ | ਐਮ ਚੀਨਾਸਵਾਮੀ ਸਟੇਡੀਅਮ | |
| ਸਨਰਾਈਜਰਜ਼ ਹੈਦਰਾਬਾਦ | ਹੈਦਰਾਬਾਦ, ਤੇਲੰਗਾਨਾ | ਰਾਜੀਵ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਸਟੇਡੀਅਮ | |
| ਗੁਜਰਾਤ ਟਾਈਟਨਜ਼ | ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ, ਗੁਜਰਾਤ | ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਸਟੇਡੀਅਮ | |
| ਲਖਨਊ ਸੁਪਰ ਜਾਇੰਟਸ | ਲਖਨਊ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ | ਏਕਾਨਾ ਕ੍ਰਿਕੇਟ ਸਟੇਡੀਅਮ |
ਵਿਵਾਦਪੂਰਨ ਘਟਨਾਵਾਂ
[ਸੋਧੋ]2008 ਦੇ ਮੁੰਬਈ ਤਾਜ ਹਮਲਿਆਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲੀਗ ਵਿੱਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਦੇ ਦਾਖਲੇ ਤੇ ਪੂਰਨ ਤੌਰ ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ।[5]
2010 ਵਿੱਚ, ਬੀਸੀਸੀਆਈ ਨੇ ਰਵਿੰਦਰ ਜਡੇਜਾ ਨੂੰ ਆਈਪੀਐਲ ਤੋਂ ਇੱਕ ਸਾਲ ਲਈ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਟੀਮ ਰਾਜਸਥਾਨ ਰਾਇਲਜ਼ ਨਾਲ ਇਕਰਾਰਨਾਮੇ 'ਤੇ ਦਸਤਖਤ ਨਾ ਕਰਕੇ ਅਤੇ ਹੋਰ ਟੀਮਾਂ ਨਾਲ ਵਧੇਰੇ ਮੁਨਾਫ਼ੇ ਵਾਲੇ ਸਮਝੌਤੇ 'ਤੇ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਕੇ ਆਈਪੀਐਲ ਦਿਸ਼ਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਕੀਤੀ ਸੀ।[6]
2012 ਦੇ ਆਈਪੀਐਲ ਸਪਾਟ-ਫਿਕਸਿੰਗ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ, ਬੀਸੀਸੀਆਈ ਨੇ ਡੇਕਨ ਚਾਰਜਰਜ਼ ਦੇ ਖਿਡਾਰੀ ਟੀਪੀ ਸੁਧਿੰਦਰਾ ਨੂੰ ਉਮਰ ਭਰ ਦੀ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਚਾਰ ਹੋਰ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਮੁਅੱਤਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।[7] ਇੱਕ ਸਟਿੰਗ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ, ਪੁਣੇ ਵਾਰੀਅਰਜ਼ ਇੰਡੀਆ ਦੇ ਖਿਡਾਰੀ ਮੋਹਨੀਸ਼ ਮਿਸ਼ਰਾ ਨੂੰ ਇਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹੋਏ ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਆਈਪੀਐਲ ਫਰੈਂਚਾਈਜ਼ੀ ਮਾਲਕ ਕਾਲੇ ਧਨ ਰਾਹੀਂ ਆਪਣੇ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ।
2013 ਦੇ ਆਈਪੀਐਲ ਸਪਾਟ ਫਿਕਸਿੰਗ ਅਤੇ ਸੱਟੇਬਾਜ਼ੀ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ, ਦਿੱਲੀ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਸਪਾਟ ਫਿਕਸਿੰਗ ਦੇ ਦੋਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਖਿਡਾਰੀ ਅਜੀਤ ਚੰਦੀਲਾ, ਅੰਕਿਤ ਚਵਾਨ ਅਤੇ ਐਸ ਸ਼੍ਰੀਸੰਤ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤਾ; ਉਨ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਬੀਸੀਸੀਆਈ ਤੋਂ ਉਮਰ ਭਰ ਦੀ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਗੁਰੂਨਾਥ ਮਯੱਪਨ, ਚੇਨਈ ਸੁਪਰ ਕਿੰਗਜ਼ ਦੀ ਟੀਮ ਦੇ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਅਤੇ ਬੀਸੀਸੀਆਈ ਪ੍ਰਧਾਨ ਐਨ. ਸ਼੍ਰੀਨਿਵਾਸਨ ਦੇ ਜਵਾਈ ਨੂੰ ਵੀ ਆਈਪੀਐਲ ਮੈਚਾਂ ਉੱਤੇ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੱਟੇਬਾਜ਼ੀ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸੱਟੇਬਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਟੀਮ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇਣ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਵਿੱਚ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਦੇਖੋ
[ਸੋਧੋ]ਨੋਟ
[ਸੋਧੋ]ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ "IPL confirms South Africa switch". BBC. 24 March 2009. Retrieved 12 February 2015.
- ↑ "IPL matches to be broadcast live on Youtube". ESPNcricinfo (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2023-05-03.
- ↑ December 2022, Cricket World Wednesday 21. "IPL valuation jumps 75% to USD 10.9 billion in 2022". Cricket World. Retrieved 2023-05-03.
{{cite web}}: CS1 maint: numeric names: authors list (link) - ↑ Livemint (2022-05-29). "IPL final 2022: Prize money and all other awards. All you need to know". mint (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2023-05-03.
- ↑ "'Franchises don't want to risk Pakistan players' security in IPL'". The Economic Times. 2014-12-24. ISSN 0013-0389. Retrieved 2023-05-03.
- ↑ "IPL slaps one-year ban on Ravindra Jadeja". Hindustan Times (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 2010-02-13. Retrieved 2023-05-03.
- ↑ "BCCI bans five cricketers for spot-fixing in Indian Premier League". India Today (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2023-05-03.
ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ
[ਸੋਧੋ]- ਅਧਿਕਾਰਿਤ ਵੈੱਬਸਾਈਟ
- Tournament home on ESPNcricinfo
Indian Premier League ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਮੀਡੀਆ ਵਿਕੀਮੀਡੀਆ ਕਾਮਨਜ਼ ਉੱਤੇ ਹੈ
| ਸੀਜ਼ਨ | |
|---|---|
| ਫਾਈਨਲ | |
| ਭਾਗ ਲੈਣ ਵਾਲੀਆਂ ਟੀਮਾਂ | |
| ਭੰਗ ਕੀਤੀਆਂ ਟੀਮਾਂ | |
| ਘਰੇਲੂ ਮੈਦਾਨ |
|
| ਸਬੰਧਤ ਵਿਸ਼ੇ | |
