ਬੰਗਾਲੀ ਭਾਸ਼ਾ

**ਬੰਗਾਲੀ**
ਬੰਗਾਲੀ
বাংলা ਬਾਙਲਾ
	ਸ਼ਬਦ "ਬਾਙਲਾ" ਬੰਗਾਲੀ ਲਿਪੀ ਵਿੱਚ
ਜੱਦੀ ਬੁਲਾਰੇ	ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼, ਭਾਰਤ (ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ); ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭਾਈਚਾਰੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜਸ਼ਾਹੀ, ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ, ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ, ਮਲੇਸ਼ੀਆ, ਸਿਏਰਾ ਲਿਓਨ, ਸਿੰਗਾਪੁਰ, ਸੰਯੁਕਤ ਅਰਬ ਅਮੀਰਾਤ, ਆਸਟਰੇਲੀਆ, ਮਿਆਂਮਾਰ, ਕੈਨੇਡਾ ਵਿੱਚ
Native speakers	20.5 ਕਰੋੜ
ਭਾਸ਼ਾਈ ਪਰਿਵਾਰ	ਹਿੰਦ-ਯੂਰਪੀ ਹਿੰਦ-ਇਰਾਨੀ ਹਿੰਦ-ਆਰੀਆ ਪੂਰਬੀ ਹਿੰਦ-ਆਰੀਆ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਅਸਮੀਆ-ਬਾਂਗਲਾ 'ਬੰਗਾਲੀ'; ; ; ; ;
ਲਿਖਤੀ ਪ੍ਰਬੰਧ	ਬੰਗਾਲੀ ਲਿਪੀ
ਅਧਿਕਾਰਤ ਸਥਿਤੀ
ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰੀ ਭਾਸ਼ਾ	ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼,; ਭਾਰਤ (ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ, ਤ੍ਰਿਪੁਰਾ ਅਤੇ ਬਰਾਕ ਘਾਟੀ) (ਦੱਖਣੀ ਅਸਾਮ ਦੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ- ਕਾਸ਼ੜ, ਕਰਿਮਗੰਜ਼ ਅਤੇ ਹਲਾਕਾਂਡੀ)
ਰੈਗੂਲੇਟਰ	ਬੰਗਲਾ ਅਕਾਦਮੀ (ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼); ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਬੰਗਲਾ ਅਕਾਦਮੀ (ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ)
ਭਾਸ਼ਾ ਦਾ ਕੋਡ
ਆਈ.ਐਸ.ਓ 639-1	bn
ਆਈ.ਐਸ.ਓ 639-2	ben
ਆਈ.ਐਸ.ਓ 639-3	ben
ਭਾਸ਼ਾਈਗੋਲਾ	59-AAF-u (including Sylheti etc), 30 varieties: 59-AAF-ua...59-AAF-uk
	ਬੰਗਾਲੀ ਬੋਲਣ ਵਾਲਾ ਖੇਤਰ

ਬੰਗਾਲੀ ਭਾਸ਼ਾ ਜਾਂ ਬਾਂਗਲਾ ਭਾਸ਼ਾ (বাংলা ਬਾਙਲਾ [ˈbaŋla] ( ਸੁਣੋ)) ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਅਤੇ ਉੱਤਰ -ਪੂਰਬੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਤ੍ਰਿਪੁਰਾ ਅਤੇ ਅਸਮ ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਕੁਝ ਪ੍ਰਾਂਤਾਂ ਵਿੱਚ ਬੋਲੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਭਾਸ਼ਾ ਹੈ। ਭਾਸ਼ਾਈ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਵਿੱਚ ਇਹ ਹਿੰਦ-ਯੂਰਪੀ ਭਾਸ਼ਾ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਮੈਂਬਰ ਹੈ। ਇਸ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਪੰਜਾਬੀ, ਹਿੰਦੀ, ਨੇਪਾਲੀ, ਗੁਜਰਾਤੀ, ਅਸਮੀਆ, ਉੜੀਆ, ਮੈਥਲੀ ਆਦਿ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਹਨ। ਬਾਂਗਲਾ ਬੋਲਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਲਗਭਗ 23 ਕਰੋੜ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਸੰਸਾਰ ਦੀ ਛੇਵੀਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਭਾਸ਼ਾ ਹੈ।^[2]^[3] ਇਸ ਨੂੰ ਬੋਲਣ ਵਾਲੇ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਇਲਾਵਾ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਫੈਲੇ ਹਨ।

ਇਤਿਹਾਸ

ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਪ੍ਰਾਦੇਸ਼ਿਕ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੀ ਬੰਗਾਲੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦਾ ਵੀ ਉਤਪੱਤੀ ਕਾਲ ਸੰਨ 1000-1200 ਈ ਦੇ ਨੇੜੇ-ਤੇੜੇ ਮਗਧੀ ਪ੍ਰਾਕ੍ਰਿਤ ਅਤੇ ਪਾਲੀ ਤੋਂ ਹੋਇਆਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਖ਼ੁਦ ਵੈਦਿਕ ਅਤੇ ਕਲਾਸੀਕਲ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਤੋਂ ਵਿਕਸਿਤ ਹੋਈਆਂ ਸਨ।^[4] ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਬੋਲੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਮੁੱਢਲੀਆਂ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਅਤੇ ਗੌਤਮ ਬੁੱਧ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਮਗਧੀ ਪ੍ਰਾਕ੍ਰਿਤ ਜਾਂ ਅਰਧ-ਮਗਧੀ ਵਿੱਚ ਵਿਕਸਿਤ ਹੋਈ।^[5]^[6] ਸੰਨ 1000 ਦੇ ਕਰੀਬ ਅਰਧ-ਮਗਧੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਫਿਰ ਅਪਭ੍ਰੰਸ਼ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਹੋ ਗਈਆਂ।^[7] ਪੂਰਬੀ ਉਪ-ਮਹਾਂਦੀਪ ਦੀਆਂ ਪੂਰਬੀ ਅਪਭ੍ਰੰਸ਼ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਆਖ਼ਿਰ ਤਿੰਨ ਸਮੂਹਾਂ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਹੋ ਗਈਆਂ; ਬੰਗਾਲੀ-ਅਸਾਮੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ, ਬਿਹਾਰੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਅਤੇ ਉੜੀਆ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ।

ਸਾਹਿਤ

ਬਾਂਗਲਾ ਸਾਹਿਤ ਅਤਿਅੰਤ ਬਖ਼ਤਾਵਰ ਹੈ। ਬਾਂਗਲਾ ਸਾਹਿਤ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਈ ਵੇਖੋ: ਬੰਗਾਲੀ ਸਾਹਿਤ।

ਹਵਾਲਾ

↑ Nationalencyklopedin "Världens 100 största språk 2010" The World's 100 Largest Languages in 2010
↑ "Statistical Summaries". Ethnologue. 2005. Retrieved 2007-03-03. {{cite web}}: Unknown parameter |rank= ignored (help)
↑ "Languages spoken by more than 10 million people". Languages spoken by more than 10 million people. Encarta Encyclopedia. 2007. http://encarta.msn.com/media_701500404/Languages_Spoken_by_More_Than_10_Million_People.html. Retrieved 2007-03-03. Archived 2007-12-03 at the Wayback Machine. "ਪੁਰਾਲੇਖ ਕੀਤੀ ਕਾਪੀ". Archived from the original on 2007-12-03. Retrieved 2013-02-24.
↑ Oberlies, Thomas Pali: A Grammar of the Language of the Theravāda Tipiṭaka, Walter de Gruyter, 2001.
↑ Shah 1998, p. 11
↑ Keith 1998, p. 187
↑ (Bhattacharya 2000)

[NE-1] Nationalencyklopedin "Världens 100 största språk 2010" The World's 100 Largest Languages in 2010

[eth-2] "Statistical Summaries". Ethnologue. 2005. Retrieved 2007-03-03. {{cite web}}: Unknown parameter |rank= ignored (help)

[encarta-3] "Languages spoken by more than 10 million people". Languages spoken by more than 10 million people. Encarta Encyclopedia. 2007. http://encarta.msn.com/media_701500404/Languages_Spoken_by_More_Than_10_Million_People.html. Retrieved 2007-03-03. Archived 2007-12-03 at the Wayback Machine. "ਪੁਰਾਲੇਖ ਕੀਤੀ ਕਾਪੀ". Archived from the original on 2007-12-03. Retrieved 2013-02-24.

[4] Oberlies, Thomas Pali: A Grammar of the Language of the Theravāda Tipiṭaka, Walter de Gruyter, 2001.

[jain-5] Shah 1998, p. 11

[keith-6] Keith 1998, p. 187

[tb-7] (Bhattacharya 2000)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

v t e ਭਾਰਤੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ
ਭਾਰਤੀ ਦਫਤਰੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ	• ਹਿੰਦੀ • ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ
ਖੇਤਰੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ	• ਆਸਾਮੀ • ਬੰਗਾਲੀ • ਬੋਡੋ • ਡੋਗਰੀ • ਗੁਜਰਾਤੀ • ਹਿੰਦੀ • ਕੰਨੜ • ਕਸ਼ਮੀਰੀ • ਕੌਨਕਣੀ • ਮਲਿਆਲਮ • ਮਣੀਪੁਰੀ • ਮਰਾਠੀ • ਮੈਥਲੀ • ਨੇਪਾਲੀ • ਉੜੀਆ • ਪੰਜਾਬੀ • ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ • ਸੰਥਾਲੀ • ਸਿੰਧੀ • ਤੇਲਗੂ • ਤਾਮਿਲ • ਉਰਦੂ
ਰਾਜ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ	• ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹੀ • ਗਾਰੋ • ਖਾਸੀ • ਕੋਕਬੋਰੋਕ • ਮਿਜ਼ੋ • ਰਾਜਸਥਾਨੀ
ਹੋਰ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ	• ਦਾਰਦਿਕ • ਈਰਾਨੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ • ਕਾਰੇਨ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ