ਗੋਰੀ ਹੱਬਾ
| ਗੋਰੀ ਹੱਬਾ | |
|---|---|
| ਵੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ | ਗੌਰੀ ਉਤਸਵ |
| ਮਨਾਉਣ ਵਾਲੇ | ਹਿੰਦੂ |
| ਕਿਸਮ | ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ, ਮੌਸਮੀ, ਧਾਰਮਿਕ |
| ਸ਼ੁਰੂਆਤ | ਭਾਦਰਪਦ ਸ਼ੁਕਲ ਸੰਧੀ |
| ਮਿਤੀ | ਵਾਰਿਸ ਪ੍ਰਤੀ ਹਿੰਦੂ ਲੂਨੀਸੋਲਰ ਕੈਲੰਡਰ |
| ਬਾਰੰਬਾਰਤਾ | ਸਾਲਾਨਾ |
|
| ਇਤਿਹਾਸ · ਦੇਵੀ-ਦੇਵਤੇ |
| ਸੰਪ੍ਰਦਾਏ · ਆਗਮ |
| ਯਕੀਨ ਅਤੇ ਫ਼ਲਸਫ਼ਾ |
|---|
| ਦੁਬਾਰਾ ਜਨਮ · ਮੁਕਤੀ |
| ਕਰਮ · ਪੂਜਾ · ਮਾਇਆ |
| ਦਰਸ਼ਨ · ਧਰਮ |
| ਵੇਦਾਂਤ ·ਯੋਗ |
| ਸ਼ਾਕਾਹਾਰ · ਆਯੁਰਵੇਦ |
| ਯੱਗ · ਸੰਸਕਾਰ |
| ਭਗਤੀ {{ਹਿੰਦੂ ਫ਼ਲਸਫ਼ਾ}} |
| ਗ੍ਰੰਥ |
| ਵੇਦ ਸੰਹਿਤਾ · ਵੇਦਾਂਗ |
| ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਗ੍ਰੰਥ · ਜੰਗਲੀ |
| ਉਪਨਿਸ਼ਦ · ਭਗਵਦ ਗੀਤਾ |
| ਰਾਮਾਇਣ · ਮਹਾਂਭਾਰਤ |
| ਨਿਯਮ · ਪੁਰਾਣ |
| ਸ਼ਿਕਸ਼ਾਪਤਰੀ · ਵਚਨਾਮ੍ਰਤ |
| ਸੰਬੰਧਿਤ ਵਿਸ਼ੇ |
| ਦੈਵੀ ਧਰਮ · |
| ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ |
| ਗੁਰੂ ਅਤੇ ਸੰਤ · ਮੰਦਿਰ ਦੇਵਸਥਾਨ |
| ਯੱਗ · ਮੰਤਰ |
| ਸ਼ਬਦਕੋਸ਼ · ਤਿਓਹਾਰ |
| ਵਿਗ੍ਰਹ |
| ਫਾਟਕ:ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ |
|
|
| ਹਿੰਦੂ ਤੱਕੜੀ ਢਾਂਚਾ |
ਗੋਰੀ ਹੱਬਾ ਇੱਕ ਹਿੰਦੂ ਤਿਉਹਾਰ ਹੈ ਜੋ ਕਰਨਾਟਕ ਵਿੱਚ ਗਣੇਸ਼ ਚਤੁਰਥੀ ਤੋਂ ਇੱਕ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਦੇਵੀ ਗੋਰੀ ਜਾਂ ਗੌਰੀ (ਜਿਸ ਨੂੰ ਪਾਰਵਤੀ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) ਦਾ ਜਸ਼ਨ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਗਣੇਸ਼ ਦੀ ਮਾਂ ਵਜੋਂ ਪੂਜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਿਆਹੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਦੁਆਰਾ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਰਨਾਟਕ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਤਿਉਹਾਰ ਹੈ।[1] ਇਸ ਨੂੰ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਬਿਹਾਰ, ਝਾਰਖੰਡ, ਰਾਜਸਥਾਨ, ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ, ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਅਤੇ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤੀ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਹਰਤਾਲਿਕਾ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਗੋਰੀ, ਗਣੇਸ਼ ਦੀ ਮਾਂ ਅਤੇ ਸ਼ਿਵ ਦੀ ਪਤਨੀ, ਪੂਰੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਭਗਤਾਂ ਨੂੰ ਹਿੰਮਤ ਅਤੇ ਸ਼ਕਤੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਗਤਾ ਲਈ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਹਿੰਦੂ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਗੋਵਰੀ ਆਦਿ ਸ਼ਕਤੀ ਮਹਾਮਾਇਆ ਦਾ ਅਵਤਾਰ ਹੈ। ਉਹ ਸ਼ਿਵ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਹੈ। ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਥੜੀਗੇ, ਜਾਂ ਭਾਦੜ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਤੀਜੇ ਦਿਨ, ਗੋੜੀ ਘਰ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕੋਈ ਵੀ ਵਿਆਹੀ ਔਰਤ ਆਪਣੇ ਮਾਪਿਆਂ ਦੇ ਘਰ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਗਣੇਸ਼, ਉਸ ਦਾ ਪੁੱਤਰ, ਉਸ ਨੂੰ ਕੈਲਾਸ਼ ਵਾਪਸ ਲੈ ਕੇ ਆਉਂਦਾ ਹੈ।
ਦੇਵੀ ਨੂੰ ਖੁਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਇਸ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਸਵਰਨ ਗੋਵਰੀ ਵ੍ਰਥਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।[2]
ਸਵਰਨ ਗੋਵਰੀ ਵ੍ਰਥਾ ਰੀਤੀ[ਸੋਧੋ]
ਇਸ ਦਿਨ ਵਿਆਹੁਤਾ ਔਰਤਾਂ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨਵੇਂ ਜਾਂ ਚੁਸਤ ਕੱਪੜੇ ਪਹਿਨਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀਆਂ ਲੜਕੀਆਂ ਨੂੰ ਸਜਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਫਿਰ ਉਹ ਜਲਗੌਰੀ ਜਾਂ ਅਰਸ਼ੀਨਾਦਗੌਰੀ ( ਹਲਦੀ ਦੀ ਬਣੀ ਗੋਰੀ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਕਾਤਮਕ ਮੂਰਤੀ ) ਦਾ 'ਸਥਾਪਨ' ਕਰਦੇ ਹਨ। ਗੋਰੀ ਦੀਆਂ ਪੇਂਟ ਕੀਤੀਆਂ ਅਤੇ ਸਜਾਈਆਂ ਮਿੱਟੀ ਦੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਸਥਾਨਕ ਬਾਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਖਰੀਦੀਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
ਇੱਕ ਮੰਤਪਾ, ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੇਲੇ ਦੇ ਤਣੇ ਅਤੇ ਅੰਬ ਦੇ ਪੱਤਿਆਂ ਨਾਲ ਸਜਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਮੂਰਤੀ ਦੇ ਦੁਆਲੇ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਗੋਰੀ ਨੂੰ ਹਾਰਾਂ ਨਾਲ ਸਜਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਕਪਾਹ ਦੀ ਸਜਾਵਟ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਗੌਰੀ ਦੇ ਆਸ਼ੀਰਵਾਦ ਅਤੇ ਵਰਠ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ, ਆਪਣੇ ਸੱਜੇ ਗੁੱਟ ਨਾਲ 'ਗੌਰੀਦਾਰਾ' (ਸੋਲਾਂ ਗੰਢਾਂ ਵਾਲਾ ਪਵਿੱਤਰ ਧਾਗਾ) ਬੰਨ੍ਹਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਧਾਰਮਿਕ ਅਭਿਆਸ ਦੌਰਾਨ ਸੋਲਾਂ ਗੰਢਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹਰੇਕ ਦੀ ਮੰਤਰਾਂ ਨਾਲ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।[3][4]
ਤਿਉਹਾਰ ਦੌਰਾਨ ਬਾਗੀਨਾ ਦੀ ਭੇਟ ਚੜ੍ਹਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਵਰਠ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਪੰਜ ਬਾਗੀਆਂ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਹਰ ਬਾਗੀਨੇ ਵਿੱਚ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਰਸ਼ੀਨਾ (ਹਲਦੀ), ਕੁਮਕੁਮ, ਕਾਲੀਆਂ ਚੂੜੀਆਂ, ਕਾਲੇ ਮਣਕੇ (ਮੰਗਲਸੂਤਰ ਵਿੱਚ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ), ਇੱਕ ਕੰਘੀ, ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਸ਼ੀਸ਼ਾ, ਬਾਲੇ ਬਿਚੋਲੇ, ਨਾਰੀਅਲ, ਬਲਾਊਜ਼ ਪੀਸ, ਧਨੀਆ (ਅਨਾਜ), ਚਾਵਲ, ਤੂਰ ਦੀ ਦਾਲ ਦਾ ਇੱਕ ਪੈਕੇਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।, ਹਰੀ ਦਾਲ, ਕਣਕ ਜਾਂ ਰਵਾ ਅਤੇ ਗੁੜ ਨੂੰ ਇੱਕ ਘਣ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕੱਟੋ। ਬਾਗੀਨਾ ਨੂੰ ਇੱਕ ਰਵਾਇਤੀ ਮੋਰਾ (ਹਲਦੀ ਨਾਲ ਪੇਂਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ) ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਇੱਕ ਬਾਗ ਗੋਵਰੀ ਨੂੰ ਚੜ੍ਹਾ ਕੇ ਪਾਸੇ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬਾਕੀ ਗੋਰੀ ਬਾਗਾਂ ਵਿਆਹੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।[5][6]
ਗੌਰੀ ਹਬਦਾ ਮੰਗਲਾਦ੍ਰਵਿਆ[ਸੋਧੋ]
ਇਸ ਤਿਉਹਾਰ ਦੀ ਇਕ ਹੋਰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਵਿਆਹੁਤਾ ਔਰਤ ਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਅਤੇ ਭਰਾ (ਤਵਾਰੁ ਮਾਨਿਆਵਰੂ) ਪੂਜਾ[7] (ਮੰਗਲਾਦ੍ਰਵਯ) ਲਈ ਲੋੜੀਂਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਵਸਤੂਆਂ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀਆਂ ਵਿਆਹੀਆਂ ਧੀਆਂ ਨੂੰ ਭੇਜਦੇ ਹਨ। ਕੁਝ ਮੰਗਲਦ੍ਰਵਯ ਦੇ ਬਦਲ ਵਜੋਂ ਪੈਸੇ ਭੇਜਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਚੰਗਾ ਅਭਿਆਸ ਅਟੱਲ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਨੇੜੇ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਨਵ-ਵਿਆਹੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਵਿਆਹੀਆਂ ਔਰਤਾਂ (ਸੁਮੰਗਲੀਆਂ) ਨੂੰ ਸੋਲ੍ਹਾਂ ਜੋੜੇ (ਜੋਥੇ) ਬਾਗੀਨਾ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਆਸ਼ੀਰਵਾਦ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇੱਕ ਬਾਗੀਨਾ ਦੇਵੀ ਗੋਰੀ (ਗੌਰਮਾ) ਲਈ ਰੱਖੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਤਿਉਹਾਰ ਦੀ ਦਾਅਵਤ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਭੋਜਨ ਪਦਾਰਥ " ਬੇਲੇ ਹੋਲੀਗੇ" / "ਕਾਏ-ਹੋਲੀਗੇ ", " ਹੁੱਗੀ " / " ਚਿਤਰੰਨਾ " ਅਤੇ " ਬਾਜੀ " ਹਨ।
ਫੋਟੋਆਂ[ਸੋਧੋ]
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ Hamilton, Francis formerly Buchanan (1807). "A" Journey from Madras Through the Countries of Mysore, Canara and Malabar ... in the Dominions of the Rajah of Mysore and the Countries Acquired by the East-India-Company: Volume 4. Cadell & Davies. p. 94.
- ↑ http://www.mantraaonline.com/wp-content/uploads/Puja/Gowri/Gowrieng.pdf Page 15 Puja Text – Sri S.A.Bhandarkar Transliterated by Sowmya Ramkumar
- ↑ Ome, Hari; HariOme (2016-08-04). "How to observe Swarna Gowri Vratha? • Hari Ome". Hari Ome (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2019-08-29.
- ↑ Sri Swarnagowri Vrata | Pooja Vidhana in kannada by VEDA BRAHMA SHRI GANAPATHI SHASTRYGALU (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ), retrieved 2019-08-29
- ↑ http://www.mantraaonline.com/wp-content/uploads/Puja/Gowri/Gowrieng.pdf Page 15 Puja Text – Sri S.A.Bhandarkar Transliterated by Sowmya Ramkumar
- ↑ Blog, Bangalore Press (2013-09-06). "Celebrate with Bangalore Press: How to observe Swarna Gowri Vratha?". Celebrate with Bangalore Press. Retrieved 2019-08-29.
- ↑ "Hindu Temple of Central Illinois - 2005 Prana Prathista and Kumbhabhishekam". hinduheritage.wildapricot.org. Retrieved 2019-08-29.