ਸਮੱਗਰੀ 'ਤੇ ਜਾਓ

ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਦਾ ਮਸ਼ਹੂਰ ਸੰਗੀਤ

ਜੋੜ ਸੋਧੋ
ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਆਜ਼ਾਦ ਵਿਸ਼ਵਕੋਸ਼ ਤੋਂ

ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸੰਗੀਤ ਜਾਂ ਇਹ ਕਹ ਲੋ ਕਿ ਪਾਕ-ਪੌਪ ਸੰਗੀਤ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਸੰਗੀਤ ਦੇ ਰੂਪਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਪੌਪ ਰਵਾਇਤੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਸੰਗੀਤ ਅਤੇ ਜੈਜ਼, ਰੌਕ ਐਂਡ ਰੋਲ, ਹਿੱਪ ਹੌਪ ਅਤੇ ਡਿਸਕੋ ਦੇ ਪੱਛਮੀ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਦਾ ਮਿਸ਼ਰਣ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਰਦੂ ਸਮੇਤ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਗੀਤ ਗਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਸੰਗੀਤ ਦੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਇੱਕ ਸਿੰਗਲ ਦੀ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਵਿਕਰੀ, ਇਸਦੇ ਸੰਗੀਤ ਵੀਡੀਓ ਦੇ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਜਾਂ ਗਾਇਕ ਦੀ ਐਲਬਮ ਚਾਰਟ ਸਥਿਤੀਆਂ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੈ। ਨਾ ਕੇਵਲ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਸਗੋਂ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਵੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਪੌਪ ਸੰਗੀਤ ਨੇ ਗੁਆਂਢੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਇੱਕ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਅਨੁਸਰਣ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਡਾਇਸਪੋਰਾ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸੁਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਮੱਧ ਪੂਰਬ, ਯੂਰਪ ਅਤੇ ਉੱਤਰੀ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ।

ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਪੌਪ ਸੰਗੀਤ ਨੂੰ 1966 ਵਿੱਚ ਅਹਿਮਦ ਰੁਸ਼ਦੀ ਦੇ ਗੀਤ " ਕੋ ਕੋ ਕੋਰੀਨਾ " ਨਾਲ ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆਈ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਇਸ ਵਿਧਾ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦੇਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ [1] ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਪੌਪ ਭਾਰਤੀ ਪੌਪ ਸੰਗੀਤ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਬਾਲੀਵੁੱਡ ਸੰਗੀਤ ਅਤੇ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ੀ ਰੌਕ ਨਾਲ ਨੇੜਿਓਂ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਪੌਪ ਸੰਗੀਤ ਦੀਆਂ ਉਪ ਸ਼ੈਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕੱਵਾਲੀ ( ਸੂਫ਼ੀ ਸੰਗੀਤ ਦਾ ਇੱਕ ਰੂਪ), ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਰੌਕ ( ਸੂਫ਼ੀ ਰੌਕ ਸਮੇਤ), ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਹਿੱਪ ਹੌਪ, ਅਤੇ ਡਿਸਕੋ ( ਬਾਲੀਵੁੱਡ ਡਿਸਕੋ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ) ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।

ਰੁਨਾ ਲੈਲਾ ਅਤੇ ਆਲਮਗੀਰ ਵਰਗੇ ਦਿੱਗਜਾਂ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਪੌਪ ਉਦਯੋਗ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਜਦੋਂ ਕਿ ਪੰਦਰਾਂ ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਨਾਜ਼ੀਆ ਨੇ ਆਪਣੇ ਭਰਾ ਜ਼ੋਹੈਬ ਹਸਨ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਯਤਨਾਂ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਪੂਰੇ ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਸਨਸਨੀ ਫੈਲਾ ਦਿੱਤੀ ਜਿਸ ਨਾਲ ਪੌਪ ਸੰਗੀਤ ਨੇ ਜਨਮ ਲਿਆ। [2] [3] ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਹੋਰ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਪੌਪ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਅਬਰਾਰ-ਉਲ-ਹੱਕ, ਫਖਰੇ ਆਲਮ, ਸਟ੍ਰਿੰਗਸ, ਆਮਿਰ ਜ਼ਾਕੀ, ਆਵਾਜ਼, ਆਮਿਰ ਸਲੀਮ, ਹਾਰੂਨ, ਫਖ਼ਿਰ ਮਹਿਮੂਦ, ਅਤੇ ਹਦੀਕਾ ਕੀਆਨੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਪੌਪ ਸੰਗੀਤ 'ਤੇ ਕੱਵਾਲੀ ਗਾਇਕ ਨੁਸਰਤ ਫਤਿਹ ਅਲੀ ਖਾਨ ਦਾ ਵੀ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਪ੍ਰਭਾਵ ਸੀ।

ਰੁਸ਼ਦੀ ਦੇ ਪੌਪ ਹਿੱਟ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਹਸਨ ਭੈਣ-ਭਰਾਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਗਾਏ ਗਏ ਗੀਤਾਂ ਤੱਕ, ਜੂਨੂਨ, ਵਾਇਟਲ ਸਾਈਨਸ, ਜਲ ਅਤੇ ਸਟ੍ਰਿੰਗਸ ਸਮੇਤ ਬੈਂਡਾਂ ਤੱਕ, ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਪੌਪ ਉਦਯੋਗ ਪੂਰੇ ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਨਿਰੰਤਰ ਫੈਲ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਅੱਜ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਗੁਆਂਢੀ ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸ਼ੈਲੀ ਹੈ। [4] ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਪੌਪ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਗਾਏ ਗੀਤ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਬਾਲੀਵੁੱਡ ਫਿਲਮਾਂ ਦੇ ਸਾਉਂਡਟਰੈਕ 'ਤੇ ਇੱਕ ਨਿਯਮਤ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਹਨ। [5]

ਇਸ ਵਿਧਾ ਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਹੀ ਮੁੱਖ ਧਾਰਾ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਵਿੱਚ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਪਰ ਬਦਲਦੀਆਂ ਸਰਕਾਰਾਂ, ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਰੂੜ੍ਹੀਵਾਦ, ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਅਤੇ ਗੁਆਂਢੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਸਖ਼ਤ ਮੁਕਾਬਲੇ ਦੇ ਰੂਪ ਕਾਰਣ ਇਸ ਵਿੱਚ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਆਈਆਂ ਹਨ । [1] ਫਿਰ ਵੀ, ਪੌਪ ਸੰਗੀਤ ਵਧਿਆ ਅਤੇ ਨਿਰੰਤਰ ਵਿਕਾਸ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਬਚਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਸੀ ਜਦੋਂ ਤੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਪੌਪ ਸੰਗੀਤ ਵਜੂਦ'ਚ ਆਇਆ ਹੈ ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਹੀ ਪੂਰੇ ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆ [4] ਅਤੇ ਬਾਕੀ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ।

1960-1980: ਪਲੇਬੈਕ ਗਾਇਕੀ ਦਾ ਉਭਾਰ ਅਤੇ ਪਤਨ

[ਸੋਧੋ]

ਸਟੇਜ ਦਾ ਮਾਸਟਰ, ਪੌਪ ਦਾ ਪਿਤਾ: ਅਹਿਮਦ ਰੁਸ਼ਦੀ

[ਸੋਧੋ]
Rushdi during a live performance

1947 ਵਿੱਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਨਵੇਂ ਬਣੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਮਨੋਰੰਜਨ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਰੂਪ ਫਿਲਮ ਦਾ ਮਾਧਿਅਮ ਸੀ। ਦੇਸ਼ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕੋਨਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਲਾਹੌਰ, ਕਰਾਚੀ ਅਤੇ ਪੂਰਬੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਢਾਕਾ ਵਿੱਚ ਸਿਨੇਮਾ ਘਰ ਉੱਗ ਪਏ ਅਤੇ ਪਲੇਬੈਕ ਗਾਇਕੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੋ ਗਈ। ਉਹ ਲੋਕ ਜੋ ਇਸ ਵਿਧਾ ਵਿੱਚ ਜਾਣ ਦਾ ਰੁਝਾਨ ਰੱਖਦੇ ਸਨ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਸੰਗੀਤ ਵਿੱਚ ਤਾਲੀਮ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਸਤਾਦ ਦੁਆਰਾ ਤਾਲੀਮ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ ਜੋ ਇਸਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰੂਪਾਂ ਅਤੇ ਸ਼ੈਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਮੁਹਾਰਤ ਰੱਖਦੇ ਸਨ। 1966 ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਪ੍ਰਤਿਭਾਸ਼ਾਲੀ ਨੌਜਵਾਨ ਪਲੇਬੈਕ ਗਾਇਕ ਅਹਿਮਦ ਰੁਸ਼ਦੀ (ਹੁਣ ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆ ਦੇ ਮਹਾਨ ਗਾਇਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) ਨੇ ਅਰਮਾਨ ਫਿਲਮ ਲਈ ਪਹਿਲਾ ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆਈ ਪੌਪ ਗੀਤ " ਕੋ-ਕੋ-ਕੋਰੀਨਾ " ਗਾਇਆ। ਸੋਹੇਲ ਰਾਣਾ ਦੁਆਰਾ ਰਚਿਆ ਗਿਆ, ਇਹ ਗੀਤ 60 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਬਬਲਗਮ ਪੌਪ, ਰਾਕ ਐਂਡ ਰੋਲ ਟਵਿਸਟ ਸੰਗੀਤ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਫਿਲਮ ਸੰਗੀਤ ਦਾ ਸੁਮੇਲ ਸੀ। ਇਸ ਸ਼ੈਲੀ ਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ' ਫਿਲਮੀ ਪੌਪ ' ਕਿਹਾ ਗਿਆ। [1] ਰੂਨਾ ਲੈਲਾ ਨਾਲ ਜੋੜੀ ਬਣਾਈ ਗਈ, ਗਾਇਕ ਨੂੰ ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਪੌਪ ਸੰਗੀਤ, ਜਿਆਦਾਤਰ ਹਿਪ ਹੌਪ ਅਤੇ ਡਿਸਕੋ ਦਾ ਮੋਹਰੀ ਪਿਤਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਰੁਸ਼ਦੀ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਜੈਜ਼ ਵਿੱਚ ਮੁਹਾਰਤ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਈਸਾਈ ਬੈਂਡ ਨੇ ਕਰਾਚੀ, ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਅਤੇ ਲਾਹੌਰ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਨਾਈਟ ਕਲੱਬਾਂ ਅਤੇ ਹੋਟਲ ਲਾਬੀਆਂ [1] ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਉਹ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜਾਂ ਤਾਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਅਮਰੀਕੀ ਜੈਜ਼ ਹਿੱਟ ਗੀਤ ਗਾਉਂਦੇ ਸਨ ਜਾਂ ਰੁਸ਼ਦੀ ਦੇ ਗੀਤਾਂ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਰੁਸ਼ਦੀ ਨੇ ਲੈਲਾ ਦੇ ਨਾਲ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਲੜਾਈ ਲਈ ਪਲੇਬੈਕ ਹਿੱਟ ਗਾਏ ਜਦੋਂ ਪੂਰਬੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸੁਤੰਤਰ ਰਾਜ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਲੈਲਾ, ਬੰਗਾਲੀ ਹੋਣ ਕਰਕੇ, ਨਵੇਂ ਬਣੇ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਲਈ ਰਵਾਨਾ ਹੋਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ। [1]

1980 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਸਿਨੇਮਾ ਦੀ ਤਰੱਕੀ ਨੱਕੋ-ਨੱਕ ਡੁਬਦੇ ਦੇਖੀ ਗਈ ਕਿਉਂਕਿ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਸਰਕਾਰੀ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਉਥਲ-ਪੁਥਲ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਸਿਨੇਮਾ ਘਰਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਘਟਦੀ ਗਈ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਸਿਨੇਮਾ ਦੇਖਣ ਨਾਲੋਂ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੱਤੀ। [6]

ਨਵਾਂ ਯੁੱਗ ਅਤੇ ਪੁਨਰ-ਸੁਰਜੀਤੀ: ਕਿੰਗ ਆਫ਼ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਪੌਪ ਆਲਮਗੀਰ 1972

[ਸੋਧੋ]

ਜਿੱਥੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਸਿਨੇਮਾ ਘਟ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਗੁਆਂਢੀ ਦੇਸ਼ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਫਿਲਮ ਸਮੱਗਰੀ ਅਤੇ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਿੱਚ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਆ ਰਹੀ ਸੀ। ਲੋਕ ਭਾਰਤੀ ਪਲੇਬੈਕ ਹਮਰੁਤਬਾ ਦੀ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਕਰਨ ਲੱਗੇ। ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਅਜਿਹਾ ਲੱਗਦਾ ਸੀ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਸੰਗੀਤ ਦੇ ਇਸ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਤੋਂ ਬਚਣ ਦੀ ਕੋਈ ਉਮੀਦ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਤਾਂ ਅਨਵਰ ਮਕਸੂਦ ਅਤੇ ਸ਼ੋਏਬ ਮਨਸੂਰ ਨੇ 1985 ਵਿੱਚ ਨੇਰੀਸਾ, ਬੀਨਾ ਅਤੇ ਸ਼ਬਾਨਾ ਬੈਂਜਾਮਿਨ (ਸਮੂਹਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬੈਂਜਾਮਿਨ ਸਿਸਟਰਜ਼ ਵਜੋਂ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ) ਦੇ ਕਰੀਅਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ। ਭੈਣਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸੁਰੀਲੇ ਸੁਹਜ ਅਤੇ ਟੈਬਲੋਇਡਜ਼ ਨਾਲ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਸਕ੍ਰੀਨਾਂ ਨੂੰ ਭਰ ਦਿੱਤਾ, ਇਸ ਨੂੰ ਬੈਂਜਾਮਿਨ ਸਿਸਟਰਜ਼ ਫੇਨੋਮਿਨਾ ਕਹਿਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। [7]

ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਬੰਗਾਲੀ ਗਾਇਕ ਆਲਮਗੀਰ ਆਇਆ। ਆਪਣੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦੇ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਵਾਂਗ, ਆਲਮਗੀਰ ਨੂੰ ਏਬੀਬੀਏ ਅਤੇ ਬੋਨੀ ਐਮ ਵਰਗੇ ਬੈਂਡਾਂ ਦੁਆਰਾ ਗੀਤ ਸੁਣ ਕੇ ਵੱਡਾ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਉਰਦੂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਨਵੇਂ ਵੇਵ ਗੀਤਾਂ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਕੀਤੀ । 1973 ਵਿੱਚ, ਡਿਸਕੋ ਅਤੇ ਫੰਕ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਕੇ, ਆਲਮਗੀਰ ਨੇ ਅਲਬੇਲਾ ਰਾਹੀ ਗਾਇਆ, ਇੱਕ ਉਰਦੂ ਗੀਤ ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਮਸ਼ਹੂਰ ਕਿਊਬਨ ਹਿੱਟ ਤੋਂ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਸਪੈਨਿਸ਼ ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਆਲਮਗੀਰ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਸੰਗੀਤ ਦਾ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਰੂਪ ਲਿਆਂਦਾ, ਜਿਸ ਨੇ ਆਧੁਨਿਕ ਪੱਛਮੀ ਸੰਗੀਤ ਦੀ ਰੰਗਤ ਨਾਲ ਕਲਾਸੀਕਲ ਰੂਪਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਾਇਆ। ਇੱਕ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਹਿੱਟ, ਉਹ ਆਪਣੇ ਸਮੇਂ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਸਫਲ ਗਾਇਕ ਅਤੇ ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਸਾਬਤ ਹੋਇਆ। ਆਲਮਗੀਰ ਦੇ ਨਾਲ, ਮੁਹੰਮਦ ਅਲੀ ਸ਼ੇਹਕੀ ਵੀ ਜੈਜ਼ ਅਤੇ ਰੌਕ ਵਰਗੇ ਮਾਧਿਅਮਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨੀ ਕਲਾਸੀਕਲ ਰੂਪਾਂ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਨਾਲ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ।

ਹਸਨ ਜਹਾਂਗੀਰ (اردو:حسن جہانگیر) ਇੱਕ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਪੌਪ ਗਾਇਕ ਹੈ। ਉਸਨੇ 80 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ "ਹਵਾ ਹਵਾ", "ਹਟੋ ਬਚਾਓ", ਅਤੇ "ਸ਼ਾਦੀ ਨਾ ਕਰਨਾ ਯਾਰਾਂ" ਵਰਗੇ ਇੱਕਲੇ ਹਿੱਟ ਦੇ ਕੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਉਸਨੇ 1982 ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਪਹਿਲਾ ਸਿੰਗਲ "ਇਮਰਾਨ ਖਾਨ ਇਜ਼ ਏ ਸੁਪਰਮੈਨ" ਰਿਲੀਜ਼ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਇੱਕ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਐਲਬਮ ਹਵਾ ਹਵਾ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦੀਆਂ ਲਗਭਗ 15 ਮਿਲੀਅਨ ਕਾਪੀਆਂ ਵਿਕੀਆਂ।

ਸੰਗੀਤ ਦੀ ਨਵੀਂ ਲਹਿਰ ਅਤੇ ਨਵੀਆਂ ਸ਼ੈਲੀਆਂ (1980-2000)

[ਸੋਧੋ]

ਡਿਸਕੋ-ਪੌਪ ਦੀ ਰਾਣੀ: ਨਾਜ਼ੀਆ ਹਸਨ

[ਸੋਧੋ]
ਨਾਜ਼ੀਆ ਹਸਨ ( ਲਗਭਗ 1994)

1980 ਵਿੱਚ, ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਕਿੰਗਡਮ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਪੰਦਰਾਂ ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਕੁੜੀ ਨਾਜ਼ੀਆ ਹਸਨ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਅਭਿਨੇਤਾ ਅਤੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਫਿਰੋਜ਼ ਖਾਨ ਨੇ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਸੰਗੀਤ ਨਿਰਮਾਤਾ, ਬਿੱਡੂ ਅਪੈਯਾ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਸੰਪਰਕ ਕੀਤਾ, ਜਿਸਨੇ ਉਸਨੂੰ " ਆਪ ਜੈਸਾ ਕੋਈ " ਗੀਤ ਗਾਉਣ ਲਈ ਕਿਹਾ। ਫਿਲਮ ਕੁਰਬਾਨੀ [8] ਉਸ ਨੂੰ ਇਸ ਗੀਤ ਦੀ ਗਾਉਣ ਦੀ ਨਾਸਿਕ ਗੁਣਵੱਤਾ ਲਈ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਗੀਤ ਯੂਕੇ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਉਪ-ਮਹਾਂਦੀਪ ਵਿੱਚ ਤੁਰੰਤ ਹਿੱਟ ਹੋ ਗਿਆ। ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਡਿਸਕੋ ਬੀਟਸ ਅਤੇ ਹਿੱਪ ਹੌਪ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ, ਨਾਜ਼ੀਆ ਨੇ ਆਪਣੇ ਭਰਾ ਜ਼ੋਹੈਬ ਹਸਨ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਲਗਾਤਾਰ ਹਿੱਟ ਫਿਲਮਾਂ ਬਣਾਈਆਂ। ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਗੀਤ ਡਿਸਕੋ ਦੀਵਾਨੇ ਅਤੇ ਤੇਰੇ ਕਦਮੋਂ ਕੋ ਪੂਰੇ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਇਸ ਹੱਦ ਤੱਕ ਰੌਲੇ-ਰੱਪੇ ਬਣ ਗਏ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਐਲਬਮ ਨੂੰ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਿਕਣ ਵਾਲੀ ਐਲਬਮ ਐਲਾਨਿਆ ਗਿਆ।

ਇਹ ਪ੍ਰਚਾਰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੇਰ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਚੱਲ ਸਕਿਆ ਕਿਉਂਕਿ ਮੁਹੰਮਦ ਜ਼ਿਆ-ਉਲ-ਹੱਕ ਦੇ ਸ਼ਾਸਨ ਦੌਰਾਨ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਇਸਲਾਮੀਕਰਨ ਕਰਨ ਲਈ ਸਖ਼ਤ ਫੈਸਲੇ ਆਏ। ਲਗਭਗ ਸਾਰੇ ਸੰਗੀਤ ਵੀਡੀਓਜ਼ ਨੂੰ ਸਥਾਨਕ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ 'ਤੇ ਪ੍ਰਸਾਰਿਤ ਕਰਨ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾਈ ਗਈ ਸੀ। [8] ਧਾਰਮਿਕ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨੇ ਦੋ ਹਸਨ ਭੈਣ-ਭਰਾ ਨੂੰ ਸਟੇਜ 'ਤੇ ਇਕੱਠੇ ਨੱਚਣਾ ਸਭ ਤੋਂ ਗੈਰ-ਇਸਲਾਮਿਕ ਪਾਇਆ। ਜਦੋਂ ਵੀਡਿਓ ਦਿਖਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਨਾਜ਼ੀਆ ਆਪਣੇ ਨੱਚਦੇ ਪੈਰਾਂ ਨੂੰ ਛੁਪਾਉਣ ਲਈ ਕਮਰ-ਅੱਪ ਕਰਦੀ ਦਿਖਾਈ ਦੇਵੇਗੀ। [8] ਇਸ ਲਈ, ਇਹ ਸੰਗੀਤ ਉਦਯੋਗ ਨੂੰ ਇੱਕ ਹੋਰ ਝਟਕਾ ਲੱਗਾ। .

ਰੌਕ ਸੰਗੀਤ ਅਤੇ ਜ਼ਿਆ ਸਾਲ (1980-1989)

[ਸੋਧੋ]

ਪੱਛਮੀ ਸੰਗੀਤ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਜ਼ਿਆ ਦੀ ਸਖ਼ਤ ਬਿਆਨਬਾਜ਼ੀ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, 1980 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦਾ ਦੌਰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਘਰੇਲੂ ਅਤੇ ਚਤੁਰਾਈ ਵਾਲੇ ਰੌਕ ਸੰਗੀਤ ਦੇ ਜਨਮ ਅਤੇ ਉਭਾਰ ਦਾ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸਮਾਂ ਹੈ। ਮੁਹੰਮਦ ਜ਼ਿਆ-ਉਲ-ਹੱਕ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਵਜੋਂ ਫੌਜੀ ਸਥਾਪਨਾ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ, ਸੰਗੀਤ ਦੀ ਵੰਡ ਨੂੰ ਸੀਮਤ ਕਰਨ ਲਈ ਉਪਾਅ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ ਅਤੇ ਮਨੋਰੰਜਨ ਦਾ ਇੱਕੋ ਇੱਕ ਸਰੋਤ ਸਰਕਾਰੀ ਮਲਕੀਅਤ ਵਾਲਾ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਨੈੱਟਵਰਕ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ (ਪੀਟੀਵੀ) ਸੀ। [9] 1979 ਵਿੱਚ ਜਨਤਾ ਨੂੰ ਯੂਨੀਅਨ ਦੇ ਭਾਸ਼ਣ ਦਾ ਇੱਕ ਰਾਜ, ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਜ਼ਿਆ ਨੇ ਪੱਛਮੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਸੰਗੀਤ ਦੀ ਨਿੰਦਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸਾਰੇ ਸੰਗੀਤ ਵੀਡੀਓਜ਼ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ। [9]

ਸੰਗੀਤ ਉਦਯੋਗ ਦੁਆਰਾ ਦਰਪੇਸ਼ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਅਤੇ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਭੈਣ-ਭਰਾ, ਨਾਜ਼ੀਆ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਛੋਟੇ ਭਰਾ ਜ਼ੋਹੈਬ ਹਸਨ, ਨੇ ਹੋਰ ਪੌਪ ਐਲਬਮਾਂ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਮਿਲ ਕੇ ਕੰਮ ਕੀਤਾ, ਪਰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਉਥਲ-ਪੁਥਲ ਵਿੱਚ, ਦੋਵਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਦਰਸ਼ਕ ਅਤੇ ਵਿਕਰੀ ਗੁਆ ਦਿੱਤੀ। . ਉਹ ਆਪਣੇ ਗੀਤ " ਡਿਸਕੋ ਦੀਵਾਨੇ " ਦੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਸੰਸਕਰਣ " ਡ੍ਰੀਮਰ ਦੀਵਾਨੇ " ਦੇ ਨਾਲ ਯੂਕੇ ਦੇ ਸਿਖਰ 40 ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚਣ ਵਿੱਚ ਕਾਮਯਾਬ ਰਹੇ। ਐਲਬਮ ਨੇ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਸਗੋਂ ਦੱਖਣੀ ਅਮਰੀਕਾ, ਦੱਖਣੀ ਅਫ਼ਰੀਕਾ ਅਤੇ ਸੋਵੀਅਤ ਯੂਨੀਅਨ ਵਿੱਚ 14 ਮਿਲੀਅਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਰਿਕਾਰਡ ਵੇਚੇ। ਨਾਜ਼ੀਆ ਜ਼ੋਹੇਬ ਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ 1980 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਕਈ ਹੋਰ ਐਲਬਮਾਂ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕੀਤਾ ਜਿਵੇਂ ਕਿ, ਬੂਮ ਬੂਮ (1982), ਯੰਗ ਤਰੰਗ (1984), ਹੌਟਲਾਈਨ (1987), ਅਤੇ ਕੈਮਰਾ ਕੈਮਰਾ (1992) ਅਤੇ 1980 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੌਰਾਨ ਏਸ਼ੀਆ ਦੇ ਪੌਪ ਸੰਗੀਤ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਵਿੱਚ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਬਦਬਾ ਬਣਾਇਆ।

ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਜ਼ਿਆ-ਉਲ-ਹੱਕ ਦੇ ਸ਼ਾਸਨ ਦੌਰਾਨ ਪੌਪ/ ਰਾਕ ਸੰਗੀਤ ਦਾ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਗੁੱਸਾ ਉੱਠਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ। 1980 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੌਰਾਨ, ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਤਬਦੀਲੀ ਦੀ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਲਹਿਰ ਸੀ ਅਤੇ 80 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਫੈਸ਼ਨ ਵਾਲ ਸਟਾਈਲ ਅਤੇ ਕੱਪੜੇ ਲੋਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਆਉਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਏ ਸਨ। [10] ਦੇਸੀ ਰੌਕ ਮਿਊਜ਼ਿਕ ਬੈਂਡ, ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਲਈ ਆਮ ਤੋਂ ਬਾਹਰ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕਾਂ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਨਿਰੀਖਕਾਂ ਦੁਆਰਾ "ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਪੁਨਰ-ਸੁਰਜੀਤੀ ਦੇ ਨਵੇਂ ਯੁੱਗ" ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸਮਝਿਆ ਗਿਆ। [10] ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਭਾਰੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਸੰਗੀਤ ਦੀ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਲਹਿਰ ਅਤੇ ਇੱਕ ਆਧੁਨਿਕ ਅਧਿਆਏ ਨੂੰ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਖੋਲ੍ਹਿਆ। [10] ਜਨਤਾ ਨੇ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਨਵੇਂ ਵਾਲ ਸਟਾਈਲ ਅਤੇ ਫੈਸ਼ਨ ਵੀਅਰ (ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਪੁਰਸ਼ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਿੱਧ) ਦਾ ਸਵਾਗਤ ਕੀਤਾ। [10]

ਜ਼ਿਆ ਦੇ ਰੂੜੀਵਾਦੀ ਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਸਿਖਰ ਅਤੇ ਅੰਤ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ, ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਤਬਦੀਲੀ ਦੀ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਲਹਿਰ ਸੀ, ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਫੈਸ਼ਨ ਸ਼ੈਲੀ ਅਤੇ ਸੰਗੀਤ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਤੂਫ਼ਾਨ ਲਿਆ। [9] 1980 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ, ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸੰਗੀਤ ਪ੍ਰਬੰਧਕਾਂ ਨੇ ਪੰਜ-ਸਿਤਾਰਾ ਹੋਟਲਾਂ ਅਤੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਕੈਂਪਸ ਵਿੱਚ ਭੂਮੀਗਤ ਰੌਕ ਸੰਗੀਤ ਸਮਾਰੋਹ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤੇ। [9] ਵਿਡੰਬਨਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਜ਼ਿਆ-ਉਲ-ਹੱਕ ਦੀ ਰੂੜੀਵਾਦੀ ਸ਼ਾਸਨ ਸੀ ਜਦੋਂ ਰੌਕ ਸੰਗੀਤ ਦਾ ਧਮਾਕਾ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਇਸਲਾਮਾਬਾਦ ਸਮੇਤ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਜ਼ਿਆ-ਉਲ-ਹੱਕ ਦੇ ਨਿਵਾਸ ਦੇ ਨੇੜੇ ਭੂਮੀਗਤ ਰੌਕ ਸੰਗੀਤ ਸਮਾਰੋਹ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤੇ ਗਏ। [9] 1986 ਵਿੱਚ, ਪੌਪ ਬੈਂਡ, ਵਾਈਟਲ ਸਾਈਨਸ ਨੇ ਆਪਣਾ ਪਹਿਲਾ ਸਿੰਗਲਜ਼ ਦਿਲ ਦਿਲ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਦੋ ਪਲ ਕਾ ਜੀਵਨ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ, ਜੋ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅੰਤਮ ਸਫਲਤਾ ਬਣ ਗਿਆ।

ਵਾਈਟਲ ਸਾਈਨਸ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਨੇ ਦੂਜਿਆਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਨੁਰੂਪ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕੀਤੀ, ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਰੌਕ ਸੰਗੀਤ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਅਸਮਾਨ ਨੂੰ ਛੂਹ ਗਿਆ। ਅਜਿਹੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਉਦਯੋਗ ਦੇ ਬਚਣ ਦੀ ਕੋਈ ਉਮੀਦ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਰੌਕ/ਪੌਪ ਸੰਗੀਤ ਬੈਂਡਾਂ ਨੇ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਉਸ ਪਾੜੇ ਨੂੰ ਭਰ ਦਿੱਤਾ ਜੋ ਪੌਪ ਸੰਗੀਤ ਉਦਯੋਗ ਨੇ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। [11] ਪੱਛਮੀ ਨਿਰੀਖਕਾਂ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਆਲੋਚਕਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਰੌਕ ਸੰਗੀਤ ਬੈਂਡਾਂ ਨੇ 1990 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੌਰਾਨ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਆਧੁਨਿਕਤਾ ਦੀ ਪਾਰੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਤਬਦੀਲੀ ਲਿਆਂਦੀ। [12] ਵਾਇਟਲ ਸਾਈਨਸ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ, ਜੂਨੂਨ ਅਤੇ ਹੋਰਾਂ ਦੇ ਉਭਾਰ ਦੇ ਨਾਲ, 1980 ਅਤੇ 1990 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਚੱਲਿਆ ਰੌਕ ਸੰਗੀਤ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ਭਗਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦੀ ਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਨ ਦਾ ਇੱਕ ਸਾਧਨ ਬਣ ਗਿਆ। [11]

1990 ਵਿੱਚ, ਪਹਿਲਾ ਨਿੱਜੀ ਮਲਕੀਅਤ ਵਾਲਾ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਸਟੇਸ਼ਨ, ਨੈੱਟਵਰਕ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਮਾਰਕੀਟਿੰਗ (NTM) ਨੇ ਨੌਜਵਾਨ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਸ਼ੋਅ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੇ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, 1989 ਵਿੱਚ, ਸ਼ੋਏਬ ਮਨਸੂਰ ਨੇ ਪੀਟੀਵੀ ਲਈ ਸੰਗੀਤ '89 ਨਾਮਕ ਇੱਕ ਸ਼ੋਅ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਹਸਨ ਭੈਣ-ਭਰਾ ਨੂੰ ਸ਼ੋਅ ਦੇ ਮੇਜ਼ਬਾਨ ਵਜੋਂ ਲਿਆ। ਇਹ ਸ਼ੋਅ ਵਾਈਟਲ ਸਾਈਨਜ਼, ਜੂਨੂਨ, ਅਲੀ ਹੈਦਰ, ਸੱਜਾਦ ਅਲੀ ਅਤੇ ਜੁਪੀਟਰਸ ਵਰਗੇ ਬੈਂਡਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕਲੇ ਹੱਥੀਂ ਲੈਜੈਂਡ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਫਾਈਨਲ ਕੱਟ ਅਤੇ ਦ ਬਾਰਬਰੀਅਨਜ਼ ਵਰਗੇ ਭੂਮੀਗਤ ਵਿਕਲਪਕ ਰੌਕ ਬੈਂਡ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। [13] 2011 ਵਿੱਚ ਦਿ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨ ਵਿੱਚ ਲਿਖੇ ਸੰਪਾਦਕੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, "ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਚਿੰਨ੍ਹ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਾ ਚਤੁਰਾਈ ਵਾਲਾ ਰੌਕ ਸੰਗੀਤ ਹੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਘੁਸਪੈਠ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਮਨੋਰੰਜਨ ਉਦਯੋਗ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਦੇਸ਼ ਕੋਲ ਇੱਕਲੌਤਾ "ਸ਼ਸਤਰ" ਸੀ। [14] ਇਹ ਜ਼ਿਆ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਦਿਲ ਦਿਲ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ 'ਤੇ ਰਿਲੀਜ਼ ਹੋਈ ਸੀ ਅਤੇ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਸਫਲਤਾ ਬਣ ਗਈ ਸੀ।

ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਪੌਪ ਸੰਗੀਤ ਦਾ ਮੁੱਖ ਦਿਨ: 1990-1999

[ਸੋਧੋ]
1990 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ, ਸਟ੍ਰਿੰਗਜ਼ ਨੇ ਆਪਣੀ ਰੌਕ/ਪੌਪ ਸੰਗੀਤ ਸ਼ੈਲੀ ਲਈ ਬਹੁਤ ਮਸ਼ਹੂਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ।

ਵਾਈਟਲ ਸਾਈਨਸ ਅਤੇ ਹੋਰ ਬੈਂਡਾਂ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਦੇ ਨਾਲ, ਪੌਪ/ਰੌਕ ਸੰਗੀਤ ਨੇ ਪੌਪ ਸੰਗੀਤ ਨੂੰ ਵੀ ਸੂਚੀਬੱਧ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮਦਦ ਕੀਤੀ। ਲਾਹੌਰ, ਕਰਾਚੀ ਅਤੇ ਇਸਲਾਮਾਬਾਦ ਵਿੱਚ NTM ' ਤੇ ਪ੍ਰਾਈਮਟਾਈਮ ਰਿਸੈਪਸ਼ਨ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ NTM ਨੇ ਸੰਗੀਤ ਚੈਨਲ ਚਾਰਟਸ ਸਿਰਲੇਖ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਸ਼ੋਅ ਪ੍ਰਸਾਰਿਤ ਕੀਤਾ। ਰੌਕ ਸੰਗੀਤ ਦੀ ਜਨਤਾ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਰਹੀ ਅਤੇ ਇੱਕ ਘੰਟੇ ਦੀ ਲੰਬਾਈ ਦਾ ਸ਼ੋਅ ਜੋ ਇੱਕ ਕਾਉਂਟਡਾਊਨ ਫਾਰਮੈਟ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਲਈ ਸੰਗੀਤ ਵੀਡੀਓਜ਼ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਲੋਕ ਸ਼ੋਅ ਦੇ ਫਾਰਮੈਟ ਤੋਂ ਜਾਣੂ ਹੋਣ ਲੱਗੇ, ਤਾਂ ਸ਼ੁਕੀਨ ਬੈਂਡ ਅਤੇ ਗਾਇਕਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਖੁਦ ਦੇ ਵੀਡੀਓਜ਼ ਟੇਪ ਕੀਤੇ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸਾਰਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਭੇਜਿਆ। ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਧਣ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸਿੰਗਲ ਵੀਡੀਓ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਸਿਰਫ ਕੁਝ ਮਿੰਟਾਂ ਦੇ ਨਾਲ, ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਪੌਪ ਅਤੇ ਰੌਕ ਸੰਗੀਤਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਕੰਮ ਲਈ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਸੀ।

ਸ਼ੋਅ ਨੇ ਆਗਾਮੀ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਰੈਪਰ ਫਖਰੇ ਆਲਮ, ਦਾਨਿਸ਼ ਰਾਹੀ, ਫਰਿੰਜ ਬੈਨੀਫਿਟ (ਪਹਿਲੀ ਐਲਬਮ ਤਨਹਾਈ ਨੂੰ ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਕਰਾਚੀ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਰਿਕਾਰਡਿੰਗ ਸਟੂਡੀਓਜ਼ ਵਿੱਚ ਤਾਹਿਰ ਗੁਲ ਹਸਨ ਦੁਆਰਾ ਮਿਕਸ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ), ਜਿਸ ਨੂੰ , ਜੂਨੂਨ, ਆਮਿਰ ਸਲੀਮ, ਆਮਿਰ ਜ਼ਕੀ, ਅਤੇ ਹਾਰੂਨ ਰਸ਼ੀਦ ਨੂੰ ਮਿਲਾ ਕੇ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ। ਅਤੇ ਅਵਾਜ਼ ਘਰਾਣਿਆਂ ਦੇ ਨਾਵਾਂ ਤੋਂ ਫਕੀਰ ਮਹਿਮੂਦ । ਸ਼ੋਅ ਟ੍ਰੇਲਬਲੇਜ਼ਰ ਬਣ ਗਿਆ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਇਸ ਦੇ ਨਕਸ਼ੇ-ਕਦਮਾਂ 'ਤੇ ਚੱਲੇ। ਵੀਡੀਓ ਕਾਊਂਟਡਾਊਨ (ਜੋ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਵੀਡੀਓ ਕਾਊਂਟ ਡਾਊਨ ਜ਼ਬਰਦਸਤ ਜ਼ਬਰਦਸ/10 ਬਣ ਗਿਆ) PTV 'ਤੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਵੀਡੀਓ ਜੰਕਸ਼ਨ (VJ) NTM 'ਤੇ ਆਪਣੀ ਕਿਸਮ ਦਾ ਇੱਕ ਸੀ ਜੋ MCC ਦੇ ਬੰਦ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪੀਟੀਵੀ 1992 ਵਿੱਚ ਪੀਟੀਵੀ 2 ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਨਾਲ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਬਣ ਗਿਆ, ਇਸਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਪੌਪ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਲਈ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਖਾੜਾ ਖੋਲ੍ਹ ਦਿੱਤਾ। ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਰਾਹੀਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਟੀਵੀ ਚੈਨਲ (ਖ਼ਾਸਕਰ ਸਰਹੱਦ ਪਾਰੋਂ) ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਲੱਗੇ। ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਨੇ 1990 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਐਮਟੀਵੀ ਇੰਡੀਆ ਅਤੇ ਚੈਨਲ V ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਰਾਹ ਬਣਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। [15] ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਹਮਰੁਤਬਾ ਆਪਣੇ ਅੰਦਰਲੀਆਂ ਪ੍ਰਤਿਭਾਵਾਂ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਹਰ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਦੀ ਪਰਛਾਵੇਂ ਕਰਦਾ ਹੈ।

90 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਅੱਧ ਵਿੱਚ ਐਫਐਮ ਰੇਡੀਓ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਪੌਪ ਨੂੰ ਸ਼ਰੋਤਿਆਂ ਲਈ ਹੋਰ ਉਪਲਬਧ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਲੋਕ ਆਪਣੀਆਂ ਕਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਕੀ ਪੌਪ ਐਨ ਰੌਕ ਦੇ ਰੰਗਾਂ ਦਾ ਆਨੰਦ ਲੈਣ ਲੱਗੇ।

EMI ਪਾਕਿਸਤਾਨ, ਪੈਪਸੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਇੰਕ. ਅਤੇ ਸਾਊਂਡ ਮਾਸਟਰ ਵਰਗੀਆਂ ਰਿਕਾਰਡਿੰਗ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੇ ਨਵੇਂ ਅਤੇ ਉੱਭਰਦੇ ਸਿਤਾਰਿਆਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਟ੍ਰਿੰਗਜ਼, ਵਾਈਟਲ ਸਾਈਨਸ, ਜੂਨੂਨ, ਬੈਂਜਾਮਿਨ ਸਿਸਟਰ, ਅਤੇ ਆਵਾਜ਼ ਸਮੇਤ ਬੈਂਡਾਂ ਨਾਲ ਇਕਰਾਰਨਾਮੇ 'ਤੇ ਦਸਤਖਤ ਕਰਨੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਜੋ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਪੌਪ-ਰਾਕ ਬੈਂਡ ਬਣ ਜਾਣਗੇ। ਇਸ ਸਮੇਂ, ਵਾਈਟਲ ਸਾਈਨਸ ਦੁਆਰਾ 1993 ਵਿੱਚ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਪਹਿਲਾ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੰਗੀਤ ਸਮਾਰੋਹ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰਾਕ/ਪੌਪ ਬੈਂਡਾਂ ਨੇ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ।

ਅਬਰਾਰ-ਉਲ-ਹੱਕ, ਬਿੱਲੋ ਦੇ ਘਰ (1995) ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, "ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਪੌਪ ਦੇ ਬਾਦਸ਼ਾਹ" ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, [16] ਅਤੇ  ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ 40.3ਮਿਲੀਅਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਐਲਬਮਾਂ ਵੇਚ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ। । [17]

ਹਦੀਕਾ ਕੀਨੀ ਨੇ 1995 ਵਿੱਚ ਅਦਨਾਨ ਸਾਮੀ ਅਤੇ ਜ਼ੇਬਾ ਬਖਤਿਆਰ ਸਟਾਰਰ "ਸਰਗਮ" ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਜੋ ਇੱਕ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਹਿੱਟ ਰਹੀ ਅਤੇ ਫਿਲਮ ਦੀ ਸੰਗੀਤ ਐਲਬਮ ਲਾਲੀਵੁੱਡ ਟਾਪ 10 (ਪੀਟੀਵੀ), ਯੇ ਹੈ ਫਿਲਮੀ ਦੁਨੀਆ (ਐਨਟੀਐਮ) ਅਤੇ ਐਫਐਮ ਚੈਨਲਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਚਾਰਟਬਸਟਰ ਸੀ। . ਪਰ ਹਦੀਕਾ ਨੇ ਪਲੇਬੈਕ ਦੀ ਬਜਾਏ ਇੱਕ ਪੌਪ ਕਲਾਕਾਰ ਵਜੋਂ ਆਪਣਾ ਸੰਗੀਤ ਕੈਰੀਅਰ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਐਲਬਮਾਂ "ਰਾਜ਼, ਰੰਗ ਅਤੇ ਰੋਸ਼ਨੀ" ਨੇ ਲੱਖਾਂ ਵੇਚੇ ਅਤੇ ਨਾਜ਼ੀਆ ਹਸਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਨੂੰ ਇੱਕ ਅੰਤਮ ਮਹਿਲਾ ਪੌਪ ਸਟਾਰ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ। 1997 ਵਿੱਚ, ਹਦੀਕਾ ਪੈਪਸੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੁਆਰਾ ਦਸਤਖਤ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਦੂਜੀ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਹਿਲਾ ਗਾਇਕ ਬਣ ਗਈ।

1999 ਵਿੱਚ, ਕਾਰਗਿਲ ਯੁੱਧ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸਾਰੇ ਭਾਰਤੀ ਚੈਨਲਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਸਾਰਣ ਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਸੀਮਤ ਜਾਂ ਪਾਬੰਦੀਸ਼ੁਦਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਪਰਵੇਜ਼ ਮੁਸ਼ੱਰਫ਼ ਦੇ ਰਾਜ ਪਲਟੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਮੀਡੀਆ ਦਾ ਨਿੱਜੀਕਰਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਭਾਰਤੀ ਚੈਨਲਾਂ ਨੂੰ ਨਿਯਮਤਤਾ ਨਾਲ ਦੇਖਣ ਵਾਲੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ, ਭਾਰਤੀ ਸਮੱਗਰੀ ਨਾਲ ਮੇਲ ਖਾਂਦੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਸਾਰਣ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਮੌਕੇ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ, ਬੈਂਡ ਸੰਗੀਤ ਦੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ 'ਤੇ ਵਾਪਸ ਆਏ ਅਤੇ ਵਧੇਰੇ ਅਮੀਰ ਸਮੱਗਰੀ ਦੇ ਨਾਲ ਵੀਡੀਓ ਬਣਾਉਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੇ। 2002-03 ਵਿੱਚ, ਗਜ਼ਨਫਰ ਅਲੀ, ਇੰਡਸ ਮੀਡੀਆ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਨਿਰਮਾਤਾ ਅਤੇ ਸੀਈਓ ਨੇ ਸੰਗੀਤ ਉਦਯੋਗ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਪਹਿਲਾ ਉੱਦਮ ਇੰਡਸ ਮਿਊਜ਼ਿਕ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਇੱਕ ਚੈਨਲ ਜੋ ਪੱਛਮੀ ਸੰਗੀਤ ਚੈਨਲਾਂ ਦੁਆਰਾ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਫਾਰਮੈਟਾਂ ਦੇ ਬਾਅਦ ਸੰਗੀਤ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹੈ। ਇਹ ਚੈਨਲ ਇੰਡਸ ਵਿਜ਼ਨ ਚੈਨਲ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ 2003 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਖਰੇ ਚੈਨਲ ਵਜੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ [13] ਕੁਝ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਚੈਨਲਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਦੇਖਣ ਲਈ ਕੁਝ ਵੀ ਨਹੀਂ, ਦੇਸ਼ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨ ਸਿੰਧੂ ਸੰਗੀਤ ਲਈ ਸੈਟਲ ਹੋ ਜਾਣਗੇ ਅਤੇ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਸੰਗੀਤ ਵਿੱਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਲੈਣਗੇ। 2006 ਵਿੱਚ ਇੰਡਸ ਟੀਵੀ ਨੈੱਟਵਰਕ ਨੇ ਐਮਟੀਵੀ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਨਾਲ ਇੱਕ ਸਮਝੌਤੇ ਵਿੱਚ ਇੰਡਸ ਮਿਊਜ਼ਿਕ ਨੂੰ ਐਮਟੀਵੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ ਜੋ 2011 ਤੱਕ ਜਾਰੀ ਰਿਹਾ ਅਤੇ ਫਿਰ ਤੋਂ ਇੰਡਸ ਮਿਊਜ਼ਿਕ ਬਣ ਗਿਆ।

ਰਾਕ ਸੰਗੀਤ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਇਕੱਠੀ ਕਰਨੀ ਜਾਰੀ ਰੱਖੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਵਧੇਰੇ ਗਾਇਕ ਅਤੇ ਬੈਂਡ ਇਸ ਸ਼ੈਲੀ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਅਮਨ-ਕਾਨੂੰਨ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਕਾਰਨ ਸੰਗੀਤ ਸਮਾਰੋਹਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਸੀਮਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਕਲਾਕਾਰ ਆਪਣੀਆਂ ਐਲਬਮਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪ੍ਰਮੋਟ ਨਹੀਂ ਕਰ ਪਾ ਰਹੇ ਹਨ। 2000 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਨਵੀਂ ਸੰਗੀਤਕ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਉਭਰ ਕੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ। ਹਸਤੀ ਪੈਰਾਡਾਈਮ, ਆਰੋਹ, ਮਿਜ਼ਰਾਬ, ਮਿਜ਼ਮਾਰ, ਫੂਜ਼ੋਨ, ਰਾਠ, ਨੂਰੀ, ਮੇਚਲ ਹਸਨ ਬੈਂਡ, ਜਲ, ਰੋਕਸਨ, ਆਦਿ ਨੇ ਮਿਆਰੀ ਸੰਗੀਤ ਪੇਸ਼ ਕਰਕੇ ਆਪਣਾ ਨਾਮ ਬਣਾਇਆ। ਜੂਨੂਨ ਦੇ ਭੰਗ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ, ਅਲੀ ਅਜ਼ਮਤ ਨੇ ਆਪਣੇ ਇਕੱਲੇ ਕੈਰੀਅਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ, ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਪਹਿਲੀ ਸੋਲੋ ਐਲਬਮ ਸੋਸ਼ਲ ਸਰਕਸ ਸਫਲ ਹੋ ਗਈ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਉਸਨੂੰ ਇੱਕ ਪ੍ਰਤੀਕ ਚਿੱਤਰ ਦਿੱਤਾ। ਆਈਨੀ ਖਾਲਿਦ, ਅਬ੍ਰੇਸ਼ਮ ਅਤੇ ਅਬੀਰ ਵਰਗੀਆਂ ਨਵੀਆਂ ਗਾਇਕਾਵਾਂ ਨੇ ਸੰਗੀਤ ਦੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਨੂੰ ਜਿਉਂਦਾ ਰੱਖਿਆ। ਇੰਡਸ ਮਿਊਜ਼ਿਕ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਏਆਰਵਾਈ ਮਿਊਜ਼ਿਕ (ਦ ਮਿਊਜ਼ਿਕ) ਆਗ (ਹੁਣ ਆਫ-ਏਅਰ), ਪਲੇ ਅਤੇ ਕਈ ਹੋਰ ਸੰਗੀਤ ਚੈਨਲ ਲਾਂਚ ਕੀਤੇ ਗਏ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੰਗੀਤ ਦੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ। ਆਗ ਟੀਵੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਯੁਵਾ ਸੰਗੀਤ ਚੈਨਲ ਸੀ ਜਿਸ ਨੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੇ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਵਿਚਾਰ-ਪ੍ਰੇਰਕ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ।

ਬੈਂਡ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਗਾਇਕਾਂ ਦਾ ਉਭਾਰ: ਆਤਿਫ ਅਸਲਮ ਅਤੇ ਜਲ

[ਸੋਧੋ]
ਆਤਿਫ ਅਸਲਮ

ਆਤਿਫ ਅਸਲਮ, ਗੋਹਰ ਮੁਮਤਾਜ਼ ਅਤੇ ਹੋਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ 2003 ਵਿੱਚ ਬੈਂਡ ਜਲ ਦਾ ਗਠਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਨੇ ਅਦਾ, ਵੋਹ ਲਮਹੇ, ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਸੰਬੰਧਿਤ ਐਲਬਮਾਂ ਵਰਗੇ ਹਿੱਟ ਗੀਤਾਂ ਨਾਲ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਪੌਪ ਸੰਗੀਤ ਦੀ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਲਹਿਰ ਲਿਆਂਦੀ। ਆਤਿਫ ਅੱਜ ਤੱਕ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਪਲੇਬੈਕ ਗਾਇਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਬਣ ਗਿਆ ਅਤੇ ਜਲ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਬੈਂਡ ਸੰਗੀਤ ਦੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਨਾਮ ਬਣ ਗਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਸਿਨੇਮਾ ਦੀ ਨਵੀਂ ਲਹਿਰ ਨੇ ਪੌਪ/ਰੌਕ ਸੰਗੀਤ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ, ਕਿਉਂਕਿ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਬੈਕਗ੍ਰਾਊਂਡ ਸਕੋਰ ਅਤੇ ਨਵੀਆਂ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਦੇ OST ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪੌਪ/ਰਾਕ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਆਤਿਫ ਅਸਲਮ, ਰਾਹਤ ਫਤਿਹ ਅਲੀ ਖਾਨ, ਅਤੇ ਅਲੀ ਜ਼ਫਰ ਵਰਗੇ ਪੌਪ/ਰੌਕ ਕਲਾਕਾਰ ਬਾਲੀਵੁੱਡ ਸੰਗੀਤ ਉਦਯੋਗ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬਰਾਬਰ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹਨ।

ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਸ਼ੋਅ

[ਸੋਧੋ]

ਕੋਕ ਸਟੂਡੀਓ

[ਸੋਧੋ]

ਕੋਕ ਸਟੂਡੀਓ, ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਸੰਗੀਤ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਲੜੀ, ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਪੌਪ ਸੰਗੀਤ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਵਿੱਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਅਧਿਕਾਰਤ ਉੱਦਮ ਬਣ ਗਿਆ। ਕੋਕ ਸਟੂਡੀਓ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਹਿੱਟ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਹੁਣ ਤੱਕ 14 ਸਫਲ ਸੀਜ਼ਨ ਦਿੱਤੇ ਹਨ। ਪਹਿਲੇ 7 ਸੀਜ਼ਨ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਾਇਟਲ ਸਾਈਨਸ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਪੌਪ ਬੈਂਡ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਰੋਹੇਲ ਹਯਾਤ ਦੁਆਰਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਹ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਕਿਸਮ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਅਤੇ ਖ਼ਬਰਾਂ ਦਾ ਸੰਯੋਜਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਸਾਰੇ ਟੀਵੀ ਚੈਨਲਾਂ ਅਤੇ ਕੁਝ ਰੇਡੀਓ ਚੈਨਲਾਂ 'ਤੇ ਪ੍ਰਸਾਰਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਹਰ ਕਿਸੇ ਲਈ ਉਪਲਬਧ ਕਰਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਨੇ ਆਰਿਫ ਲੋਹਾਰ ਅਤੇ ਮੀਸ਼ਾ ਸ਼ਫੀ ਵਰਗੇ ਲੋਕ ਅਤੇ ਆਧੁਨਿਕ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਤਿਭਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸਾਹਮਣੇ ਲਿਆਂਦਾ। ਸੀਜ਼ਨ 8 ਕੋਕ ਸਟੂਡੀਓ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਮਿਲੀ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਗੀਤ ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਔਨਲਾਈਨ ਸੰਗੀਤ ਸਟ੍ਰੀਮਿੰਗ ਵੈਬਸਾਈਟਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਤਾਜ਼ੀ,ਸਾਉੰਡਕਲਾਉਡ ਅਤੇ ਪਤਾਰੀ. ਪੀਕੇ ਦੇ ਚਾਰਟ ਵਿੱਚ ਸਿਖਰ 'ਤੇ ਹਨ। [18] [19]

ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਫਲਤਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਕੋਕ ਸਟੂਡੀਓ ਇੱਕ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਫਰੈਂਚਾਈਜ਼ੀ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਸ਼ੋਅ ਨੇ ਗੁਆਂਢੀ ਦੇਸ਼ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਫੈਨ ਫਾਲੋਇੰਗ ਇਕੱਠੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। [20] ਸ਼ੋਅ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਨੇ ਕੋਕਾ-ਕੋਲਾ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਸੰਸਕਰਣ ਕੋਕ ਸਟੂਡੀਓ @ ਐਮਟੀਵੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸਮਾਨ ਫਾਰਮੈਟ ਨਾਲ ਲਾਂਚ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਆ, ਜੋ ਕਿ ਆਲੋਚਨਾਤਮਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾਯੋਗ ਅਤੇ ਵਪਾਰਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਫਲ ਸਾਬਤ ਹੋਇਆ ਹੈ। [21] ਭਾਰਤੀ ਸੰਸਕਰਣ ਐਮਟੀਵੀ ਇੰਡੀਆ ਦੁਆਰਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। [22] ਅਪ੍ਰੈਲ 2012 ਵਿੱਚ, ਸ਼ੋਅ ਦਾ ਇੱਕ ਅਰਬੀ ਸੰਸਕਰਣ, ਕੋਕ ਸਟੂਡੀਓ بالعربي ਮੱਧ ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਅਰਬੀ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੰਗੀਤ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀਆਂ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ, ਜਿਸ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਗੀਤਕਾਰ ਮਿਸ਼ੇਲ ਐਲੇਫਟੇਰੀਡੇਸ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।

ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਆਈਡਲ

[ਸੋਧੋ]

<i id="mwAYc">ਆਈਡਲ</i> ਫਰੈਂਚਾਈਜ਼ੀ ਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ 2013 ਵਿੱਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਆਈਡਲ ਲੜੀ ਦੇ ਨਾਲ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸਦਾ ਪ੍ਰਸਾਰਣ ਜੀਓ ਟੀਵੀ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਸ਼ੋਅ ਦਾ ਗੀਤ ਆਵਾਜ਼ ਮੈਂ ਤੇਰੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਅਲੀ ਜ਼ਫ਼ਰ ਨੇ ਸੰਗੀਤਬੱਧ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਗਾਇਆ ਸੀ। ਸ਼ੋਅ ਨੂੰ ਬੁਸ਼ਰਾ ਅੰਸਾਰੀ, ਅਲੀ ਅਜ਼ਮਤ, ਅਤੇ ਹਦੀਕਾ ਕੀਨੀ ਨੇ ਜੱਜ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਪਹਿਲੇ ਸੀਜ਼ਨ ਦੇ ਜੇਤੂ ਜਮਦ ਬੇਗ ਸਨ।

ਪੈਪਸੀ ਬੈਟਲ ਆਫ਼ ਦ ਬੈਂਡਸ

[ਸੋਧੋ]

ਪੈਪਸੀ ਬੈਟਲ ਆਫ਼ ਦਾ ਬੈਂਡਸ ਬੈਟਲ ਆਫ਼ ਦ ਬੈਂਡਜ਼ ਦੀ ਧਾਰਨਾ 'ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਸ਼ੋਅ ਹੈ, ਜੋ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 2002 ਵਿੱਚ ਪੀਟੀਵੀ ਹੋਮ ' ਤੇ ਪ੍ਰਸਾਰਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਸ਼ੋਅ ਨੂੰ 2017 ਵਿੱਚ ਮੁੜ ਸੁਰਜੀਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਸੀਜ਼ਨ ਵਿੱਚ ਜੱਜ ਆਤਿਫ ਅਸਲਮ, ਮੀਸ਼ਾ ਸ਼ਫੀ ਅਤੇ ਫਵਾਦ ਖਾਨ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵਾਇਟਲ ਸਾਈਨਸ ' ਦੋ ਪਲ ਕਾ ਜੀਵਨ ' ਅਤੇ ਆਲਮਗੀਰ ਦੀ "ਦੇਖਾ ਨਾ ਥਾ" ਨੂੰ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਵਜੋਂ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ; [23]

ਰੋਹੇਲ ਹਯਾਤ (S1)

ਫਿਫੀ ਹਾਰੂਨ (S1) ਸ਼ਾਹੀ ਹਸਨ (S1, 2) ਫਵਾਦ ਖਾਨ (S2, 3, 4) ਮੀਸ਼ਾ ਸ਼ਫੀ (S2, 3, 4) ਆਤਿਫ ਅਸਲਮ (S2) ਫਾਰੂਕ ਅਹਿਮਦ (S2, S3) ਸਤਰ (S3)

Acoustic Station

[ਸੋਧੋ]

ਕਸ਼ਾਨ ਅਦਮਨੀ ਨੇ 2019 ਵਿੱਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਸੰਗੀਤ ਵੈੱਬ ਸੀਰੀਜ਼, ਐਕੋਸਟਿਕ ਸਟੇਸ਼ਨ ਰਿਲੀਜ਼ ਕੀਤੀ। ਇਹ ਲੜੀ ਅਨਪਲੱਗਡ ਸੰਗੀਤ 'ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਨਤਾਸ਼ਾ ਬੇਗ, ਕਸ਼ਮੀਰ (ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਬੈਂਡ), ਕਾਮੀ ਪੌਲ, ਨਤਾਸ਼ਾ ਖਾਨ (ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਗਾਇਕ), ਸ਼ੈੱਲਮ ਆਸ਼ਰ ਜ਼ੇਵੀਅਰ, ਅਤੇ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। [24]

ਬਾਲੀਵੁੱਡ

[ਸੋਧੋ]

ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਕੱਵਾਲੀ ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਨੁਸਰਤ ਫਤਿਹ ਅਲੀ ਖਾਨ ਦਾ ਬਾਲੀਵੁੱਡ ਸੰਗੀਤ 'ਤੇ ਵੱਡਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਬਾਲੀਵੁੱਡ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਭਾਰਤੀ ਸੰਗੀਤਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ 1990 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੌਰਾਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਹਿੱਟ ਫਿਲਮੀ ਗੀਤਾਂ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਭਾਰਤੀ ਸੰਗੀਤ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਖਾਨ ਦੇ ਸੰਗੀਤ ਦੀ ਚੋਰੀ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਸਨ। [25] ਮੋਹਰਾ (1994) ਵਿੱਚ ਵਿਜੂ ਸ਼ਾਹ ਦਾ ਹਿੱਟ ਗੀਤ "ਤੂੰ ਚੀਜ਼ ਬੜੀ ਹੈ ਮਸਤ ਮਸਤ" ਖਾਨ ਦੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਕੱਵਾਲੀ ਗੀਤ " ਦਾਮ ਮਸਤ ਕਲੰਦਰ " ਤੋਂ ਚੋਰੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। [25] ਆਤਿਫ ਅਸਲਮ, ਰਾਹਤ ਫਤਿਹ ਅਲੀ ਖਾਨ ਅਤੇ ਅਲੀ ਜ਼ਫਰ ਵਰਗੇ ਪੌਪ/ਰੌਕ ਕਲਾਕਾਰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬਾਲੀਵੁੱਡ ਸੰਗੀਤ ਉਦਯੋਗ ਵਿੱਚ ਬਰਾਬਰ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹਨ।

ਸੂਚੀਆਂ

[ਸੋਧੋ]

ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਿਕਣ ਵਾਲੇ ਕਲਾਕਾਰ

[ਸੋਧੋ]
ਰੈਂਕ ਕਲਾਕਾਰ ਵਿਕਰੀ ਸਾਲ Ref
1 ਅਬਰਾਰ-ਉਲ-ਹੱਕ 60,000,000 1995-2004 [26]
2 ਨਾਜ਼ੀਆ ਹਸਨ ਅਤੇ ਜ਼ੋਹੇਬ ਹਸਨ 40,300,000 1980-1992 [17]
3 ਜੂਨੂਨ 30,000,000 1990-2010 [27]
4 ਨੁਸਰਤ ਫਤਿਹ ਅਲੀ ਖਾਨ 19,650,000 1996-2007 [lower-alpha 1]
5 ਆਤਿਫ ਅਸਲਮ 15,300,000 2004-2008 [lower-alpha 2]

ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਿਕਣ ਵਾਲੀਆਂ ਐਲਬਮਾਂ

[ਸੋਧੋ]
Rank Year Album Artist(s) Sales Ref
1 1984 ਯੰਗ ਤਰੰਗ ਨਾਜਿਯਾ ਹਸਨ ਤੇ ਜੋਹੇਬ ਹਸਨ 40,000,000 [28] 
2 1995 ਬਿੱਲੋ ਦੇ ਘਰ ਅਬਰਾਰ -ਉਲ ਹਕ਼ 16,000,000 [17][29]
3 1981 ਡਿਸਕੋ ਦੀਵਾਨੇ ਨਾਜਿਯਾ ਹਸਨ ਤੇ ਜੋਹੇਬ ਹਸਨ 14,000,000 [30]
6 1997 ਮਜਾਜਿਨੀ ਅਬਰਾਰ -ਉਲ ਹਕ਼ 6,000,000 [17]
ਓਨਲੀ ਵਨ ਨੁਸਰਤ ਫ਼ਤੇਹ ਅਲੀ ਖਾਨ ਤੇ ਮੇਹਮੂਦ ਖਾਨ 6,000,000 [31]
8 1997 ਵੰਦੇ ਮਾਤਰਮ ਏ.ਆਰ.ਰਹਮਾਨ ਤੇ ਨੁਸਰਤ ਫ਼ਤੇਹ ਅਲੀ ਖਾਨ 2,000,000
9 1989 ਵਾਇਟਲ ਸਾਈਨਸ 1 ਵਾਇਟਲ ਸਾਈਨਸ 1,000,000 [32]
1996 ਸੰਗਮ Nusrat Fਨੁਸਰਤ ਫ਼ਤੇਹ ਅਲੀ ਖਾਨ ਤੇ ਜਾਵੇਦ ਅਖ਼ਤਰ 1,000,000
1997 ਆਜ਼ਾਦੀ ਜਨੂਨ 1,000,000 [33]

ਸੰਗੀਤ ਵੀਡੀਓ ਸਟ੍ਰੀਮ

[ਸੋਧੋ]
ਸਾਲ ਗੀਤ ਕਲਾਕਾਰ YouTube ਸਟ੍ਰੀਮਜ਼ (millions) Ref.
2014 ਜ਼ਰੂਰੀ ਥਾ ਰਾਹਤ ਫਤਿਹ ਅਲੀ ਖਾਨ 1310 [34]
2016 ਮੇਰੇ ਰਸ਼ਕ-ਏ-ਕਮਰ ਜੁਨੈਦ ਅਸਗਰ 703 [35]
ਆਫਰੀਨ ਆਫਰੀਨ ਰਾਹਤ ਫਤਿਹ ਅਲੀ ਖਾਨ ਅਤੇ ਮੋਮੀਨਾ ਮੁਸਤਹਿਸਨ 363 [36]
2015 ਤਾਜਦਾਰ-ਏ-ਹਰਮ ਆਤਿਫ ਅਸਲਮ 382 [37]

ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ

[ਸੋਧੋ]
  • ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਰੌਕ
  • ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਾ ਸੰਗੀਤ
  • ਭਾਰਤੀ ਪੌਪ
  • ਪੌਪ ਸੰਗੀਤ
  • ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਪੌਪ ਗਾਇਕਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ

ਹਵਾਲੇ

[ਸੋਧੋ]
  1. ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 "Socio-political History of Modern Pop Music in Pakistan". Chowk. Archived from the original on 18 June 2010. Retrieved 27 June 2008.
  2. ↑ "Nazia Hassan finally laid to rest". Express Daily, India. Retrieved 28 June 2008.
  3. ↑ Ahmed, Rashmee Z (20 September 2003). "Made for Nazia, sung by Alisha". Times of India. Retrieved 28 June 2008.
  4. ↑ 4.0 4.1 "A musical bridge for India and Pakistan". International Herald Tribune. Retrieved 28 June 2008.
  5. ↑ "Bollywood set to get a bigger dose of Pakistani music in 2008!". Mazqah. Retrieved 28 June 2008.
  6. ↑ "History through the lens". Sustainable Development Policy Institute. Archived from the original on 16 September 2006. Retrieved 26 June 2008.
  7. ↑ "Benjamin Sisters: Silver Jubilee". All Things Pakistan. Retrieved 27 June 2008.
  8. ↑ 8.0 8.1 8.2 "Nazia's life as a star". Nazia Hassan Foundation. Archived from the original on 2 July 2008. Retrieved 26 June 2008.
  9. ↑ 9.0 9.1 9.2 9.3 9.4 Nadeem F. Paracha (28 March 2013). "Times of the Vital Sign". Dawn News, Nadeem F. Paracha. Retrieved 3 April 2013.
  10. ↑ 10.0 10.1 10.2 10.3 Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-0000004D-QINU`"'</ref>" does not exist.
  11. ↑ 11.0 11.1 Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-0000004E-QINU`"'</ref>" does not exist.
  12. ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-0000004F-QINU`"'</ref>" does not exist.
  13. ↑ 13.0 13.1 "The Business of Music". Newsline Pakistan. Archived from the original on 19 September 2008. Retrieved 28 June 2008.
  14. ↑ Hani Taha (6 April 2011). "Catching up with Shahi". The Express Tribune. Retrieved 3 April 2013.
  15. ↑ "Do your own thing". The Sunday Times. Retrieved 27 June 2008.
  16. ↑ "India Today International". India Today International. 25 (40–52). Living Media India Limited: 16. 2000. King of Pakistani Pop Arad Al Hukh
  17. ↑ 17.0 17.1 17.2 17.3 "Statistics". Abrar-ul-Haq Official Website. Archived from the original on 26 March 2009. Retrieved 26 March 2009.
  18. ↑ "Coke Studio Season 8 Taking Pakistan by Storm".
  19. ↑ "Coke Studio 8: Episode 6 ready to jolt music charts".
  20. ↑ "If India boasts about Taj Mahal, Pakistan should boast about Coke Studio". The Express Tribune. 7 July 2010. Retrieved 16 May 2012.
  21. ↑ Mahmood, Rafay (30 January 2013). "'I took Rohail's blessings before starting our Coke Studio in India'". The Express Tribune.
  22. ↑ IANS (26 May 2011). "Coke Studio to rock India". The Express Tribune.
  23. ↑ Studio, MangoBaaz (22 July 2017). "Pepsi Battle Of The Bands Just Launched Their First Song And It's ABSOLUTELY LIT". MangoBaaz. Archived from the original on 13 ਜੂਨ 2020. Retrieved 1 June 2020.
  24. ↑ NewsBytes. "Dream Station Productions launches Acoustic Station". www.thenews.com.pk (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2023-04-03.
  25. ↑ 25.0 25.1 Amit Baruah, R. Padmanabhan (6 September 1997). "The stilled voice". The Hindu, Frontline. Archived from the original on 30 December 2001.{{cite web}}: CS1 maint: unfit URL (link)
  26. ↑ PTI (18 November 2005). "NRI TV presenter gets Nazia Hassan Award". The Times of India. Archived from the original on 8 March 2012. Retrieved 4 March 2011.
  27. ↑ Sharma, Purnima (5 June 2010). "Salman Ahmad: From Junoon to Rock and Roll Jihad". Times of India. Retrieved 23 March 2014.
  28. ↑ "Young Tarang". Rediff. Archived from the original on 1 ਦਸੰਬਰ 2017. Retrieved 28 November 2017.
  29. ↑ "Abrar Ul Haq is back with a bangra". The Express Tribune. 29 April 2016.
  30. ↑ "Disco Deewane, Nazia Hassan with Biddu and His Orchestra". La Pelanga. 19 September 2010.
  31. ↑ "Nusrat Fateh Ali Khan's 'lost tape recordings' found". The News International (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 5 July 2017.
  32. ↑ "Salman Ahmad – Junoon Band". Indo-American Arts Council. Retrieved 23 March 2014.
  33. ↑ "Bulle Shah's Boys". Outlook. 44. 26 July 2004. Retrieved 23 December 2018.
  34. ↑ Rahat Fateh Ali Khan – Zaroori Tha on ਯੂਟਿਊਬ
  35. ↑ Mere Rashke Qamar Tu Ne Pehli Nazar – By Junaid Asghar on ਯੂਟਿਊਬ
  36. ↑ Afreen Afreen, Rahat Fateh Ali Khan & Momina Mustehsan on ਯੂਟਿਊਬ
  37. ↑ Atif Aslam, Tajdar-e-Haram on ਯੂਟਿਊਬ

ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:<ref> tag defined in <references> has no name attribute.
ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:<ref> tags exist for a group named "lower-alpha", but no corresponding <references group="lower-alpha"/> tag was found

"https://pa.wikipedia.org/w/index.php?title=ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ_ਦਾ_ਮਸ਼ਹੂਰ_ਸੰਗੀਤ&oldid=776360" ਤੋਂ ਲਿਆ