ਮਾਤਾ ਗੰਗਾ
ਮਾਤਾ ਗੰਗਾ | |
|---|---|
_from_Takht_Hazur_Sahib,_Nanded,_circa_19th_century.jpg) ਮਾਤਾ ਗੰਗਾ | |
| ਨਿੱਜੀ | |
| ਧਰਮ | ਸਿੱਖ ਧਰਮ |
| ਸਿੱਖੀ |
|---|
 |
ਮਾਤਾ ਗੰਗਾ (ਮੌਤ 14 ਮਈ 1621) ਪੰਜਵੇਂ ਸਿੱਖ ਗੁਰੂ, ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਦੀ ਪਤਨੀ ਸੀ।[1][2]
ਅਰੰਭ ਦਾ ਜੀਵਨ
[ਸੋਧੋ]ਗੰਗਾ ਦਾ ਜਨਮ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਚੰਦ ਨਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ ਜੋ ਫਿਲੌਰ ਤੋਂ ਲਗਭਗ ਦਸ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਪੱਛਮ ਵੱਲ ਸਥਿਤ ਮਾਉ ਪਿੰਡ ਦਾ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ਸੀ।[3]
ਵਿਆਹ
[ਸੋਧੋ]ਅਰਜਨ ਨਾਲ ਉਸਦਾ ਵਿਆਹ 19 ਜੂਨ 1589 ਨੂੰ ਉਸਦੇ ਜੱਦੀ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ।[4] ਉਹ ਅਰਜਨ ਦੀ ਦੂਜੀ ਪਤਨੀ ਸੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਸਨੇ ਲਗਭਗ ਦਸ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ 1579 ਵਿੱਚ ਮਾਤਾ ਰਾਮ ਦੇਈ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕੀਤਾ ਸੀ।[5]
ਮੌਤ
[ਸੋਧੋ]ਉਸ ਦੀ ਮੌਤ 14 ਮਈ 1621 ਨੂੰ ਬਕਾਲਾ ਵਿਖੇ ਹੋ ਗਈ (ਜਿਸਦਾ ਬਾਅਦ ਵਿਚ 'ਬਾਬਾ ਬਕਾਲਾ' ਨਾਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ)।[6] ਉਸ ਦਾ ਸਸਕਾਰ ਕਰਨ ਦੀ ਬਜਾਏ ਉਸ ਦੀ ਇੱਛਾ ਅਨੁਸਾਰ ਉਸ ਦੀਆਂ ਲਾਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਬਿਆਸ ਦਰਿਆ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।[6] ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਹ ਚਾਹੁੰਦੀ ਸੀ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਵਗਦੇ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਉਸਦਾ ਪਤੀ, ਅਰਜਨ, ਮੁਗਲ ਸਾਮਰਾਜ ਦੁਆਰਾ ਆਪਣੀ ਕੈਦ ਦੌਰਾਨ ਇੱਕ ਨਦੀ ਵਿੱਚ ਗਾਇਬ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ।[6] ਬਕਾਲਾ ਵਿਖੇ ਸਥਿਤ ਸਮਾਧ ਵਿਖੇ ਸਸਕਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।[6]
ਵਿਰਾਸਤ
[ਸੋਧੋ]ਸਮਾਧ ਜਿੱਥੇ ਉਸ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕਾਤਮਕ ਸਸਕਾਰ ਬਕਾਲਾ ਵਿਖੇ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਉਸ ਦੀ ਥਾਂ ਉਸ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿਚ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮਾਤਾ ਗੰਗਾ ਬਣਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ।[7]
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ Singh, Jaspal; Gill, M.K. (1992). "9. Mata Ganga". The Guru Consorts. Radha Publications. pp. 89–118. ISBN 9788185484112.
- ↑ Singh, Harbans. The Encyclopedia of Sikhism. Vol. 2: E-L. Punjabi University, Patiala. p. 50.
- ↑ Singh, Harbans. The Encyclopedia of Sikhism. Vol. 2: E-L. Punjabi University, Patiala. p. 50.
- ↑ Singh, Harbans. The Encyclopedia of Sikhism. Vol. 2: E-L. Punjabi University, Patiala. p. 50.
- ↑ Jain, Harish C. (2003). The Making of Punjab. Unistar Books. pp. 275–277.
- ↑ 6.0 6.1 6.2 6.3 Singh, Harbans. The Encyclopedia of Sikhism. Vol. 2: E-L. Punjabi University, Patiala. p. 50.
- ↑ Singh, Harbans. The Encyclopedia of Sikhism. Vol. 2: E-L. Punjabi University, Patiala. p. 50.