ਸਿੱਖ ਨਾਮ
| ਸਿੱਖੀ |
|---|
 |
ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਦਿੱਤਾ ਨਾਮ ਅਤੇ ਇੱਕ ਜਾਂ ਦੋਨਾਂ ਉਪਨਾਮ ਅਤੇ ਇੱਕ ਖਾਲਸਾ ਨਾਮ ਹੈ। ਉਪਨਾਮ ਇੱਕ ਪਰਿਵਾਰਕ ਨਾਮ (ਪੁਰਖ ਪਿੰਡ ਦੇ ਨਾਮ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ) ਜਾਂ ਜਾਤੀ ਦਾ ਨਾਮ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪੰਜਾਬੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦੇ ਕੁਝ ਪਹਿਲੂਆਂ ਵਿੱਚ ਅੱਜ ਵੀ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਜਾਤਾਂ ਮੌਜੂਦ ਹਨ; ਹਿੰਦੂ ਜਾਤੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਾਂਗ ਹੀ, ਇਹ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਰੁਜ਼ਗਾਰ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੈ (ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਜੱਟ ਕਿਸਾਨ ਜਾਤ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ)।
ਖਾਲਸਾ ਬਣਨ 'ਤੇ, ਸਿੱਖ ਇਸ ਰੁਤਬੇ ਦੇ ਸਰੀਰਕ ਚਿੰਨ੍ਹ (ਪੰਜ ਕ) ਪਹਿਨਣ ਦਾ ਫ਼ਰਜ਼ ਨਿਭਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ "ਸ਼ੇਰ" ਦਾ ਨਾਮ ਲੈਂਦਾ ਹੈ, ਆਦਮੀ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਿੰਘ ਨਾਮ ਵਰਤਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਔਰਤ, ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੌਰ ਵਰਤਦੀ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ "ਕਰਾਊਨ ਪ੍ਰਿੰਸੈਸ"। ਇਹ ਨਾਂ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੀ ਮਜ਼ਬੂਤ ਸਮਾਨਤਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਖਾਲਸਾ ਨਾਮ ਦਾ ਧਾਰਨੀ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਪਰਿਵਾਰ ਜਾਂ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਹੋਣ ਲਈ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ। ਇਹ ਨਾਂ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖ ਦੇ ਅਸਲੀ ਉਪਨਾਮ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਲਈ ਸਨ, ਜੋ ਕਿ ਅਕਸਰ ਇੱਕ ਜਾਤੀ ਦਾ ਨਾਮ ਹੁੰਦਾ ਸੀ।
ਕੁਝ ਸਿੱਖ ਆਪਣੇ ਅਸਲੀ ਉਪਨਾਮ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਖਾਲਸਾ ਨਾਮ ਨਾਲ ਬਦਲਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਆਪਣੇ ਅਸਲੀ ਉਪਨਾਮ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਖਾਲਸਾ ਨਾਮ ਜੋੜਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੰਦੀਪ ਬਰਾੜ ਦਾ ਜਨਮ ਲੈਣ ਵਾਲਾ ਵਿਅਕਤੀ ਸੰਦੀਪ ਸਿੰਘ ਬਣ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਪਰ ਸੰਦੀਪ ਸਿੰਘ ਬਰਾੜ ਬਣਨ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹਰਜੀਤ ਗਿੱਲ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਈ ਔਰਤ ਨੂੰ ਹਰਜੀਤ ਕੌਰ ਜਾਂ ਹਰਜੀਤ ਕੌਰ ਗਿੱਲ ਬਣਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਪਹਿਲੇ ਨਾਮ
[ਸੋਧੋ]ਸਿੱਖ ਕਈ ਸੌ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਨਾਵਾਂ ਦੇ ਸਮੂਹ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਸਾਰੇ ਜਾਂ ਲਗਭਗ ਸਾਰੇ ਅਰਥਪੂਰਨ, ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਜਾਂ ਨੈਤਿਕ ਥੀਮ ਦੇ ਨਾਲ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ, ਉੱਜਲ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ "ਚਮਕਦਾਰ, ਸਾਫ਼, ਪਵਿੱਤਰ"। ਸਿੱਖ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਨਾਮ ਚੁਣਨ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਨਾਮ ਕਰਣ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਜਨਮ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਹੁਕਮਨਾਮਾ (ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਇੱਕ ਸ਼ਬਦ ਨੂੰ ਰੱਬ ਦੀ ਇੱਛਾ ਵਜੋਂ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹੋਏ) ਨਾਮਕ ਇੱਕ ਰਸਮ ਵਿੱਚ ਵਾਪਰਦਾ ਹੈ; ਇੱਕ ਪਰਿਵਾਰ ਅਕਸਰ ਸਿੱਖ ਪਵਿੱਤਰ ਗ੍ਰੰਥ, ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਇੱਕ ਖਾਸ "ਅੰਗ" ਵਿੱਚ ਖੋਲ੍ਹ ਕੇ ਅਤੇ "ਅੰਗ" ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਸ਼ਬਦ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਅੱਖਰ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਨਾਮ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਕੇ ਬੱਚੇ ਲਈ ਇੱਕ ਨਾਮ ਚੁਣਦਾ ਹੈ।
ਸਿੱਖ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਨਾਮ ਲਿੰਗ ਨਿਰਪੱਖ ਹਨ, ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇੱਕ ਅਗੇਤਰ ਅਤੇ ਇੱਕ ਪਿਛੇਤਰ (ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਹਰ/ਜੀਤ/) ਨਾਲ ਬਣੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਨਾਮ ਦਾ ਉਚਾਰਨ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਇੱਕ ਲਿੰਗ ਅਰਥ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਕਹੋ; ਇਹ ਜਾਂ ਤਾਂ ਨਰ ਜਾਂ ਮਾਦਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ /ਪਰਕਾਸ਼ੋ/ ਮਾਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿ /ਪਰਕਾਸ਼ੂ/ ਨਰ ਹੈ।
ਆਖਰੀ ਨਾਮ
[ਸੋਧੋ]ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਵਿੱਚ, ਔਰਤਾਂ ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਪਣੇ ਉਪਨਾਮ ਨਹੀਂ ਬਦਲਦੀਆਂ - ਇਹ ਇਸ ਤੱਥ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਹਰੇਕ ਸਾਥੀ ਕ੍ਰਮਵਾਰ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਕੌਰ ਰੱਖਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਆਪਣੇ ਪਸੰਦੀਦਾ ਨਾਮ ਵਰਤਦੇ ਹਨ)। ਦੁਬਾਰਾ ਫਿਰ, ਪੰਜਾਬੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਸਦਾ ਖੰਡਨ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਔਰਤਾਂ ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਨਾਮ ਲੈਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਧੀਆਂ ਦਾ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇੱਕ ਦਿੱਤਾ ਨਾਮ ਹੋਵੇਗਾ, ਨਾਲ ਹੀ ਖਾਲਸਾ ਨਾਮ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਦਾ ਆਖਰੀ ਨਾਮ, ਜੋ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪਿਤਾ ਦੇ ਪਿੰਡ ਦਾ ਨਾਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ; ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ, ਹਰਜੀਤ ਨਾਮ ਦੀ ਇੱਕ ਕੁੜੀ, ਜਿਸਦੇ ਪਿਤਾ ਦਾ ਆਖਰੀ ਨਾਮ ਔਲਖ ਹੈ, ਫਿਰ ਹਰਜੀਤ ਕੌਰ ਔਲਖ (ਮਤਲਬ "ਹਰਜੀਤ, ਔਲਖ ਦੀ ਰਾਜਕੁਮਾਰੀ") ਬਣ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਸ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਕਿ ਇਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਸਿੱਖਾਂ ਲਈ ਆਗਿਆ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਕਬਾਇਲੀਵਾਦ ਅਤੇ ਪਿਤਰਸੱਤਾ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਇਹ ਗੈਰ-ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਸਿੱਖਾਂ (ਅਤੇ ਅਜੇ ਵੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਿੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਚਲਿਤ) ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਨਾਮਕਰਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਹੈ। ਸਿੱਖ ਕੁੜੀਆਂ ਸਿੰਘ ਦਾ ਆਖਰੀ ਨਾਮ ਲੈਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਵੱਡੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਆਮ ਹੈ।
ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਿੱਖ ਇਕੋ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਕੌਰ (ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਨਾਮ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ) ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਸਿੱਖ ਆਖ਼ਰੀ ਨਾਵਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਲਈ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਕੁਝ ਵਿਸ਼ਵਾਸੀ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸਿੰਘ ਜਾਂ ਕੌਰ ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ ਨਾਮਕਰਨ ਦੀ ਇਹ ਪ੍ਰਥਾ ਮਨਮਤਿ (ਗੁਰੂ ਦੀ ਮਰਜ਼ੀ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ) ਹੈ ਅਤੇ ਰਹਿਤ ਮਰਯਾਦਾ (ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਰਹਿਣ ਦਾ ਤਰੀਕਾ) ਵਿੱਚ ਵਰਜਿਤ ਹੈ।[1]
ਇਹ ਵੀ ਦੇਖੋ
[ਸੋਧੋ]ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ D.K. Kaushik (2000). Cataloguing of Indic Names In AACR. Low Price Publications. ISBN 978-8-1753-6187-4. Archived from the original on 2011-03-15. Retrieved 2023-02-27.
ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ
[ਸੋਧੋ]- List of names from SikhNames.com Comprehensive list of Sikh names, their meanings and pronunciation, sorted alphabetically in English or Gurmukhi.
