ਭਾਈ ਬਾਲੂ ਹਸਨਾ
ਭਾਈ ਬਾਲੂ ਹਸਨਾ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: Bhai Balu Hasna; 13 ਨਵੰਬਰ 1564 – 2 ਦਸੰਬਰ 1660) ਇੱਕ ਸਿੱਖ ਪ੍ਰਚਾਰਕ ਅਤੇ ਉਦਾਸੀ ਸੰਪ੍ਰਦਾਇ ਦੀ ਇੱਕ ਸ਼ਾਖਾ ਦਾ ਆਗੂ ਸੀ।[1] ਉਹ ਭਾਈ ਅਲਮਸਤ ਦਾ ਛੋਟਾ ਭਰਾ ਸੀ।
ਅਰੰਭ ਦਾ ਜੀਵਨ
[ਸੋਧੋ]ਬਾਲੂ ਹਸਨਾ ਦਾ ਜਨਮ 13 ਨਵੰਬਰ 1564 ਨੂੰ ਸ਼੍ਰੀਨਗਰ ( ਕਸ਼ਮੀਰ ) ਦੇ ਇੱਕ ਗੌੜ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਪੰਡਿਤ ਹਰਦੱਤ ਅਤੇ ਮਾਈ ਪ੍ਰਭਾ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ ਸੀ।
ਬਾਅਦ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ
[ਸੋਧੋ]ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਬਾਲੂ ਨਾਮਕ, ਉਸਨੇ 1604 ਵਿੱਚ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਤੋਂ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਣੇ ਵੱਡੇ ਭਰਾ ਅਲੂ, ਜਿਸਨੂੰ ਭਾਈ ਅਲਮਸਤ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਨਾਲ ਯਾਤਰਾ ਕੀਤੀ। ਬਾਲੂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਲਈ ਸਮਰਪਿਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਜੀ ਦੇ ਨਾਲ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪਿੱਛਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਹਮੇਸ਼ਾ ਇੱਕ ਮੁਸਕਰਾਹਟ ਪਹਿਨੀ ਹੋਈ ਜਿਸਨੇ ਉਸਨੂੰ "ਹਸਨਾ" ਉਪਨਾਮ ਦਿੱਤਾ, ਜਿਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਹੱਸਣ ਵਾਲਾ। ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਜੀ ਦੀ ਬੇਨਤੀ 'ਤੇ, ਭਾਈ ਬਾਲੂ ਹਸਨਾ ਗੁਰੂ ਦੇ ਵੱਡੇ ਪੁੱਤਰ ਅਤੇ ਉਦਾਸੀ ਸੰਪਰਦਾ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਬਾਬਾ ਸ੍ਰੀ ਚੰਦ ਦੇ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਬਾਬਾ ਗੁਰਦਿੱਤਾ ਨਾਲ ਜੁੜ ਗਏ।
ਮਿਸ਼ਨਰੀ ਕੰਮ
[ਸੋਧੋ]ਬਾਬਾ ਗੁਰਦਿੱਤਾ ਜੀ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਬਾਕੀ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਲਈ ਪੋਠੋਹਾਰ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰਨ ਦਾ ਕੰਮ ਸੌਂਪਿਆ। ਬਾਲੂ ਹਸਨਾ ਨੇ 2 ਦਸੰਬਰ 1660 ਨੂੰ ਪੇਸ਼ਾਵਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਮੌਤ ਤੱਕ ਇਸ ਮਿਸ਼ਨ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ।
ਵਿਰਾਸਤ
[ਸੋਧੋ]ਭਾਈ ਲਾਲ ਦਾਸ ਦਰਈ ਅਤੇ ਭਾਈ ਜਾਦੋ ਰਾਏ, ਦੋਵੇਂ ਪੰਜਾਬੀ ਕਵੀ ਅਤੇ ਭਾਈ ਬਾਲੂ ਹਸਨਾ ਦੇ ਚੇਲੇ ਸਨ, ਨੇ ਪੱਛਮੀ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਪੰਜਾਬ, ਉੱਤਰ-ਪੱਛਮੀ ਸਰਹੱਦੀ ਸੂਬੇ ਅਤੇ ਸਿੰਧ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ। ਸੂਤਰਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਭਾਈ ਲਾਲ ਦਾਸ ਨੇ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਨਾਲ ਦੱਖਣ ਵਿੱਚ, ਖਾਲਸਾ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਛਕਿਆ, ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਨਾਮ ਬਦਲ ਕੇ ਪ੍ਰਹਿਲਾਦ ਸਿੰਘ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ, ਜੋ ਸਿੱਖ ਰਹਿਤ ਮਰਯਾਦਾ ਦੇ ਇੱਕ ਲੇਖਕ, ਰਹਿਤ-ਨਾਮਾ, ਬਾਲੂ ਹਸਨਾ ਨੂੰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਭਾਈ ਬਾਲੂ ਹਸਨਾ ਦੇ ਇੱਕ ਹੋਰ ਅਨੁਯਾਈ ਊਧੋ ਦਾਸ ਨੇ ਅਪ੍ਰੈਲ 1741 ਵਿੱਚ ਦੇਹਰਾਦੂਨ ਵਿਖੇ ਬਾਬਾ ਰਾਮ ਰਾਏ ਦੀ ਵਿਧਵਾ ਮਾਤਾ ਪੰਜਾਬ ਕੌਰ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ, ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਬਾਅਦ ਡੇਹਰਾਦੂਨ ਵਿਖੇ ਭਾਈ ਬਾਲੂ ਹਸਨਾ ਦੇ ਸਨਮਾਨ ਵਿੱਚ ਸਮਾਧੀ ਜਾਂ ਮਕਬਰਾ ਉਸਾਰਿਆ।
ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ
[ਸੋਧੋ]ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000002-QINU`"'</ref>" does not exist.
ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:<ref> tag defined in <references> has no name attribute.
