ਸਮੱਗਰੀ 'ਤੇ ਜਾਓ

ਸੌਰਵ ਗਾਂਗੁਲੀ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਆਜ਼ਾਦ ਵਿਸ਼ਵਕੋਸ਼ ਤੋਂ
ਸੌਰਵ ਗਾਂਗੁਲੀ
ਗਾਂਗੁਲੀ 2008 ਵਿੱਚ
35ਵਾਂ ਭਾਰਤੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਕੰਟਰੋਲ ਬੋਰਡ ਦਾ ਪ੍ਰਧਾਨ
ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ
23 ਅਕਤੂਬਰ 2019 – 18 ਅਕਤੂਬਰ 2022
ਸਕੱਤਰਜਯ ਸ਼ਾਹ
ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂਸੀ. ਕੇ. ਖੰਨਾ
ਤੋਂ ਬਾਅਦਰੌਜਰ ਬਿੰਨੀ
ਬੰਗਾਲ ਕ੍ਰਿਕਟ ਸੰਘ ਦਾ 16ਵਾਂ ਪ੍ਰਧਾਨ
ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ
2015–2019
ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂਜਗਮੋਹਨ ਡਾਲਮੀਆ
ਤੋਂ ਬਾਅਦਅਵੀਸ਼ੇਕ ਡਾਲਮੀਆ
ਆਈਸੀਸੀ ਪੁਰਸ਼ ਕ੍ਰਿਕਟ ਕਮੇਟੀ ਦਾ ਚੇਅਰਮੈਨ
ਦਫ਼ਤਰ ਸੰਭਾਲਿਆ
17 ਨਵੰਬਰ 2021
ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂਅਨਿਲ ਕੁੰਬਲੇ
ਨਿੱਜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ
ਪੂਰਾ ਨਾਮ
ਸੌਰਭ ਚੰਦੀਦਾਸ ਗਾਂਗੁਲੀ
ਜਨਮ (1972-07-08) 8 ਜੁਲਾਈ 1972 (ਉਮਰ 52)
ਬੇਹਾਲਾ, ਕਲਕੱਤਾ, ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ, ਭਾਰਤ
ਛੋਟਾ ਨਾਮਦਾਦਾ, ਕਲਕੱਤਾ ਦਾ ਰਾਜਕੁਮਾਰ, ਮਹਾਰਾਜ, ਬੰਗਾਲ ਟਾਈਗਰ
ਕੱਦ1.80 m (5 ft 11 in)
ਬੱਲੇਬਾਜ਼ੀ ਅੰਦਾਜ਼ਖੱਬਾ-ਹੱਥ
ਗੇਂਦਬਾਜ਼ੀ ਅੰਦਾਜ਼ਸੱਜੀ-ਬਾਂਹ ਮੀਡੀਅਮ
ਭੂਮਿਕਾਬੱਲੇਬਾਜ਼
ਪਰਿਵਾਰ
ਸਾਨਾ ਗਾਂਗੁਲੀ (ਪੁੱਤਰੀ)
ਸਨੇਹਾਸੀਸ਼ ਗਾਂਗੁਲੀ (ਭਰਾ)
ਵੈੱਬਸਾਈਟsouravganguly.co.in
ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ
ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਟੀਮ
ਪਹਿਲਾ ਟੈਸਟ (ਟੋਪੀ 206)20 ਜੂਨ 1996 ਬਨਾਮ ਇੰਗਲੈਂਡ
ਆਖ਼ਰੀ ਟੈਸਟ6 ਨਵੰਬਰ 2008 ਬਨਾਮ ਆਸਟਰੇਲੀਆ
ਪਹਿਲਾ ਓਡੀਆਈ ਮੈਚ (ਟੋਪੀ 84)11 ਜਨਵਰੀ 1992 ਬਨਾਮ ਵੈਸਟ ਇੰਡੀਜ਼
ਆਖ਼ਰੀ ਓਡੀਆਈ15 ਨਵੰਬਰ 2007 ਬਨਾਮ ਪਾਕਿਸਤਾਨ
ਘਰੇਲੂ ਕ੍ਰਿਕਟ ਟੀਮ ਜਾਣਕਾਰੀ
ਸਾਲਟੀਮ
1990–2010ਬੰਗਾਲ
2000ਲੈਨਸ਼ਾਇਰ
2005ਗਲਾਮੌਰਗਨ
2006ਨੌਰਥੈਂਪਟਨਸ਼ਾਇਰ
2008–2010ਕੋਲਕਾਤਾ ਨਾਇਟ ਰਾਈਡਰਜ਼
2011–2012ਪੁਣੇ ਵਾਰੀਅਰਜ਼ ਇੰਡੀਆ
ਕਰੀਅਰ ਅੰਕੜੇ
ਪ੍ਰਤਿਯੋਗਤਾ ਟੈਸਟ ਓਡੀਆਈ FC LA
ਮੈਚ 113 311 254 437
ਦੌੜਾਂ ਬਣਾਈਆਂ 7,212 11,363 15,687 15,622
ਬੱਲੇਬਾਜ਼ੀ ਔਸਤ 42.17 41.02 44.18 43.32
100/50 16/35 22/72 33/89 31/97
ਸ੍ਰੇਸ਼ਠ ਸਕੋਰ 239 183 239 183
ਗੇਂਦਾਂ ਪਾਈਆਂ 3,117 4,561 11,108 8,199
ਵਿਕਟਾਂ 32 100 167 171
ਗੇਂਦਬਾਜ਼ੀ ਔਸਤ 52.53 38.49 36.52 38.86
ਇੱਕ ਪਾਰੀ ਵਿੱਚ 5 ਵਿਕਟਾਂ 0 2 4 2
ਇੱਕ ਮੈਚ ਵਿੱਚ 10 ਵਿਕਟਾਂ 0 0 0 0
ਸ੍ਰੇਸ਼ਠ ਗੇਂਦਬਾਜ਼ੀ 3/28 5/16 6/46 5/16
ਕੈਚਾਂ/ਸਟੰਪ 71/– 100/– 168/– 131/–
ਸਰੋਤ: Cricinfo, 2 ਜਨਵਰੀ 2013
ਦਸਤਖ਼ਤ

ਸੌਰਭ ਚੰਦੀਦਾਸ ਗਾਂਗੁਲੀ (/sʃrəv ɡɛnɡlj/ ( ਸੁਣੋ); ਜਨਮ 8 ਜੁਲਾਈ 1972), ਜਿਸਨੂੰ ਦਾਦਾ (ਬੰਗਾਲੀ ਵਿੱਚ "ਵੱਡਾ ਭਰਾ" ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ), ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਟਿੱਪਣੀਕਾਰ ਅਤੇ ਸਾਬਕਾ ਕ੍ਰਿਕਟਰ ਹੈ। ਉਸਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਦਾ ਮਹਾਰਾਜਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[1] ਉਹ ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਟੀਮ ਦਾ ਕਪਤਾਨ ਸੀ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਸਫਲ ਕ੍ਰਿਕਟ ਕਪਤਾਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।[2] ਕਪਤਾਨ ਵਜੋਂ, ਉਸਨੇ 2003 ਕ੍ਰਿਕਟ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ ਦੇ ਫਾਈਨਲ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਟੀਮ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ।[3]

ਗਨਾਗੁਲੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਇੱਕ ਰੋਜ਼ਾ ਕਰੀਅਰ ਵਿੱਚ 11363 ਦੌੜਾਂ ਬਣਾਈਆਂ ਜੋ ਇੱਕ ਰੋਜ਼ਾ ਮੈਚਾਂ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੌੜਾਂ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿੱਚ ਨੌਵੇਂ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਹਨ।[4] ਉਹ ਸਚਿਨ ਤੇਂਦੁਲਕਰ ਅਤੇ ਇੰਜ਼ਮਾਮ ਉਲ ਹੱਕ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਦਿਨਾ ਕ੍ਰਿਕਟ ਵਿੱਚ 10,000 ਦੌੜਾਂ ਦਾ ਅੰਕੜਾ ਪਾਰ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਤੀਜਾ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ ਸੀ।[5] ਓਡੀਆਈ ਕ੍ਰਿਕੇਟ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਪਾਰੀ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਕੋਰ (183) ਦਾ ਰਿਕਾਰਡ ਉਸਦੇ ਕੋਲ ਹੈ।[6] 2002 ਵਿੱਚ, ਵਿਜ਼ਡਨ ਕ੍ਰਿਕਟਰਜ਼ ਅਲਮੈਨਕ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਹਰ ਸਮੇਂ ਦਾ ਛੇਵਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹਾਨ ODI ਬੱਲੇਬਾਜ਼ ਦਰਜਾ ਦਿੱਤਾ।[7] ਉਸਨੇ 2008 ਵਿੱਚ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਤੋਂ ਅਤੇ 2012 ਵਿੱਚ ਕ੍ਰਿਕਟ ਦੇ ਸਾਰੇ ਰੂਪਾਂ ਤੋਂ ਸੰਨਿਆਸ ਲੈਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ।[3]

ਗਾਂਗੁਲੀ ਨੂੰ 2004 ਵਿੱਚ ਚੌਥਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਭਾਰਤੀ ਨਾਗਰਿਕ ਪੁਰਸਕਾਰ, ਪਦਮ ਸ਼੍ਰੀ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[8] ਉਸਨੂੰ 2019 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਕੰਟਰੋਲ ਬੋਰਡ ਦਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।[9][10] ਉਹ ਆਈਪੀਐਲ ਸਪਾਟ ਫਿਕਸਿੰਗ ਅਤੇ ਸੱਟੇਬਾਜ਼ੀ ਸਕੈਂਡਲ ਦੀ ਜਾਂਚ ਲਈ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੁਆਰਾ ਨਿਯੁਕਤ ਜਾਂਚ ਪੈਨਲ ਦਾ ਵੀ ਹਿੱਸਾ ਹੈ।[11]

ਜੀਵਨੀ

[ਸੋਧੋ]

1972-1989: ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਅਤੇ ਕ੍ਰਿਕੇਟ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ

[ਸੋਧੋ]

ਸੌਰਵ ਗਾਂਗੁਲੀ ਦਾ ਜਨਮ ਕਲਕੱਤਾ ਵਿੱਚ 8 ਜੁਲਾਈ 1972 ਨੂੰ ਹੋਇਆ, ਅਤੇ ਉਹ ਚੰਡੀਦਾਸ ਅਤੇ ਨਿਰੂਪਾ ਗਾਂਗੁਲੀ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟਾ ਪੁੱਤਰ ਸੀ।[12] [13] ਚੰਡੀਦਾਸ ਦਾ ਪ੍ਰਿੰਟ ਕਾਰੋਬਾਰ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਅਮੀਰ ਆਦਮੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ।[14] ਗਾਂਗੁਲੀ ਦਾ ਬਚਪਨ ਸ਼ਾਨਦਰ ਬੀਤਿਆ ਅਤੇ ਉਸ ਦਾ ਛੋਟਾ ਨਾਂ 'ਮਹਾਰਾਜਾ', ਭਾਵ 'ਮਹਾਨ ਰਾਜਾ' ਸੀ। ਗਾਂਗੁਲੀ ਦੇ ਪਿਤਾ ਚੰਡੀਦਾਸ ਗਾਂਗੁਲੀ ਦੀ ਲੰਬੀ ਬਿਮਾਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 21 ਫਰਵਰੀ 2013 ਨੂੰ 73 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।[15]

ਕਿਉਂਕਿ ਕਲਕੱਤਾ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਪਸੰਦੀਦਾ ਖੇਡ ਫੁੱਟਬਾਲ ਸੀ, ਇਸ ਲਈ ਗਾਂਗੁਲੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਸਮੇਂ ਇਸ ਖੇਡ ਵੱਲ ਖਿੱਚਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉਸ ਦੀ ਮਾਂ ਨਿਰੂਪਾ ਨੇ ਕ੍ਰਿਕਟ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਖੇਡ ਨੂੰ ਕਰੀਅਰ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਖੇਡਣ ਵਾਲੇ ਗਾਂਗੁਲੀ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਸੀ।[16] ਉਸ ਸਮੇਂ ਤੱਕ, ਉਸ ਦਾ ਵੱਡਾ ਭਰਾ ਸਨਾਹੇਸਿਸ਼ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਬੰਗਾਲ ਕ੍ਰਿਕਟ ਟੀਮ ਲਈ ਸਥਾਪਤ ਕ੍ਰਿਕਟਰ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਗਾਂਗੁਲੀ ਦੇ ਕ੍ਰਿਕੇਟਰ ਬਨਣ ਦੇ ਸੁਪਨੇ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਗਰਮੀਆਂ ਦੀਆਂ ਛੁੱਟੀਆਂ ਦੌਰਾਨ ਗਾਂਗੁਲੀ ਨੂੰ ਕ੍ਰਿਕਟ ਕੋਚਿੰਗ ਕੈਂਪ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਗਾਂਗੁਲੀ ਦਸਵੀਂ ਜਮਾਤ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹ ਰਹੇ ਸਨ।

ਸੱਜੇ ਹੱਥ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਗਾਂਗੁਲੀ ਨੇ ਖੱਬੇ ਹੱਥ ਨਾਲ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ੀ ਕਰਨੀ ਸਿੱਖੀ ਨੂੰ ਤਾਂ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਭਰਾ ਦੇ ਖੇਡ ਉਪਕਰਣਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਸਕੇ।[16] ਉਸ ਦੁਆਰਾ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਵਾਅਦੇ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸ ਨੂੰ ਕ੍ਰਿਕੇਟ ਅਕੈਡਮੀ ਵਿੱਚ ਦਾਖ਼ਲਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇੱਕ ਇਨਡੋਰ ਮਲਟੀ-ਜਿਮ ਅਤੇ ਕੰਕਰੀਟ ਵਿਕਟ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਬਣ ਗਈ ਸੀ, ਇਸ ਨਾਲ ਉਹ ਅਤੇ ਸਨੇਹਾਸ਼ਿਸ ਖੇਡ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਕਰ ਸਕਦੇ ਸਨ। ਉਹ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪੁਰਾਣੇ ਕ੍ਰਿਕਟ ਮੈਚਾਂ ਦੇ ਵੀਡੀਓ ਦੇਖਦੇ ਹੁੰਦੇ ਸਨ, ਖ਼ਾਸ ਕਰਕੇ ਡੇਵਿਡ ਗਾਵਰ ਦੁਆਰਾ ਖੇਡੇ ਗਏ ਖੇਡ ਦੀਆਂ ਵੀਡੀਓ, ਜਿਸ ਦੀ ਗਾਂਗੁਲੀ ਨੇ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਕੀਤੀ।[14] ਉੜੀਸਾ ਅੰਡਰ -15 ਟੀਮ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਇੱਕ ਸੈਂਕੜਾ ਬਣਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸ ਨੂੰ ਸਟੀ ਜੇਵੀਅਰ ਸਕੂਲ ਦੀ ਕ੍ਰਿਕੇਟ ਟੀਮ ਦਾ ਕਪਤਾਨ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ, ਜਿੱਥੇ ਉਸ ਦੇ ਕਈ ਸਾਥੀਆਂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਦੁਰਭਾਵਨਾਦਾਰੀ ਪ੍ਰਤੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਕੀਤੀ।[16][17]

1990–96: ਕਰੀਅਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਅਤੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਫ਼ਲਤਾ

[ਸੋਧੋ]
A brown coloured pavilion in front of a green field, surrounded by a number of banners
ਦ ਲਾਰਡਜ਼ ਪਵੇਲੀਅਨ

1997-99: ਵਿਆਹ, ਇੱਕ ਰੋਜ਼ਾ ਮੈਚਾਂ ਓਪਨਿੰਗ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ 1999

[ਸੋਧੋ]
A middle-aged man stands to wear a white long-sleeved shirt and white trousers, while he has sunglasses resting on a cap that is on his head. Green grass and a boundary line are in the background.
2008 ਵਿੱਚ ਸ੍ਰੀਲੰਕਾ ਵਿੱਚ ਗਾਂਗੁਲੀ

ਇੰਗਲੈਂਡ ਦੇ ਆਪਣੇ ਸਫ਼ਲ ਸਫ਼ਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਗਾਂਗੁਲੀ ਆਪਣੀ ਬਚਪਨ ਦੀ ਪ੍ਰੇਮਿਕਾ ਡੋਨਾ ਰਾਏ ਨਾਲ ਭੱਜ ਗਏ, ਲਾੜਾ ਅਤੇ ਲਾੜੀ ਦੋਵੇਂ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਉਸ ਸਮੇਂ ਆਪਣਾ ਦੁਸ਼ਮਣ ਕਿਹਾ ਹਾਲਾਂਕਿ ਦੋਵੇਂ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦਾ ਮੇਲ ਮਿਲਾਪ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਇੱਕ ਰਸਮੀ ਵਿਆਹ ਫਰਵਰੀ 1997 ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ।[16][18] ਇਸੇ ਸਾਲ ਗਾਂਗੁਲੀ ਨੇ ਸ੍ਰੀਲੰਕਾ ਦੀ ਟੀਮ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਖੇਡਦਿਆਂ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕੁੱਲ ਸਕੋਰ 238 ਸੀ,113 ਦੌੜਾਂ ਬਣਾ ਕੇ ਆਪਣਾ ਪਹਿਲਾ ਇੱਕ ਰੋਜ਼ਾ ਸੈਂਕੜਾ ਬਣਾਇਆ। ਉਸ ਸਾਲ ਮਗਰੋਂ, ਗਾਂਗੁਲੀ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨਾਲ ਸਹਾਰਾ ਕੱਪ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਚਾਰ ਮੈਚਾਂ ਵਿੱਚ 'ਮੈਨ ਆਫ਼ ਦ ਮੈਚ' ਪੁਰਸਕਾਰ ਜਿੱਤਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਹੋਰ ਮੈਚ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ10 ਓਵਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ 16 ਦੌੜਾਂ ਦੇ ਕੇ ਪੰਜ ਵਿਕਟਾਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀਆਂ ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਦਿਨਾਂ ਮੈਚਾਂ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦਾ ਵਧੀਆ ਗੇਂਦਬਾਜ਼ੀ ਦਾ ਨਮੂਨਾ ਹੈ। ਟੈਸਟ ਕ੍ਰਿਕਟ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦਾ ਫਾਰਮ ਸਾਲ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਚਾਰ ਟੈਸਟ ਮੈਚਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਲਗਾਏ ਤਿੰਨ ਸੈਂਕੜਿਆਂ ਵਾਪਸ ਆਇਆ। ਇਹ ਸਭ ਸ੍ਰੀਲੰਕਾ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ, ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਦੋ ਵਿੱਚ ਸਚਿਨ ਤੇਂਦੂਲਕਰ ਦੇ ਨਾਲ 250 ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੌੜਾਂ ਦੀ ਸਾਂਝੇਦਾਰੀ ਕੀਤੀ।[12]

ਜਨਵਰੀ 1998 ਵਿੱਚ ਢਾਕਾ ਵਿੱਚ ਇੰਡੀਪੈਂਡਸ ਕੱਪ ਦੇ ਤੀਜੇ ਫਾਈਨਲ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਨੇ 315 ਦੌੜਾਂ ਦਾ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਪਿੱਛਾ ਕਰਦਿਆਂ 48 ਓਵਰਾਂ ਵਿੱਚ ਮੈਚ ਜਿੱਤ ਲਿਆ ਅਤੇ ਗਾਂਗੁਲੀ ਨੇ ਮੈਨ ਆਫ਼ ਦ ਮੈਚ ਪੁਰਸਕਾਰ ਜਿੱਤਿਆ।[19] ਮਾਰਚ 1998 ਵਿੱਚ ਉਹ ਭਾਰਤੀ ਟੀਮ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸੀ ਜਿਸ ਨੇ ਕੋਲਕਾਤਾ ਵਿੱਚ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਨੂੰ ਹਰਾਇਆ; ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਮੀਡੀਅਮ ਪੇਸ ਗੇਂਦਬਾਜ਼ੀ ਨਾਲ ਤਿੰਨ ਵਿਕਟਾਂ ਲਈਆਂ।[20]

ਗਾਂਗੁਲੀ ਭਾਰਤੀ ਟੀਮ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸੀ ਜਿਸ ਨੇ 1999 ਵਿੱਚ ਇੰਗਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਹੋਏ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ। ਟਿਊਨਟਾਨ ਵਿੱਚ ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਦੇ ਖਿਲਾਫ਼ ਭਾਰਤ ਨੇ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ੀ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ। ਗਾਂਗੁਲੀ ਨੇ 158 ਗੇਂਦਾਂ ਖੇਡ ਕੇ 17 ਚੌਕਿਆਂ ਅਤੇ 7 ਛੱਕਿਆਂ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ 183 ਦੌੜਾਂ ਬਣਾਈਆਂ। ਇਹ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚਾ ਸਕੋਰ ਅਤੇ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਇਆ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਕੋਰ ਸੀ। ਰਾਹੁਲ ਦ੍ਰਾਵਿੜ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ 318 ਦੌੜਾਂ ਦੀ ਭਾਈਵਾਲੀ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਰਵੋਤਮ ਸਕੋਰ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਸਾਰੇ ਇੱਕ ਰੋਜ਼ਾ ਕ੍ਰਿਕਟ ਵਿੱਚ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸਕੋਰ ਹੈ।[21][22] 1999-00 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਨੇ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਅਫਰੀਕਾ ਤੋਂ ਟੈਸਟ ਸੀਰੀਜ਼ ਹਾਰ ਲਈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ ਪੰਜ ਟੈਸਟ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ।[23][24] ਗਾਂਗੁਲੀ ਨੇ 224 ਸਕੋਰ ਕਰਕੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਕੀਤਾ। ਹਾਂਲਾਕਿ ਉਸ ਦਾ ਵਨ ਡੇ ਫਾਰਮ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਸੀ। ਲਗਭਗ ਉਸੇ ਸਮੇਂ, ਇਲਜ਼ਾਮ ਲਗਾਏ ਗਏ ਕਿ ਗਾਂਗੁਲੀ ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤੀ ਅਭਿਨੇਤਰੀ ਨਾਗਮਾ ਨਾਲ ਰੋਮਾਂਸ ਲੜਾ ਰਹੇ ਸਨ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਉਸ ਨੇ ਇਨਕਾਰ ਕੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।[25][26]

2000-05: ਕਪਤਾਨੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ

[ਸੋਧੋ]

"People will support you, people will criticize you. When you cross that rope everything is about you."

Sourav Ganguly to the media

A blue coloured T-shirt displayed at a store window. The T-shirt has the words "Ganguly" and the number 99 below it, both in yellow color. Beside the T-shirt, a picture and an open book is visible.
ਲੰਡਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਟੋਰ 'ਤੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਉਹ ਕਮੀਜ਼ ਜਿਸ ਨੂੰ ਗਾਂਗੁਲੀ ਨੈਟਵੈਸਟ ਸੀਰੀਜ਼ ਦੇ ਫਾਈਨਲ 'ਚ ਖੇਡਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਛੱਡ ਆਏ ਸਨ।

2000 ਵਿੱਚ, ਟੀਮ ਦੇ ਕੁਝ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਮੈਚ ਫਿਕਸਿੰਗ ਸਕੈਂਡਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ,[27] ਗਾਂਗੁਲੀ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਟੀਮ ਦਾ ਕਪਤਾਨ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਤੇਂਦੁਲਕਰ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸਿਹਤ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਕਰਕੇ ਅਹੁਦਾ ਛੱਡਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਗਾਂਗੁਲੀ ਉਸ ਵੇਲੇ ਉਪ-ਕਪਤਾਨ ਸਨ।[16] ਉਸ ਨੇ ਕਪਤਾਨ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਚੰਗੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਪੰਜ ਮੈਚਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਦਿਨਾ ਸੀਰੀਜ਼ ਵਿੱਚ ਦੱਖਣੀ ਅਫਰੀਕਾ ਨੂੰ ਹਰਾਉਣ ਲਈ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਟੀਮ ਦੀ 2000 ਆਈ.ਸੀ.ਸੀ. ਨਾਕ ਆਊਟ ਟਰਾਫ਼ੀ ਦੇ ਫਾਈਨਲ ਵਿੱਚ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ।[16] ਉਸ ਨੇ ਦੋ ਸੈਂਕੜੇ ਬਣਾਏ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਫਾਈਨਲ ਵਿੱਚ ਬਣਾਇਆ ਇੱਕ ਸੈਂਕੜਾ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ ਹਾਲਾਂਕਿ, ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਫਿਰ ਵੀ ਚਾਰ ਵਿਕਟਾਂ ਨਾਲ ਜਿੱਤ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[28] ਉਸੇ ਸਾਲ, ਗਾਂਗੁਲੀ ਨੇ ਇੰਗਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਕਾਉਂਟੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਕੈਰੀਅਰ 'ਤੇ ਆਪਣਾ ਹੱਥ ਅਜ਼ਮਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ, ਪਰ ਉਹ ਸਫ਼ਲ ਨਾ ਹੋਏ।[29]

ਉਸ ਦੇ ਲੈਂਕੇਸ਼ਾਇਰ ਟੀਮ ਦੇ ਸਾਥੀ ਐਂਡਰਿਊ ਫਲਿੰਟਾਫ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਅਲੱਗ ਕਰਨ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਰਵੱਈਏ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਪ੍ਰਿੰਸ ਚਾਰਲਸ ਨਾਲ ਕੀਤੀ।[17] 2001 ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਨਾਲ ਤਿੰਨ ਟੈਸਟ ਅਤੇ ਪੰਜ ਇੱਕ ਦਿਨਾ ਮੈਚਾਂ ਦੌਰਾਨ ਗਾਂਗੁਲੀ ਦੁਆਰਾ ਚਾਰ ਮੌਕਿਆਂ 'ਤੇ ਟਾਸ ਲਈ ਦੇਰ ਨਾਲ ਪਹੁੰਚਣ ਕਰਕੇ ਵਿਰੋਧੀ ਟੀਮ ਦੇ ਕਪਤਾਨ ਸਟੀਵ ਵਾ ਨੇ ਵਿਵਾਦ ਖੜ੍ਹਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।[30] ਚੌਥੇ ਇੱਕ ਰੋਜ਼ਾ ਵਿਚ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੁਆਰਾ ਆਪਣੇ ਖੇਡਣ ਵਾਲੇ ਕੱਪੜੇ ਨਾ ਪਹਿਨਣ ਕਰਕੇ ਉਹ ਇੱਕ ਹੋਰ ਵਿਵਾਦ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣੇ, ਕ੍ਰਿਕਟ ਯਗਤ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹਾ ਕੁੱਝ ਅਸਾਧਾਰਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[31] ਹਾਲਾਂਕਿ, ਭਾਰਤ ਨੇ ਟੈਸਟ ਲੜੀ 2-1 ਨਾਲ ਜਿੱਤੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਦੂਜੇ ਟੈਸਟ ਮੈਚ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਸਟਰੇਲੀਆ ਦੀ 16 ਲਗਾਤਾਰ ਟੈਸਟ ਮੈਚਾਂ ਦੀ ਜਿੱਤ ਦੀ ਲੜੀ ਟੁੱਟੀ।[32] ਨਵੰਬਰ 2001 ਵਿਚ, ਗਾਂਗੁਲੀ ਦੀ ਪਤਨੀ ਡੋਨਾ ਨੇ ਧੀ ਸਨਾ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੱਤਾ।[16] ਗਾਂਗੁਲੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਸੰਨ 2003 ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 1983 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ ਫਾਈਨਲ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚਿਆ ਸੀ, ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆਈ ਟੀਮ ਤੋਂ ਹਾਰ ਗਏ ਸਨ।[33] ਇਸ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਗਾਂਗੁਲੀ ਨੇ ਨਿੱਜੀ ਤੌਰ 'ਤੇ 58.12 ਦੀ ਔਸਤ ਨਾਲ 465 ਦੌੜਾਂ ਨਾਲ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਸੈਂਕੜੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।[34]

"Sourav is the sole reason I am a cricket lover"

Baichung Bhutia on Sourav Ganguly

2004 ਤੱਕ, ਉਸਨੇ ਕਪਤਾਨ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਫ਼ਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਉਹ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਸਫ਼ਲ ਕ੍ਰਿਕਟ ਕਪਤਾਨਾਂ ਵਜੋਂ ਮੰਨੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉਸ ਦੀ ਕਪਤਾਨੀ ਸ਼ਾਸਨ ਦੌਰਾਨ ਉਸ ਦੀ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਿਗੜ ਗਈ ਸੀ, ਖ਼ਾਸ ਕਰਕੇ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, 2003 ਵਿੱਚ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦੇ ਦੌਰੇ ਅਤੇ 2004 ਵਿੱਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਲੜੀ ਵਿਚ।[35][36] 2004 ਵਿੱਚ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਨੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 1969 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਟੈਸਟ ਸੀਰੀਜ਼ ਜਿੱਤੀ। ਇਹ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਗਾਂਗੁਲੀ ਨਾਗਪੁਰ ਵਿੱਚ ਤੀਜੇ ਟੈਸਟ ਲਈ ਵਰਤੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਪਿੱਚ ਦੀ ਕਿਸਮ ਨਾਲ ਸਹਿਮਤ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਮੈਦਾਨ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੇ ਕਾਮੇ ਗਾਂਗੁਲੀ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਹੋ ਗਏ, ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਪਿੱਚ 'ਤੇ ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ 'ਚ ਘਾਹ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ। ਕੁਝ ਮਾਹਿਰਾਂ ਨੇ ਸੰਕੇਤ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਇਸਦਾ ਕਾਰਨ ਭਾਰਤੀ ਕਪਤਾਨ ਦੇ ਖਿਲਾਫ਼ "ਵਿਰੋਧ ਜਾਂ ਬਦਲਾ" ਲੈਣਾ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦੇ ਕਪਤਾਨ ਐਡਮ ਗਿਲਕ੍ਰਿਸਟ ਟਾਸਕ ਕਰਨ ਪਹੁੰਚੇ ਤਾਂ ਉਸ ਨੇ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਰਾਹੁਲ ਦ੍ਰਾਵਿੜ ਉਸ ਦੀ ਗਾਂਗੁਲੀ ਦੀ ਬਜਾਏ ਉਡੀਕ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਨੇ ਰਾਹੁਲ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ ਗਾਂਗੁਲੀ ਕਿੱਥੇ ਹੈ? ਦ੍ਰਾਵਿੜ ਨੇ ਇੱਕ ਸਪਸ਼ਟ ਜਵਾਬ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਕਿਹਾ: "ਓ, ਉਸ ਨੂੰ ਕੌਣ ਜਾਣਦਾ ਹੈ?"[30][37]

2004 ਵਿੱਚ ਵੱਖਰੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਾਰਨ, ਅਤੇ 2005 ਵਿੱਚ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਾਰਨ, ਉਸ ਨੂੰ ਅਕਤੂਬਰ 2005 ਵਿੱਚ ਟੀਮ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[38] ਜਦੋਂ 2000 ਵਿੱਚ ਮੈਚ ਫਿਕਸਿੰਗ ਸਕੈਂਡਲ ਦੇ ਕਾਰਨ ਟੀਮ ਦੀ ਸ਼ਰਮਨਾਕ ਹਾਰ ਹੋਈ ਸੀ,[27] ਤਾਂ ਦ੍ਰਾਵਿੜ ਨੂੰ ਕਪਤਾਨ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ। ਗਾਂਗੁਲੀ ਨੇ ਸੰਨਿਆਸ ਨਾ ਲੈ ਕੇ ਟੀਮ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸੀ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ।[39] ਗਾਂਗੁਲੀ ਨੂੰ 2004 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਚੌਥੇ ਸਰਵ ਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਪੁਰਸਕਾਰ ਪਦਮਸ੍ਰੀ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 30 ਜੂਨ 2004 ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ, ਡਾ. ਏਪੀਜੇ ਅਬਦੁਲ ਕਲਾਮ ਦੁਆਰਾ ਪੁਰਸਕਾਰ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।[40][41]

2006-07: ਟੀਮ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸੀ ਅਤੇ ਕੋਚ ਗ੍ਰੈਗ ਚੈਪਲ ਨਾਲ ਉਲਝਣ

[ਸੋਧੋ]
A middle-aged man signing on cricket bats. He wears a white T-shirt and a navy blue cap. A number of people are visible, who surround him.
ਗਾਂਗੁਲੀ ਆਪਣੇ ਨਿਵਾਸ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਆਟੋਗ੍ਰਾਫ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ।

ਸਤੰਬਰ 2005 ਵਿਚ, ਜ਼ਿੰਬਾਬਵੇ ਦੇ ਦੌਰੇ ਲਈ ਗ੍ਰੈਗ ਚੈਪਲ ਭਾਰਤ ਦਾ ਕੋਚ ਬਣ ਗਿਆ। ਉਸ ਦੇ ਨਾਲ ਗਾਂਗੁਲੀ ਦੇ ਵਿਵਾਦ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਕਈ ਸੁਰਖੀਆਂ ਬਣੀਆਂ ਚੈਪਲ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਕੰਟਰੋਲ ਬੋਰਡ ਨੂੰ ਈ-ਮੇਲ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਗਾਂਗੁਲੀ ਭਾਰਤ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਨ ਲਈ "ਸਰੀਰਕ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ" ਅਯੋਗ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ "ਵੰਡ ਅਤੇ ਨਿਯਮ" ਦਾ ਵਿਵਹਾਰ ਟੀਮ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਰਿਹਾ ਸੀ।[39] ਇਹ ਈਮੇਲ ਮੀਡੀਆ ਨੂੰ ਲੀਕ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਗਾਂਗੁਲੀ ਦੇ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕ ਬਹੁਤ ਨਾਰਾਜ਼ ਹੋਏ ਸਨ।

ਗਾਂਗੁਲੀ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮੈਚਾਂ ਵਿੱਚ[42]
ਮੈਚ ਜਿੱਤੀ ਲਾਪਤਾ ਕੱਢੇ ਟਾਇਡ ਕੋਈ ਨਤੀਜਾ ਨਹੀਂ
ਟੈਸਟ[43] 113 37 35 41 0 -
ਵਨ ਡੇ[44] 311 149 145 - 1 16

ਫਰਵਰੀ 2008 ਵਿਚ, ਗਾਂਗੁਲੀ ਨੇ ਇੰਡੀਅਨ ਪ੍ਰੀਮੀਅਰ ਲੀਗ (ਆਈਪੀਐਲ) ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ, ਬਾਲੀਵੁੱਡ ਅਦਾਕਾਰ ਸ਼ਾਹਰੁਖ ਖਾਨ ਦੀ ਮਲਕੀਅਤ ਕੋਲਕਾਤਾ ਨਾਈਟ ਰਾਈਡਰਜ਼ (ਕੇਕੇਆਰ) ਦੀ ਟੀਮ ਦੇ ਕਪਤਾਨ ਵਜੋਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਏ.[45] 18 ਅਪ੍ਰੈਲ 2008 ਨੂੰ, ਆਈਪੀਐਲ ਟੀ -20 ਕ੍ਰਿਕਟ ਮੈਚ ਵਿੱਚ ਗਾਂਗੁਲੀ ਨੇ ਕੇਕੇਆਰ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ ਸੀ. ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਬੈਂਗਲੋਰ ਰਾਇਲ ਚੈਲੇਂਜਰਸ (ਰਾਹੁਲ ਦ੍ਰਾਵਿੜ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੀ ਕੇਜਵਾਲ ਅਤੇ ਵਿਜੇ ਮਾਲਿਆ ਦੀ ਮਲਕੀਅਤ) 'ਤੇ 140 ਦੌੜਾਂ ਦੀ ਜਿੱਤ ਹੈ. ਗਾਂਗੁਲੀ ਨੇ ਬ੍ਰੈਂਡਨ ਮੈਕੁਲਮ ਨਾਲ ਪਾਰੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ 10 ਦੌੜਾਂ ਬਣਾਈਆਂ ਜਦੋਂ ਕਿ ਮੈਕੂਲਮ 73 ਗੇਂਦਾਂ ਵਿੱਚ 158 ਦੌੜਾਂ ਬਣਾ ਕੇ ਨਾਬਾਦ ਰਿਹਾ.[46] 1 ਮਈ ਨੂੰ, ਨਾਈਟ ਰਾਈਡਰਜ਼ ਅਤੇ ਰਾਜਸਥਾਨ ਰਾਇਲਜ਼ ਵਿਚਕਾਰ ਖੇਡ ਰਹੇ ਗਾਂਗੁਲੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਦੂਜੀ ਟੀ -20 ਅਰਧ ਸੈਂਕੜਾ ਬਣਾਇਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 51 ਦੌੜਾਂ   39 ਦੇ ਕਰੀਬ ਦੌੜਾਂ   130.76 ਦੀ ਸਟ੍ਰਾਈਕ ਰੇਟ ਤੇ ਗੇਂਦਾਂ. ਉਸ ਦੀ ਪਾਰੀ ਵਿੱਚ ਗਾਂਗੁਲੀ ਨੇ ਚਾਰ ਚੌਕੇ ਅਤੇ ਦੋ ਛੱਕੇ ਲਗਾਏ, ਜੋ ਕਿ ਨਾਈਟ ਰਾਈਡਰਜ਼ ਲਈ ਸਕੋਰਰਸ ਦੀ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਸਿਖਰ 'ਤੇ ਹੈ.[47]

ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰਾਸ਼ਟਰਾਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਸੈਂਕੜੇ
ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਟੈਸਟ ਵਨਡੇ
link=|border  ਸ੍ਰੀਲੰਕਾ 3 4
link=|border  ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ 3 3
link=|border  ਜ਼ਿੰਬਾਬਵੇ 2 3
link=|border  ਇੰਗਲੈਂਡ 3 1
link=|border  ਪਾਕਿਸਤਾਨ 2 2
link=|border  ਆਸਟਰੇਲੀਆ 2 1
link=|border  ਦੱਖਣੀ ਅਫ਼ਰੀਕਾ - 3
link=|border  ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ 1 1
link=|border ਫਰਮਾ:Country data Kenya NA 3
link=|border  ਨਾਮੀਬੀਆ NA 1
ਕੁੱਲ
16 22

ਗਾਂਗੁਲੀ ਦੇ ਅੰਕੜੇ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਹ ਟੈਸਟ ਮੈਚਾਂ ਵਿੱਚ 100 ਟੈਸਟ ਮੈਚ ਖੇਡਣ ਵਾਲੇ ਸੱਤਵੇਂ ਭਾਰਤੀ ਕ੍ਰਿਕੇਟਰ ਹਨ,[48] ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਚੌਥੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੌੜਾਂ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੇ,[49] ਅਤੇ ਚੌਥੇ ਭਾਰਤੀ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 300 ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਨ-ਡੇਅ ਮੈਚ ਖੇਡੇ ਹਨ।[50] ਵਨ-ਡੇ ਮੈਚਾਂ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ ਦੌੜਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ, ਸਚਿਨ ਤੇਂਦੁਲਕਰ (ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਨ-ਡੇ ਖੇਡੇ ਹਨ) ਅਤੇ ਅੱਠਵੇਂ ਓਵਰਆਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗਾਂਗੁਲੀ ਦਾ ਦੂਜਾ ਸਥਾਨ ਹੈ। ਉਹ 10,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਕੋਰ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸਿਰਫ਼ ਦਸ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ16 ਸੈਕੜੇ ਟੈਸਟ ਮੈਚਾਂ ਅਤੇ 22 ਸੈਕੜੇ ਇੱਕ ਰੋਜ਼ਾ ਮੈਚਾਂ ਵਿੱਚ ਬਣਾਏ।[51] ਤੇਂਦੂਲਕਰ ਦੇ ਨਾਲ, ਗਾਂਗੁਲੀ ਨੇ ਇੱਕ ਦਿਨਾ ਕ੍ਰਿਕਟ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਸਫ਼ਲ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜੋੜੀ ਬਣਾਈ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੇ ਪਹਿਲੇ ਵਿਕਟ ਲਈ ਇਕੱਠੇ ਮਿਲ ਕੇ 26 ਵਾਰ ਸੌ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੌੜਾਂ ਲਈ ਸਾਂਝੇਦਾਰੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਸਾਂਝੇਦਾਰੀ ਨੇ 48.98 ਦੀ ਔਸਤ ਨਾਲ 7000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੌੜਾਂ ਬਣਾਈਆਂ ਅਤੇ ਪਹਿਲੀ ਵਿਕਟ (44 ਅਰਧ-ਸੈਂਕੜੇ) ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ 50 ਦੌੜਾਂ ਦੀ ਭਾਈਵਾਲੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਵਿਸ਼ਵ ਰਿਕਾਰਡ ਕਾਇਮ ਕੀਤਾ।[52] ਗਾਂਗੁਲੀ 11000 ਵਨ-ਡੇ ਰਨ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਚੌਥਾ ਖਿਡਾਰੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਵਨ-ਡੇ ਕ੍ਰਿਕਟ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸਭ ਤੋਂ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਖਿਡਾਰੀ ਹੈ। ਸਚਿਨ ਦੇ ਬਾਅਦ[53] 2006 ਤਕ, ਉਹ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਟੈਸਟ ਸੀਰੀਜ਼ ਜਿੱਤਣ ਵਾਲਾ ਇਕਲੌਤਾ ਭਾਰਤੀ ਕਪਤਾਨ ਸੀ (ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਸ ਲੜੀ ਦੇ ਤਿੰਨ ਟੈਸਟਾਂ ਵਿਚੋਂ ਦੋ ਰਾਹੁਲ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਸੀ)। ਉਹ 10,000 ਦੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਅੰਕੜੇ ਨੂੰ ਛੂਹਣ ਵਾਲੇ ਵਿਸ਼ਵ ਦੇ ਪੰਜ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹਨ।

ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਦੁਆਰਾ ਟੈਸਟ ਮੈਚ ਕੈਰੀਅਰ ਦੀ ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰੀ ਬੈਟਿੰਗ ਅੰਕੜੇ[54]
ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਮੈਚ ਰਨ ਔਸਤ ਹਾਈ ਸਕੋਰ 100/50
link=|border ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ 24 1403 35.07 144 2/7
link=|border ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ 5 371 61.83 100 1/3
link=|border ਇੰਗਲੈਂਡ 12 983 57.82 136 3/5
link=|border ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ 8 563 46.91 125 3/2
link=|border ਪਾਕਿਸਤਾਨ 12 902 47.47 239 2/4
link=|border ਦੱਖਣੀ ਅਫਰੀਕਾ 17 947 33.82 87 0/7
link=|border ਸ਼ਿਰੀਲੰਕਾ 14 1064 46.26 173 3/4
link=|border ਵੈਸਟਇੰਡੀਜ਼ 12 449 32.07 75 * 0/2
link=|border ਜ਼ਿੰਬਾਬਵੇ 9 530 44.16 136 2/1
ਕੁੱਲ ਮਿਲਾ ਕੇ 113 7212 42.17 239 16/35
ਟੈਸਟ ਮੈਚ ਕੈਰੀਅਰ ਦੀ ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰੀ ਬੈਟਿੰਗ ਅੰਕੜੇ[54]
ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਮੈਚ ਰਨ ਔਸਤ ਹਾਈ ਸਕੋਰ 100/50
link=|border ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ 24 1403 35.07 144 2/7
link=|border ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ 5 371 61.83 100 1/3
link=|border ਇੰਗਲੈਂਡ 12 983 57.82 136 3/5
link=|border ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ 8 563 46.91 125 3/2
link=|border ਪਾਕਿਸਤਾਨ 12 902 47.47 239 2/4
link=|border ਦੱਖਣੀ ਅਫਰੀਕਾ 17 947 33.82 87 0/7
link=|border ਸ੍ਰੀਲੰਕਾ 14 1064 46.26 173 3/4
link=|border ਵੈਸਟਇੰਡੀਜ਼ 12 449 32.07 75 * 0/2
link=|border ਜ਼ਿੰਬਾਬਵੇ 9 530 44.16 136 2/1
ਕੁੱਲ 113 7212 42.17 239 16/35
ਇਕ ਦਿਨਾਂ ਮੈਚਾਂ ਵਿੱਚ

ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ

ਬੱਲੇਬਾਜ਼ੀ ਅੰਕੜੇ[55]
ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਮੈਚ ਰਨ ਔਸਤ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਰਨ 100 / 50
ਆਸਟਰੇਲੀਆ Australia 35 774 23.45 100 1 / 5
ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ Bangladesh 10 459 57.37 135* 1 / 4
ਇੰਗਲੈਂਡ England 26 975 39.00 117* 1 / 7
ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ New Zealand 32 1079 35.96 153* 3 / 6
ਪਾਕਿਸਤਾਨ Pakistan 53 1652 35.14 141 2 / 9
ਦੱਖਣੀ ਅਫ਼ਰੀਕਾ South Africa 29 1313 50.50 141* 3 / 8
ਸ੍ਰੀਲੰਕਾ Sri Lanka 44 1534 40.36 183 4 / 9
ਕ੍ਰਿਕਟ ਵੈਸਟ ਇੰਡੀਜ਼ West Indies 27 1142 47.58 98 0 / 11
ਜ਼ਿੰਬਾਬਵੇ Zimbabwe 36 1367 42.71 144 3 / 7
ICC World XI 1 22 22.00 22 0 / 0
Africa XI 2 120 60.00 88 0 / 1
ਫਰਮਾ:Country data Bermuda 1 89 89.00 89 0 / 1
 ਆਇਰਲੈਂਡ 1 73 73* 0 / 1
ਫਰਮਾ:Country data Kenya Kenya 11 588 73.50 111* 3 / 2
ਨਾਮੀਬੀਆ Namibia 1 112 112* 1 / 0
ਨੀਦਰਲੈਂਡ Netherlands 1 8 8.00 8 0 / 0
ਸੰਯੁਕਤ ਅਰਬ ਅਮੀਰਾਤ U.A.E. 1 56 56.00 56 0 / 1
Overall figures 311 11363 41.02 183 22 / 72

ਰਿਕਾਰਡ ਅਤੇ ਉਪਲਬਧੀਆਂ

[ਸੋਧੋ]
ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਏ ਪੀ ਜੇ ਅਬਦੁਲ ਕਲਾਮ (ਸੱਜੇ), ਗਾਂਗੁਲੀ (ਖੱਬੇ), ਲਈ ਸੰਨ 2004 'ਚ ਪਦਮਸ਼੍ਰੀ ਅਵਾਰਡ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਹੋਏ
  • ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮੈਚਾਂ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਚਾਰ ਮੇਨ ਆਫ਼ ਮੈਚ ਪੁਰਸਕਾਰ ਜਿੱਤਣ ਵਾਲੇ ਇਕੋ ਇੱਕ ਕ੍ਰਿਕਟਰ।[56]
  • ਵਨ-ਡੇ ਇਤਿਹਾਸ 'ਚ ਅੱਠਵੇਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੌੜਾਂ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੇ ਅਤੇ 11,363 ਦੌੜਾਂ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੇ ਦੂਜੇ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ ਹਨ।
  • ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਆਈਸੀਸੀ ਚੈਂਪੀਅਨਜ਼ ਟਰਾਫ਼ੀ ਫਾਈਨਲ (117) ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ ਦੁਆਰਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚਤਮ ਸਕੋਰ ਦਰਜ ਕੀਤਾ।
  • ਉਹ ਆਈਸੀਸੀ ਚੈਂਪੀਅਨਜ਼ ਟਰਾਫ਼ੀ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ 3 ਸੈਂਕੜੇ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲਾ ਪਹਿਲਾ ਖਿਡਾਰੀ ਸੀ।
  • ਦੱਖਣੀ ਅਫਰੀਕਾ ਦੇ ਏਬੀ ਡਿਵੀਲੀਅਰਜ਼ ਦੁਆਰਾ 2017 ਵਿੱਚ ਗਾਂਗੁਲੀ ਦੇ ਰਿਕਾਰਡ ਨੂੰ ਤੋੜਣ ਨਾਲ 9,000 ਸਕੋਰ ਪੂਰੇ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਤੇਜ਼ ਬੱਲੇਬਾਜ਼।[57]
  • ਵਨ ਡੇ ਕ੍ਰਿਕੇਟ ਵਿੱਚ 10,000 ਰਨ, 100 ਵਿਕਟਾਂ ਅਤੇ 100 ਕੈਚ ਕਰਨ ਦੇ ਵਿਲੱਖਣ ਅੰਕੜੇ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੰਜਾਂ ਕ੍ਰਿਕਟਰਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇਕ।
  • ਉਸ ਦੀ ਟੈਸਟ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ੀ ਦੀ ਔਸਤ 40 ਤੋਂ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਹੋਈ।
  • ਕ੍ਰਿਕੇਟ ਵਰਲਡ ਕੱਪ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ (183) ਦੁਆਰਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਸਕੋਰ ਹੈ।[58]
  • ਦੁਨੀਆ ਦੇ 14 ਕ੍ਰਿਕਟਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਜਿੰਨਾਂ ਨੇ 100 ਜਾਂ ਸੌ ਤੋਂ ਵੱਧ ਟੈਸਟ ਅਤੇ 300 ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਨ-ਡੇਅ ਮੈਚ ਖੇਡੇ ਹਨ।
  • ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਸਫ਼ਲ ਟੈਸਟ ਕਪਤਾਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਧਰਤੀ 'ਤੇ 28 ਵਿੱਚੋਂ 11 ਮੈਚ ਜਿੱਤੇ ਹਨ।
  • ਸੌਰਵ ਗਾਂਗੁਲੀ ਸਿਰਫ਼ ਇਕੋ-ਇਕ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੇ ਪਹਿਲੀ ਪਾਰੀ ਵਿੱਚ ਸੈਂਕੜਾ ਲਗਾਇਆ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਆਖ਼ਰੀ ਟੈਸਟ ਪਾਰੀ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਗੇਂਦ ਨੂੰ ਖਾਰਜ ਕੀਤਾ।[59]

ਕੈਪਟਨਸੀ ਰਿਕਾਰਡ

[ਸੋਧੋ]
ਟੈਸਟ ਮੈਚਾਂ ਵਿੱਚ ਕੈਪਟਨਸੀ ਰਿਕਾਰਡ
ਸਥਾਨ ਸਪੈਨ ਮੈਚ ਜਿੱਤੀ ਲਾਪਤਾ ਟਾਇਡ ਡ੍ਰਾ
ਘਰ 2000-2005 21 10 3 0 8[60]
ਦੂਰ 2000-2005 28 11 10 0 7[61]
ਕੁੱਲ 2000-2005 49 21 13 0 15[62]
ਟੈਸਟ ਮੈਚਾਂ ਵਿੱਚ ਕੈਪਟਨ ਵਜੋਂ ਕੈਰੀਅਰ ਦਾ ਸੰਖੇਪ
ਸਥਾਨ ਸਪੈਨ ਮੈਚ ਰਨ ਐਚਐਸ ਬੈਟ ਔਗ 100 Wkts ਬੀਬੀਆਈ ਬਾਵਲ ਔਗ 5 ਸੀਟੀ ਸ੍ਟ੍ਰੀਟ
ਘਰ 2000-2005 21 868 136 29.93 2 3 1/14 78.00 0 24 0[63]
ਦੂਰ 2000-2005 28 1693 144 43.41 3 2 2/69 193.00 0 13 0[64]
ਕੁੱਲ 2000-2005 49 2561 144 37.66 5 5 2/69 124.00 0 37 0[63]
ਇਕ ਦਿਨਾ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮੈਚਾਂ ਵਿੱਚ ਕੈਪਟਨਸੀ ਰਿਕਾਰਡ
ਸਥਾਨ ਸਪੈਨ ਮੈਚ ਜਿੱਤੀ ਲਾਪਤਾ ਟਾਇਡ N / R
ਭਾਰਤ ਵਿਚ (ਘਰ) 2000-2005 36 18 18 0 0[65]
ਦੂਰ 2000-2005 51 24 24 0 3[66]
ਨਿਰਪੱਖ 1999-2005 59 34 23 0 2[67]
ਕੁੱਲ 1999-2005 146 76 65 0 5[68]
ਇਕ ਰੋਜ਼ਾ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਵਿੱਚ ਕੈਪਟਨ ਵਜੋਂ ਕੈਰੀਅਰ ਦਾ ਸੰਖੇਪ
ਸਥਾਨ ਸਪੈਨ ਮੈਚ ਰਨ ਐਚਐਸ ਬੈਟ ਔਗ 100 Wkts ਬੀਬੀਆਈ ਬਾਵਲ ਔਗ 5 ਸੀਟੀ ਸ੍ਟ੍ਰੀਟ
ਘਰ 2000-2005 36 1463 144 43.02 2 16 5/34 30.87 1 14 0[69]
ਦੂਰ 2000-2005 51 1545 135 32.18 2 15 3/22 39.26 0 23 0[69]
ਨਿਰਪੱਖ 2000-2005 60 2096 141 41.92 7 15 3/32 43.20 0 24 0[69]
ਕੁੱਲ 2000-2005 147 5104 144 38.66 11 46 5/34 37.63 1 61 0[69]

ਨੋਟ

[ਸੋਧੋ]
  1. 3.0 3.1
  2. "Most runs in career". ESPN Cricinfo (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Archived from the original on 9 June 2023. Retrieved 9 June 2023. {{cite web}}: |archive-date= / |archive-url= timestamp mismatch; 8 ਜੂਨ 2023 suggested (help)
  3. "Records in World Cup". ESPN Cricinfo (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Archived from the original on 9 June 2023. Retrieved 9 June 2023. {{cite web}}: |archive-date= / |archive-url= timestamp mismatch; 8 ਜੂਨ 2023 suggested (help)
  4. "Padma Awards" (PDF). Ministry of Home Affairs, Government of India. 2015. Archived from the original (PDF) on 15 October 2015. Retrieved 21 July 2015.
  5. 12.0 12.1
  6. Datta 2007, p. 21.
  7. 14.0 14.1 Tiwari 2005, p. 16.
  8. PTI 2 (21 February 2013). "Sourav Ganguly's father Chandidas passes away". The Times of India. Archived from the original on 24 ਫ਼ਰਵਰੀ 2013. Retrieved 1 March 2013. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)CS1 maint: numeric names: authors list (link)
  9. 16.0 16.1 16.2 16.3 16.4 16.5 16.6
  10. 17.0 17.1
  11. Mandhani 2008, p. 134.
  12. [ਮੁਰਦਾ ਕੜੀ]
  13. Basu, Surajit (19 September 2009). "History: Past, Present and coming". India Today. 2 (1–13). Mumbai, India: Living Media: 78. ISSN 0254-8399. Retrieved 5 February 2010.
  14. 27.0 27.1
  15. Dubey 2006, p. 123.
  16. 30.0 30.1
  17. Waugh 2001, p. 71.
  18. Waugh 2001, pp. 52–53.
  19. Gilchrist 2008, pp. 423–424.
  20. 39.0 39.1
  21. "Statistics / Statsguru / SC Ganguly /Test Matches". Cricinfo. Archived from the original on 20 September 2012. Retrieved 4 January 2013. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  22. "List of Test victories". Cricinfo. Archived from the original on 19 January 2014. Retrieved 25 April 2012. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  23. "List of ODI victories". Cricinfo. Archived from the original on 31 October 2013. Retrieved 25 April 2012. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  24. 54.0 54.1 "Sourav Ganguly – Test Matches / Batting Analysis". ESPNcricinfo. Archived from the original on 6 January 2016. Retrieved 2015-12-13. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  25. "Sourav Ganguly – ODI Matches / Batting Analysis". ESPNcricinfo. Archived from the original on 10 April 2016. Retrieved 2015-12-13. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  26. "Team records | Test matches | Cricinfo Statsguru | ESPN Cricinfo". Stats.espncricinfo.com. Archived from the original on 22 June 2013. Retrieved 7 June 2012. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  27. "Team records | Test matches | Cricinfo Statsguru | ESPN Cricinfo". Stats.espncricinfo.com. Archived from the original on 22 June 2013. Retrieved 7 June 2012. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  28. "Cricket Records | Records | India | Test matches | Most matches as captain | ESPN Cricinfo". Stats.espncricinfo.com. 1 January 1970. Archived from the original on 1 March 2014. Retrieved 7 June 2012. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  29. 63.0 63.1 "Cricket Records | Records | India | Test matches | Most matches as captain | ESPN Cricinfo". Stats.espncricinfo.com. Archived from the original on 28 February 2014. Retrieved 17 December 2012. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  30. "Cricket Records | Records | India | Test matches | Most matches as captain | ESPN Cricinfo". Stats.espncricinfo.com. Archived from the original on 28 ਫ਼ਰਵਰੀ 2014. Retrieved 17 December 2012. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  31. "Team records | One-Day Internationals | Cricinfo Statsguru | ESPN Cricinfo". Stats.espncricinfo.com. Archived from the original on 22 June 2013. Retrieved 7 June 2012. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  32. "Team records | One-Day Internationals | Cricinfo Statsguru | ESPN Cricinfo". Stats.espncricinfo.com. Archived from the original on 22 June 2013. Retrieved 7 June 2012. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  33. "Team records | One-Day Internationals | Cricinfo Statsguru | ESPN Cricinfo". Stats.espncricinfo.com. Archived from the original on 22 June 2013. Retrieved 7 June 2012. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  34. "Cricket Records | Records | India | One-Day Internationals | Most matches as captain | ESPN Cricinfo". Stats.espncricinfo.com. Archived from the original on 23 November 2016. Retrieved 7 June 2012. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  35. 69.0 69.1 69.2 69.3 "Cricket Records | Records | India | ODI matches | Most matches as captain | ESPN Cricinfo". Stats.espncricinfo.com. Archived from the original on 1 March 2014. Retrieved 17 December 2012. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)

ਹਵਾਲੇ

[ਸੋਧੋ]

ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ

[ਸੋਧੋ]