ਊਦਾ ਦੇਵੀ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ
ਊਦਾ ਦੇਵੀ
Uda devi.jpg
ਮੌਤ16 ਨਵੰਬਰ 1857
ਸਿਕੰਦਰ ਬਾਗ, ਲਖਨਊ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
ਲਹਿਰਭਾਰਤੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਲੜਾਈ

ਊਦਾ ਦੇਵੀ ਇੱਕ ਦਲਿਤ (ਪਾਸੀ ਜਾਤੀ) ਤੀਵੀਂ ਸੀ ਜਿਸ ਨੇ 1857 ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਭਾਰਤੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਲੜਾਈ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਭਾਰਤੀ ਸਿਪਾਹੀਆਂ ਵਲੋਂ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਭਾਗ ਲਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਅਯੁੱਧਿਆ ਦੇ ਛੇਵੇਂ ਨਵਾਬ ਵਾਜਿਦ ਅਲੀ ਸ਼ਾਹ ਦੇ ਨਾਰੀ ਦਸਤੇ ਦੀ ਮੈਂਬਰ ਸੀ।[1] ਇਸ ਬਗ਼ਾਵਤ ਦੇ ਸਮੇਂ ਹੋਈ ਲਖਨਊ ਦੀ ਘੇਰਾਬੰਦੀ ਦੇ ਸਮੇਂ ਲਗਭਗ 2000 ਭਾਰਤੀ ਸਿਪਾਹੀਆਂ ਦੇ ਸ਼ਰਣਸਥਲ ਸਿਕੰਦਰ ਬਾਗ ਪਰ ਬਰੀਟੀਸ਼ ਫੌਜਾਂ ਦੁਆਰਾ ਚੜਾਈ ਕੀਤੀ ਗਈ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ 16 ਨਵੰਬਰ 1857 ਨੂੰ ਬਾਗ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਨ ਲਈ ਇਸ 2000 ਭਾਰਤੀ ਸਿਪਾਹੀਆਂ ਦਾ ਬਰੀਟੀਸ਼ ਫੌਜਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸੰਹਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[2][3][4]

ਇਸ ਲੜਾਈ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਊਦਾ ਦੇਵੀ ਨੇ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਦੇ ਬਸਤਰ ਧਾਰਨ ਕਰ ਆਪ ਨੂੰ ਇੱਕ ਪੁਰਖ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਲੜਾਈ ਦੇ ਸਮੇਂ ਉਹ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਬੰਦੂਕ ਅਤੇ ਕੁਛ ਗੋਲਾ ਬਾਰੂਦ ਲੈ ਕੇ ਇੱਕ ਉੱਚੇ ਦਰਖਤ ਪਰ ਚੜ੍ਹ ਗਈ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਹਮਲਾਵਰ ਬਰੀਟੀਸ਼ ਸੈਨਿਕਾਂ ਨੂੰ ਸਿਕੰਦਰ ਬਾਗ ਵਿੱਚ ਤਦ ਤੱਕ ਪਰਵੇਸ਼ ਨਹੀਂ ਕਰਣ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਉਨਕਾ ਗੋਲਾ ਬਾਰੂਦ ਖਤਮ ਨਹੀਂ ਹੋ ਗਿਆ।

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

  1. उदा देवी:२[ਮੁਰਦਾ ਕੜੀ]।बिग अड्डा।२४ अक्तूबर, २००९।शकील सिद्दीकी
  2. साधारण महिला का असाधारण बलिदान-उदा देवी।लोकसंघर्ष।२३ अक्तूबर, २००९
  3. वीरांगना ऊदा देवी पासी को याद करने पर भी माया सरकार का प्रतिबंध Archived 2010-11-28 at the Wayback Machine.। स्वतंत्र आवाज़ डॉट कॉम।
  4. बलिदान दिवस पर शिद्दत से याद की गई वीरांगना ऊदादेवी।याहू जागरण।१६ नवंबर, २००९