ਅਰੁਣਾ ਆਸਿਫ਼ ਅਲੀ
ਅਰੁਣਾ ਆਸਿਫ਼ ਅਲੀ | |
|---|---|
 | |
| ਜਨਮ | 16 ਜੁਲਾਈ 1909 |
| ਮੌਤ | 29 ਜੁਲਾਈ 1996 (ਉਮਰ 87) |
| ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾ | ਭਾਰਤੀ |
| ਅਲਮਾ ਮਾਤਰ | ਸੇਕਰਡ ਹਰਟ, ਕਾਨਵੈਂਟ |
| ਪੇਸ਼ਾ | ਭਾਰਤ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਸੰਗਰਾਮੀ, ਅਧਿਆਪਕ |
ਅਰੁਣਾ ਆਸਿਫ਼ ਅਲੀ (ਬੰਗਾਲੀ: অরুণা আসফ আলী) (16 ਜੁਲਾਈ 1909 – 29 ਜੁਲਾਈ 1996), ਜਨਮ ਸਮੇਂ ਅਰੁਣਾ ਗੰਗੁਲੀ, ਭਾਰਤ ਦੇ ਆਜ਼ਾਦੀ ਸੰਗਰਾਮ ਦੀ ਉਘੀ ਕਾਰਕੁਨ ਸੀ। ਭਾਰਤ ਛੱਡੋ ਅੰਦੋਲਨ, 1942 ਸਮੇਂ ਬੰਬੇ ਦੇ ਗੋਵਾਲੀਆ ਟੈਂਕ ਮੈਦਾਨ ਵਿਖੇ ਇੰਡੀਅਨ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕਾਂਗਰਸ ਦਾ ਝੰਡਾ ਲਹਿਰਾਉਣ ਕਰਨ ਉਹ ਨਿਡਰ ਔਰਤ ਵਜੋਂ ਭਾਰਤ ਦੇ ਇਤਹਾਸ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਹੈ।
ਜੀਵਨ
[ਸੋਧੋ]ਅਰੁਣਾ ਦਾ ਜਨਮ ਇੱਕ ਬੰਗਾਲੀ ਪਰਵਾਰ ਵਿੱਚ 1909 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਪਰਵਾਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸ ਦਾ ਪਿਤਾ ਇੱਕ ਰੈਸਟੋਰੈਂਟ ਦਾ ਮਾਲਕ ਸੀ। ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਅੰਬਾਲਿਕਾ ਦੇਵੀ ਟਰੈਲੋਕਯਨਾਥ ਸਨਿਆਲ ਦੀ ਧੀ ਸੀ, ਜੋ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਬ੍ਰਹਮੋ ਨੇਤਾ ਸੀ ਜਿਸਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਬ੍ਰਹਮੋ ਭਜਨ ਲਿਖੇ ਸਨ। ਉਪੇਂਦਰਨਾਥ ਗਾਂਗੁਲੀ ਦਾ ਛੋਟਾ ਭਰਾ ਧੀਰੇਂਦਰਨਾਥ ਗਾਂਗੁਲੀ (ਡੀ.ਜੀ.) ਅਰੰਭਕ ਫਿਲਮੀ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ। ਉਸ ਦਾ ਇੱਕ ਹੋਰ ਭਰਾ, ਨਗੇਂਦਰਨਾਥ, ਇੱਕ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦਾ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਸੀ ਜਿਸ ਨੇ ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ਜੇਤੂ ਰਬਿੰਦਰਨਾਥ ਟੈਗੋਰ ਦੀ ਇਕਲੌਤੀ ਬਚੀ ਧੀ ਮੀਰਾ ਦੇਵੀ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾਇਆ। ਅਰੁਣਾ ਦੀ ਭੈਣ ਪੂਰਨੀਮਾ ਬੈਨਰਜੀ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੰਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਦੀ ਮੈਂਬਰ ਸੀ। ਇਸ ਦਾ ਮੂਲ ਨਾਮ ਅਰੁਣਾ ਗਾਂਗੁਲੀ ਸੀ। ਅਰੁਣਾ ਨੇ ਸਕੂਲੀ ਸਿੱਖਿਆ ਨੈਨੀਤਾਲ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਇਹ ਤੇਜ਼ ਬੁੱਧ ਅਤੇ ਪੜ੍ਹਾਈ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਹੋਸ਼ਿਆਰ ਸੀ ਅਤੇ ਬਾਲਕਾਲ ਤੋਂ ਹੀ ਜਮਾਤ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾ ਸਥਾਨ ਲੈਂਦੀ ਸੀ। ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ ਹੀ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸਿਆਣਪ ਅਤੇ ਤੇਜ-ਤਰਾਫੀ ਦੀ ਧਾਂਕ ਜਮਾ ਦਿੱਤੀ ਸੀ।
ਅਰੁਣਾ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਲਾਹੌਰ ਦੇ ਸੈਕਰਡ ਹਾਰਟ ਕਾਨਵੈਂਟ ਅਤੇ ਫਿਰ ਨੈਨੀਤਾਲ ਦੇ ਆਲ ਸੇਂਟਸ ਕਾਲਜ ਵਿਖੇ ਹੋਈ। ਆਪਣੀ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੇ ਕਲਕੱਤਾ ਦੇ ਗੋਖਲੇ ਮੈਮੋਰੀਅਲ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਧਿਆਪਕਾ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ।
ਅਰੁਣਾ ਬਾਲਗ ਹੋਈ ਤਾਂ ਉਸ ਨੇ ਸੰਨ 1928 ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਅੰਤਰਜਾਤੀ ਪ੍ਰੇਮ-ਵਿਆਹ ਆਪਣੀ ਮਰਜੀ ਨਾਲ ਉਘੇ ਵਕੀਲ ਆਸਫ ਅਲੀ ਨਾਲ ਕਰ ਲਿਆ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਇਸ ਅੰਤਰਜਾਤੀ ਵਿਆਹ ਦੇ ਬਹੁਤ ਵਿਰੁੱਧ ਸਨ ਅਤੇ ਮੁਸਲਮਾਨ ਜਵਾਨ ਮਿ.ਆਸਫਅਲੀ ਦੇ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਧੀ ਦਾ ਵਿਆਹ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕੀਮਤ ਉੱਤੇ ਕਰਨ ਨੂੰ ਰਾਜੀ ਨਹੀਂ ਸਨ। ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਦੇ ਸਖ਼ਤ ਵਿਰੋਧ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਵੀ ਆਪਣੀ ਇੱਛਾ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾਇਆ।[1]
ਪੁਰਾਤਨ
[ਸੋਧੋ]ਅਰੁਣਾ ਅਸਾਫ ਅਲੀ ਨੂੰ ਸਾਲ 1964 ਲਈ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਲੈਨਿਨ ਸ਼ਾਂਤੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਅਤੇ 1991 ਵਿੱਚ ਅੰਤਰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਮਝਦਾਰੀ ਲਈ ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ ਅਵਾਰਡ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਉਸ ਨੂੰ 1992 ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਜੀਵਨ ਕਾਲ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦਾ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ, ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ ਅਤੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਪੁਰਸਕਾਰ, ਭਾਰਤ ਰਤਨ, 1997 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। 1998 ਵਿੱਚ, ਉਸ ਦੀ ਯਾਦ ਦਿਵਾਉਣ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਡਾਕ ਟਿਕਟ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਨਮਾਨ ਵਿੱਚ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਅਰੁਣਾ ਅਸਾਫ ਅਲੀ ਮਾਰਗ ਦਾ ਨਾਮ ਲਿਆ ਗਿਆ। ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਮਾਈਨਰਿਟੀਜ਼ ਫਰੰਟ ਡਾ: ਅਰੁਣਾ ਆਸਫ ਅਲੀ ਸਦਭਾਵਨਾ ਐਵਾਰਡ ਸਾਲਾਨਾ ਵੰਡਦਾ ਹੈ।
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ "ਪੁਰਾਲੇਖ ਕੀਤੀ ਕਾਪੀ". Archived from the original on 2013-02-05. Retrieved 2013-10-27.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help)