ਸਮੱਗਰੀ 'ਤੇ ਜਾਓ

ਰਾਇਪੁਰ, ਮਾਨਸਾ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਆਜ਼ਾਦ ਵਿਸ਼ਵਕੋਸ਼ ਤੋਂ
ਰਾਇਪੁਰ
ਰਾਏਪੁਰ
ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਨਵੀਂ ਇਮਾਰਤ
ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਨਵੀਂ ਇਮਾਰਤ
ਦੇਸ਼ਭਾਰਤ
ਸੂਬਾਪੰਜਾਬ
ਜ਼ਿਲਾਮਾਨਸਾ
ਤਹਿਸੀਲਸਰਦੂਲਗੜ੍ਹ
ਆਬਾਦੀ
 (2001)
 • ਕੁੱਲ5,530
ਭਾਸ਼ਾ
 • ਸਰਕਾਰੀ ਅਤੇ ਮਾਂ ਬੋਲੀਪੰਜਾਬੀ
ਸਮਾਂ ਖੇਤਰਯੂਟੀਸੀ+5:30 (IST)
ਪਿੰਨ ਕੋਡ
151505[1]
ਟੈਲੀਫ਼ੋਨ ਕੋਡ01659
ਨੇੜਲਾ ਸ਼ਹਿਰਮਾਨਸਾ
ਲਿੰਗ ਅਨੁਪਾਤ1000/880 ਮਰਦ/ਔਰਤਾਂ
ਔਸਤਨ ਤਾਪਮਾਨ (ਗਰਮੀ)43°C
ਔਸਤਨ ਤਾਪਮਾਨ (ਸਰਦੀ)06°C

ਰਾਇਪੁਰ, ਜਾਂ ਰਾਏਪੁਰ, ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮਾਨਸਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੀ ਸਰਦੂਲਗੜ੍ਹ ਤਹਿਸੀਲ ਦਾ ਇੱਕ ਪਿੰਡ ਹੈ।[2] 2001 ਵਿੱਚ ਰਾਏਪੁਰ ਦੀ ਅਬਾਦੀ 5530 ਸੀ। ਇਸ ਦਾ ਖੇਤਰਫ਼ਲ 23.93 ਕਿ. ਮੀ. ਵਰਗ ਹੈ।

ਭੂਗੋਲ

[ਸੋਧੋ]
ਪਿੰਡ ਦਾ ਨਕਸ਼ਾ

ਰਾਏਪੁਰ, ਜਿਸਦੀ ਔਸਤ ਉਚਾਈ 212 metres (696 ft),[3] ਲਗਭਗ ਕੇਂਦਰਿਤ ਹੈ29°54′20″N 75°15′17″E / 29.90556°N 75.25472°E / 29.90556; 75.25472[4] ਇਹ ਭਾਰਤੀ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮਾਨਸਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਝੁਨੀਰ ਬਲਾਕ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਮਾਨਸਾ ਸ਼ਹਿਰ ਇਸਦੇ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ (21 km), ਇਸ ਦੇ ਉੱਤਰ ਪੱਛਮ ਵੱਲ ਬਠਿੰਡਾ ਸ਼ਹਿਰ ਅਤੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ, ਇਸ ਦੇ ਦੱਖਣ ਵੱਲ ਸਰਦੂਲਗੜ੍ਹ (32) km) ਅਤੇ ਰਾਜ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਇਸ ਦੇ ਦੂਰ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬ ਵੱਲ (203 km). ਇਤਿਹਾਸਕ ਸ਼ਹਿਰ ਤਲਵੰਡੀ ਸਾਬੋ 21 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਉੱਤਰ ਪੱਛਮ ਵਿੱਚ। ਇਹ ਆਸ-ਪਾਸ ਦੇ 11 ਪਿੰਡਾਂ ਬਾਜੇ ਵਾਲਾ, ਬੀਰੇ ਵਾਲਾ ਜੱਟਾਂ, ਝਰੀਆਂ ਵਾਲਾ (ਬਿਸ਼ਨਪੁਰਾ), ਟਾਂਡੀਆਂ, ਨੰਗਲਾ, ਪੇਰੋਂ, ਬੈਹਣੀਵਾਲ, ਬਾਣੇ ਵਾਲਾ, ਤਲਵੰਡੀ ਅਕਲੀਆ (ਛੋਟੀ ਤਲਵੰਡੀ), ਮਾਖਾ ਅਤੇ ਛਾਪਿਆਂ ਵਾਲੀ ਨਾਲ ਸਿੱਧਾ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।[5]

ਜਨਸੰਖਿਆ

[ਸੋਧੋ]

2001 ਦੀ ਮਰਦਮਸ਼ੁਮਾਰੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਪਿੰਡ ਦੀ ਕੁੱਲ ਆਬਾਦੀ 5,530 ਸੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ 940 ਪਰਿਵਾਰਾਂ, 2,940 ਮਰਦ ਅਤੇ 2,590 ਔਰਤਾਂ ਸਨ।[6] ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਦੀ ਕੁੱਲ ਆਬਾਦੀ ਦਾ 53% ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ 47% ਹਨ, ਪ੍ਰਤੀ ਹਜ਼ਾਰ ਮਰਦਾਂ ਵਿੱਚ 880 ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਲਿੰਗ ਅਨੁਪਾਤ ਨਾਲ।

ਸੱਭਿਆਚਾਰ

[ਸੋਧੋ]
Old well in Raipur
ਪੁਰਾਣਾ ਪੀਣ ਵਾਲਾ ਪਾਣੀ

ਪੰਜਾਬੀ ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਪਿੰਡ ਦੀ ਸਰਕਾਰੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਸਿੱਧੂ ਗੋਤ ਦੇ ਜੱਟ ਲੋਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਇੱਕ ਪੁਰਾਣਾ ਖੂਹ ਹੈ ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਾਣੀ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਪਰ ਇਹ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਅਣਵਰਤਿਆ ਪਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਲਗਭਗ ਖੰਡਰ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਹੈ।

ਮਰਦ ਆਪਣਾ ਵਿਹਲਾ ਸਮਾਂ ਸੱਥ ਵਿੱਚ ਇਕੱਠੇ ਬੈਠ ਕੇ ਜਾਂ ਤਾਸ਼ ਖੇਡ ਕੇ ਪਾਸ ਕਰਦੇ ਸਨ।

Men sitting under Pipal tree
ਪਿੱਪਲ ਦੇ ਦਰੱਖਤ ਹੇਠਾਂ ਬੈਠੇ ਸਥਾਨਕ ਲੋਕ

ਧਰਮ

[ਸੋਧੋ]

ਹਿੰਦੂ ਅਤੇ ਮੁਸਲਿਮ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀਆਂ ਵਾਲਾ ਪਿੰਡ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਿੱਖ ਅਬਾਦੀ ਵਾਲਾ ਹੈ।

ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਸਾਰਿਆਂ ਲਈ ਮੁੱਖ ਧਾਰਮਿਕ ਸਥਾਨ ਹੈ। ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਨੂੰ ਮੰਨਣ ਵਾਲੇ ਤਿੰਨ ਡੇਰੇ ਹਨ। ਵੱਡਾ ਡੇਰਾ ਡੇਰਾ ਅਤੇ ਡੇਰਾ ਬਾਬਾ ਪ੍ਰੀਤ ਵਜੋਂ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਸਤਿਕਾਰਯੋਗ ਸੰਤਾਂ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਲਾਲੀ ਮੰਦਰ ਹੈ ਜੋ ਹੁਣ ਦੁਰਗਾ ਮੰਦਰ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਵਾਟਰ ਵਰਕਸ ਦੇ ਨੇੜੇ ਹਿੰਦੂਆਂ ਲਈ ਪੂਜਾ ਸਥਾਨ ਵਜੋਂ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਮੁਸਲਿਮ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਲਈ ਦਫ਼ਨਾਉਣ ਦਾ ਸਥਾਨ ਵੀ ਹੈ।

ਜਲਵਾਯੂ

[ਸੋਧੋ]

ਉੱਤਰ ਵਿੱਚ ਪੱਛਮੀ ਹਿਮਾਲਿਆ, ਦੱਖਣ-ਪੱਛਮ ਵਿੱਚ ਥਾਰ ਮਾਰੂਥਲ ਅਤੇ ਮਾਨਸੂਨ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮੌਸਮ ਨੂੰ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਤਾਪਮਾਨ 43 °C (109 °F) ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਸਕਦਾ ਹੈ ਗਰਮੀਆਂ ਵਿੱਚ ਅਤੇ 5 °C (41 °F) ਸਰਦੀਆਂ ਵਿੱਚ। ਮਾਨਸੂਨ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਲਗਭਗ 70% ਬਾਰਸ਼ ਜੁਲਾਈ ਅਤੇ ਸਤੰਬਰ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਪੈਂਦੀ ਹੈ।

ਸਿੱਖਿਆ

[ਸੋਧੋ]
ਆਦਰਸ਼ ਪਬਲਿਕ ਐਸ.ਸੀ. ਸਕੂਲ, ਰਾਏਪੁਰ

ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਵਧੀਆ ਵਿੱਦਿਅਕ ਵਿਕਲਪ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦੀ ਇੱਕ ਮੋਹਰੀ ਸੰਸਥਾ ਆਦਰਸ਼ ਪਬਲਿਕ ਸੀਨੀਅਰ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਕੂਲ, ਸਰਕਾਰੀ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸਕੂਲ, ਅਤੇ ਇੱਕ ਸਰਕਾਰੀ ਸੀਨੀਅਰ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਕੂਲ ਹੈ।[7][8]

ਆਰਥਿਕਤਾ

[ਸੋਧੋ]

ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਸਟੇਟ ਬੈਂਕ[9][10] ਦੀ ਇੱਕ ਸ਼ਾਖਾ ਸਰਕਾਰੀ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸਕੂਲ ਦੇ ਨੇੜੇ ਸਥਿਤ ਹੈ।

ਖੇਤੀ ਬਾੜੀ

[ਸੋਧੋ]

ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਆਮ ਹੈ, ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਮੁੱਖ ਕਿੱਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸਾਰੇ ਜੱਟਾਂ ਲਈ ਆਮਦਨ ਦਾ ਮੁੱਖ ਸਰੋਤ ਹੈ। ਨਹਿਰ ਤੋਂ ਸਿੰਚਾਈ ਲਈ ਪਾਣੀ ਦੀ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਸਪਲਾਈ ਹੈ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਨਹਿਰ ਸੁੱਕ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਲੋਕ ਬੈਕਅੱਪ ਵਜੋਂ ਆਪਣੇ ਟਿਊਬਵੈੱਲ ਚਲਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਕਣਕ, ਸਰ੍ਹੋਂ ਅਤੇ ਕਪਾਹ[11] ਖੇਤਰ ਦੀਆਂ ਮੁੱਖ ਫ਼ਸਲਾਂ ਹਨ।

ਹੋਰ

[ਸੋਧੋ]

ਘੱਟ ਗਿਣਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਹਿੰਦੂਆਂ ਦੀਆਂ ਆਪਣੀਆਂ ਦੁਕਾਨਾਂ, ਜਨਰਲ ਅਤੇ ਮੈਡੀਕਲ ਸਟੋਰ ਆਦਿ ਹਨ। ਦੂਸਰੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਪਿੰਡ ਦੇ ਬਾਹਰਵਾਰ ਨਵੇਂ ਬਣੇ 2700 ਮੈਗਾਵਾਟ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਵਾਲੇ ਤਲਵੰਡੀ ਸਾਬੋ ਪਾਵਰ ਪਲਾਂਟ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚਾ

[ਸੋਧੋ]

ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪਾਵਰ ਗਰਿੱਡ, ਵਾਟਰ ਵਰਕਸ ਅਤੇ ਰਿਵਰਸ ਓਸਮੋਸਿਸ ਪਲਾਂਟ[12] ਅਤੇ ਪਸ਼ੂ ਡਿਸਪੈਂਸਰੀ ਹੈ।

ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ

[ਸੋਧੋ]

ਸਿੱਖਿਆ

ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ 800 ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਉਣ ਲਈ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਦੀ ਘਾਟ ਹੈ।[13]

ਡਰੇਨੇਜ

ਪਿੰਡ ਦੀ phirni (ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ: surrounding road) ਨੂੰ ਨਿਕਾਸੀ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਘਰਾਂ ਨਾਲੋਂ ਨੀਵੇਂ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਕੂੜੇ ਅਤੇ ਬਰਸਾਤੀ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਭਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਸਕੂਲ ਜਾਣ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਸਕੂਲਾਂ ਦੇ ਨੇੜੇ ਹੀ ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਭੈੜੀ ਹੈ। ਬਾਕੀ phirni (ਸੜਕ) ਵੀ ਮਾੜੀ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਮਾਨਸਾ ਅਤੇ ਤਲਵੰਡੀ ਸਾਬੋ ਨੂੰ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਪਿੰਡਾਂ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਸੜਕਾਂ ਪਾਣੀ ਵਿਚ ਭਰ ਹੋਈਆਂ ਹਨ।

ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ

[ਸੋਧੋ]

ਗੈਲਰੀ

[ਸੋਧੋ]

ਹਵਾਲੇ

[ਸੋਧੋ]
  1. "Raipur, Mansa - PIN code". OneFiveNine.com. Retrieved ਅਗਸਤ 6, 2013. {{cite web}}: External link in |publisher= (help)
  2. "Maps, Weather and Airports for Raipur, Punjab". Falling Rain. Retrieved 7 January 2012.
  3. Google Maps
  4. "Raipur - 2001 census data (Sr. No. 61)". Government of India. 2001. Retrieved 7 January 2012.
  5. [permanent dead link]
  6. "State Bank of India, Raipur Branch, Mansa, Punjab". Bank IFSC Code. Retrieved 7 January 2012.
  7. [permanent dead link]
  8. [permanent dead link]